ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΤΙΤΛΟ:

Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη

Σάββατο 16 Μαρτίου, 10:00 – 20:00, Κτίριο Αβέρωφ ΕΜΠ

Δείτε την αντίστοιχη ανακοίνωση στις ιστοσελίδες του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) και της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ.

Τα εργαστήρια του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ:

• «Διαδρομές της Αρχιτεκτονικής από τις απαρχές του Μοντερνισμού έως σήμερα στην Αττική» και
• Αλληλέγγυο Εργαστήρι Σχεδίου,

διοργανώνουν ημερίδα στη μνήμη της Μαρίας Μάντζαρη, σε συνεργασία με συνοδοιπόρους της στον κοινωνικό αγώνα, αγαπημένους φίλους της και συνεργάτες στον ακαδημαϊκό χώρο της αρχιτεκτονικής, με θέμα :

Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη Συνεχίστε την ανάγνωση του «Πρόσκληση υποβολής περιλήψεων για συμμετοχή στην Ημερίδα του ΣΑΔΑΣ Αττικής: «Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη», Σάββατο 16/3, κτ. Αβέρωφ ΕΜΠ»

επιστροφή στο πατρικό

Αυξάνονται συνεχώς οι νέοι που υποχρεώνονται να επιστρέψουν στην οικογενειακή εστία μη μπορώντας να αντεπεξέλθουν οικονομικά στην ενοικίαση και τη συντήρηση ενός διαμερίσματος. Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2016, το ποσοστό των νέων 25-34 χρόνων που ζούσαν με τους γονείς τους ήταν 55% ενώ το αντίστοιχο του 2008, ήταν 48,2%. Πρόκειται για παιδιά-μεσήλικες που ως άνεργοι ή χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι αναγκάζονται να επιστρέψουν στο πατρικό τους σπίτι, βιώνοντας μια προσωπική, λιγότερο ή περισσότερο προσωρινή, ήττα. Κάποιοι δεν έφυγαν ποτέ από το πατρικό, άλλοι γεύτηκαν την ομορφιά και τη χαρά να δοκιμάσουν να ορίσουν τη ζωή τους κι αναγκάζονται τώρα σε οπισθοχώρηση, με κουτσουρεμένες προσδοκίες. Οι δε συγκάτοικοι-γονείς λογικά δεν ευχαριστιούνται την αναγκαστική συγχώνευση των οικογενειών και τη συνεχή παράταση της ήδη καθυστερημένης ανεξαρτητοποίησης των ίδιων και των παιδιών τους. Η δυνατότητα άλλωστε του να επιλέγει ο άνθρωπος με ποιους θα συμβιώνει, όπως και κάθε δυνατότητα ορισμού της ζωής του, αποτελεί κατάκτηση ελευθερίας ιστορικής σημασίας. Υπό αυτή την έννοια, η σημερινή αναγκαστική διεύρυνση της οικογένειας που υπαγορεύεται από την ανάγκη της επιβίωσης είναι μια οπισθοδρόμηση επίσης ιστορικής σημασίας. Αν κι έχει μάλλον μόλις αρχίσει. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ζητήματα κατοικίας στη συγκυρία της κρίσης: «Ni gente sin casa, ni casas sin gente»»

Αντώνης Βαρκάς, Κωνσταντίνος Κομηνέας & Χάρης Μερτής

Η παρούσα διπλωματική εργσία παρουσιάστηκε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ τον Οκτώβριο του 2015, με επιβλέποντα καθηγητή τον Σταύρο Σταυρίδη και σύμβουλο καθηγητή τον Παναγιώτη Βασιλάτο.

Στόχος της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι η δημιουργία ενός μοντέλου κοινωνικής κατοικίας, μέσα σε ανενεργά βιομηχανικά κελύφη, εντοπισμένα στην Αθήνα και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή γύρω από την οδό Πειραιώς.

Αρχικά, αναλύεται η αντίφαση της κρίσης στέγης που είναι εμφανής στην πόλη, δηλαδή η ανάγκη στέγασης από μεγάλο μέρος του πληθυσμού, σε συνδυασμό με την ύπαρξη μεγάλου κτιριακού αποθέματος χωρίς χρήση. Στη συνέχεια ορίζεται ο βασικός στόχος, δηλαδή η στέγαση με τη μορφή κοινωνικής κατοικίας, των κοινωνικών στρωμάτων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στέγης. Επιλέγεται συγκεκριμένος τύπος βιομηχανικών κελυφών, έναντι των υπολοίπων κατηγοριών διαθέσιμων κτιρίων, με βάση τα χαρακτηριστικά τους, θεωρώντας ότι σε αυτά μπορεί να ενταχθεί η κοινότητα που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Αναλύονται παραδείγματα κοινωνικής κατοικίας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, υπό το πρίσμα της σχέσης δημόσιου- ιδιωτικού χώρου,  η διαπραγμάτευση της οποίας καθορίζει και το δικό μας σενάριο κατοίκησης όπως και τις βασικές συνθετικές μας αρχές.

Το “κτίριο – κοινότητα” που επιδιώκουμε να φτιάξουμε, θέτει σε προτεραιότητα τη συλλογική ζωή στο κέλυφος και άρα τους κοινόχρηστους χώρους έναντι των ιδιωτικών, που ακολουθούν τη λογική του ελάχιστου. Ανάμεσα στα δυο δεν υπάρχουν σκληρά όρια, αλλά επιχειρείται μια ομαλή διαβάθμιση από το δημόσιο στο ιδιωτικό, με ενδιάμεσα επίπεδα και φίλτρα. Η ζωή στο κέλυφος οργανώνεται σε υποενότητες κατοικιών, γύρω από επιμέρους κοινόχρηστους πυρήνες και δίνεται η δυνατότητα επέκτασης των μονάδων κατοικίας με βάση τις ανάγκες των κατοίκων. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κοινωνική κατοικία σε ανενεργά βιομηχανικά κελύφη στην Αθήνα»

Την Πέμπτη 16 Ιανουαρίου, στις 6:00μμ στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ, θα πραγματοποιηθεί Γενική Συνέλευση του τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ. Ακολουθεί η πρόταση που καταθέτουν από κοινού η Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων (ΑΚΕΑ), το Νέο Κίνημα Αρχιτεκτόνων και η Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων για το θέμα του ασφαλιστικού και των εισφορών που προβλέπεται να οδηγήσουν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Η εφαρμογή της πολιτικής της τρόικας ΔΝΤ/ΕΕ/ΕΚΤ από τις διαδοχικές μνημονιακές κυβερνήσεις, έχει ήδη οδηγήσει στην προσχεδιασμένη φτωχοποίηση ευρύτατων κομματιών της ελληνικής κοινωνίας και στην εξαθλίωση των πιο αδύναμων. Ειδικότερα στον κλάδο των μηχανικών/τεχνικών έχει οδηγήσει στην υποαπασχόληση, την ανεργία και τη μετανάστευση ένα ευρύτατο και αυξανόμενο ποσοστό συναδέλφων. Εξαιτίας της παραπάνω πολιτικής, χιλιάδες είναι αυτοί που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος των υφιστάμενων ασφαλιστικών εισφορών και εξωθούνται εκτός επαγγέλματος, κοινωνικής ασφάλισης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Επιπλέον, όπως είναι γνωστό, ήδη από τον Ιούνιο του 2011 έχουν ψηφιστεί ληστρικές αυξήσεις των εισφορών του ΤΣΜΕΔΕ, οι οποίες μέχρι στιγμής δεν έχουν εφαρμοστεί λόγω της πολύμορφης αντίστασης την οποία έχουν συναντήσει. Η κατάσταση αυτή θα οξυνθεί με την εφαρμογή από το 2014 της φοροληστείας στα μικρά και μεσαία εισοδήματα (φόρος 26% από το 1^ο ευρώ, κατάργηση απαλλαγών, διατήρηση της «εισφοράς αλληλεγγύης» και του τέλους επιτηδεύματος) που συνοδεύεται από το τρομοκρατικό μέτρο της ηλεκτρονικής κατάσχεσης, χωρίς ειδοποίηση, μισθών, καταθέσεων, κλπ, για όσους αδυνατούν να καταβάλουν έστω και μία δόση στην εφορία. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Συνέλευση αρχιτεκτόνων Αττικής την Πέμπτη 16/1 στις 6:00μμ στο ΤΕΕ»

Ψάχνοντας την εικόνα της πόλης, αν η πόλη ανήκε και σε εκείνη*

Ιωάννα Μπαρκούτα

Η παρακάτω εισήγηση ανακοινώθηκε στο συνέδριο: «Μεταβολές και Ανασημασιοδοτήσεις του Χώρου στη Εποχή της Κρίσης», Βόλος, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, 1-3/11/2013, σσ.337-343

Ο κόσμος μας μοιάζει με έναν «κόσμο που πλημμύρισε ξαφνικά με “εκτοπισμένους ανθρώπους”» (Bauman, 2006). Αν και οι σύγχρονοι απόκληροι δεν αποτελούν φαινόμενο της εποχής μας, σήμερα, σε καιρούς οικονομικής κρίσης φαίνεται πολύ έντονα ότι «η πόλη έγινε χώρος απόρριψης ενός πλεονάζοντος πληθυσμού» (Davis, 2006). Η υπόθεση εργασίας βασίζεται στην προσπάθεια ανίχνευσης της χωρικής έκφρασης του κοινωνικού αποκλεισμού όπως αποτυπώνεται στην αφήγηση μιας άστεγης γυναίκας στην πόλη του Χαλανδρίου την εποχή της κρίσης.  Μέσω συνεντεύξεων, θα επιχειρηθεί να αναδειχθούν οι «στιγματισμένοι χώροι» που αναπαράγονται και παράγουν τον κοινωνικό αποκλεισμό (Βρυχέα, 2009), συγκροτώντας μια αρχιτεκτονική που δομείται άλλοτε με όρους ήττας και άλλοτε με όρους διεκδίκησης. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η άστεγη και η πόλη»

Κωστής Μασούρας

Αν το μεταπολεμικό κοινωνικό συμβόλαιο μπορούσε να πάρει κάποια υλική μορφή, αυτή θα μπορούσε να είναι ένα οικοδομικό γιαπί. Λίγα οικονομικοκοινωνικά μορφώματα συμπυκνώνουν και αποτυπώνουν με τόση πληρότητα κι ενάργεια τους βασικούς όρους του κεφαλαιοκρατικού συμβολαίου, όπως συμβαίνει στην οικοδομή: Τον καταμερισμό χειρωνακτικής και διανοητικής εργασίας, το κέρδος ως άμεση δυνατότητα που παρέχει η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και της γης, τη λειτουργία της γαιοπροσόδου, την κατακόρυφη διάρθρωση και την ιεραρχία της παραγωγικής διαδικασίας, τους όρους παρεμβολής της τεχνολογικής εξέλιξης στις παραγωγικές σχέσεις και το προϊόν της εργασίας, ακόμη και τη λειτουργία του «έθνους”. Στην οικοδομή αποκαλύπτεται σε όλη του τη γύμνια και την καθαρότητα, αυτό που στη σύγχρονη ιστορική συγκυρία συντηρείται συγκεκαλυμμένο: Η ύπαρξη και η διάκριση των κοινωνικών τάξεων, η αλληλοπλοκή και η μεταξύ τους διαπάλη, αλλά και η αλλοτρίωση της εργατικής τάξης με το προϊόν της εργασίας της, μέσα στο διαρκή αγώνα για την επιβίωση της.

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ο κεντρικός χαρακτήρας που έλαβε η οικοδομική δραστηριότητα στην οικονομική και ζωή του τόπου, κατέστησε την οικοδομή βασικό δέκτη και δείκτη των μεταβολών σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Πριν λίγα χρόνια λοιπόν, η οικοδομή μας αποκάλυψε έναν ακόμη, σχεδόν απωθημένο και αποσιωπημένο, άγραφο κανόνα του κεφαλαιοκρατικού κοινωνικού συμβολαίου: Την “κρίση” και αυτόν που καλείται να την πληρώσει. Την πενταετία 2008-2012 η οικοδομική δραστηριότητα στην κατασκευή νέου οικοδομικού αποθέματος μειώθηκε κατά 80% ακριβώς (από 77,85 εκατ. κ.μ. το 2007 σε 15,57 εκατ. κ.μ το 2012), ενώ προσδιορισμένη στην ανέγερση νέων οικοδομών η μείωση έφτασε στο 84,7% (από 62,83 εκατ. κ.μ. το 2007 σε 9,58 εκατ. κ.μ. το 2012). Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποδεικνύουν ότι το 2013 η καθοδική πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας συνεχίστηκε με ακόμη μεγαλύτερη μείωση του εκτελούμενου οικοδομοτεχνικού έργου. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, εκτιμάται ότι από το 2008 πάνω 200.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο έχουν χαθεί. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Για την «κρίση στην οικοδομή»: η πτώση του εθνικού τοτέμ της ελληνικής οικονομίας»

Ανοιχτή συνέλευση το Σάββατο 19 Οκτωβρίου, στις 12 το μεσημέρι, στο θεατράκι της πλατείας Ελευθερίας (Κουμουνδούρου). Αναδημοσιεύουμε από τους encounter Athens

Κάλεσμα σε κοινή δράση: Η κατοικία είναι δικαίωμα – Όχι εμπόρευμα

Βιώνουμε σήμερα μια εντεινόμενη στεγαστική κρίση. Όλο και περισσότεροι κάτοικοι δυσκολεύονται να διασφαλίσουν το αναφαίρετο δικαίωμά τους σε αξιοπρεπείς συνθήκες κατοικίας και ποιότητας ζωής, αντιμετωπίζοντας καθημερινά τον κίνδυνο να βρεθούν στο δρόμο για χρέη προς τις τράπεζες, το δημόσιο ή τους ιδιοκτήτες της κατοικίας τους. Όλο και περισσότεροι ενοικιαστές αδυνατούν να ανταποκριθούν ακόμη και στα μειωμένα ενοίκια, ιδιοκτήτες δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις του δανείου ή τους αυξημένους φόρους, νοικοκυριά δεν μπορούν να καλύψουν τα πάγια λειτουργικά έξοδα διαβίωσης, νέοι άνθρωποι αναγκάζονται να επιστρέψουν στην κατοικία των γονιών τους, οικογένειες στριμώχνονται σε ακατάλληλα σπίτια, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε κακές συνθήκες ή στο δρόμο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Σάββατο 19 Οκτωβρίου: Δράση για το δικαίωμα στην κατοικία και την πόλη»

Λόγω της έκτακτης κατάστασης, η εκδήλωση μεταφέρεται στην ΕΡΤ (Μεσογείων) στις 7:00μμ με σημείο συνάντησης το θυρωρείο της εισόδου.

Την Πέμπτη 13 Ιουνίου, η ανοιχτή συνέλευση μηχανικών διοργανώνει εκδήλωση – συζήτηση με τίτλο «Αγώνες για την κατοικία και η κρίση στη νεοφιλελεύθερη πόλη – Παραδείγματα από τη Μαδρίτη» στις 8:00μμ στο παρκάκι της Τσαμαδού 10 στα Εξάρχεια.

Στην εκδήλωση – συζήτηση θα εισηγηθεί ο Michael Janoschka, ο οποίος είναι γεωγράφος και διδάσκει πολιτικές επιστήμες στο αυτόνομο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης. Έχει πλούσια ερευνητική εμπειρία και ενεργή συμμετοχή στα κινήματα των πόλεων και ιδιαίτερα στο Μ15 των Ισπανών Indignados. Παρακολουθεί από κοντά  αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε πόλεις της Ισπανίας και της Λατινικής Αμερικής, διερευνώντας το θέμα «κοινωνικά κινήματα και νεοφιλελευθερισμός».

Όπως αναφέρεται και στην ανακοίνωση της ανοιχτής συνέλευσης: «στις τρέχουσες συνθήκες κρίσης που όλοι μοιραζόμαστε είναι κρίσιμο η ανοιχτή συνέλευση να ξεκινήσει μια προσπάθεια σύνδεσης με τα ευρύτερα κοινωνικά κινήματα. Ως μηχανικοί που θέλουμε να επαναπροσδιορίσουμε τον κοινωνικό μας ρόλο  στη σημερινή συγκυρία πρέπει να ανοιχτούμε σε κάθε μορφής συλλογικότητες που διεκδικούν δικαιώματα στέγης και κατοικίας, παραγωγής στην πράξη δημόσιου χώρου και γενικότερα εναντίωσης στην κατάργηση των δημόσιου χώρου ως κοινωνικό αγαθό και την εκμετάλλευσή του στη υπηρεσία του «δημόσιου» χρέους».

Βάσω Καλαμά

Η υπαγωγή της Ελλάδας στο Μνημόνιο των ΔΝΤ/ΕΕ/ΕΚΤ και η συνεπακόλουθη κατακόρυφη άνοδος της ανεργίας και πτώση του βιοτικού επιπέδου, η πρωτοφανής  υπερφορολόγηση της κατοχής ακίνητης περιουσίας και πάνω απ’ όλα η ορατή δια γυμνού οφθαλμού πλέον αύξηση του αριθμού των αστέγων, αποτελούν ίσως το περίγραμμα του σύγχρονου φαινομένου που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε κρίση κατοικίας. Στην τρέχουσα κρίση κατοικίας διακρίνουμε την εξής ιδιαιτερότητα: ενώ σε παλαιότερες κρίσεις (π.χ. μετά την μικρασιατική καταστροφή, μετά τον εμφύλιο) η κρίση συνίστατο στην έλλειψη κατοικιών, σήμερα έχουμε ταυτόχρονα ανθρώπους που χάνουν το σπίτι τους και ένα τεράστιο κενό οικιστικό απόθεμα. Πρόκειται λοιπόν καλύτερα για κρίση των συστημάτων πρόσβασης στην κατοικία.

Στην παρούσα εργασία γίνεται μια εκτενής ιστορική αναδρομή στο θέμα, απαραίτητη για την ερμηνεία της σημερινής κατάστασης. Η πριμοδότηση της μικρής ιδιοκτησίας από καταβολής Ελληνικού κράτους οδηγεί στην ιστορική επίλυση του ζητήματος της κατοικίας μέσω του συστήματος της αυθαίρετης δόμησης και της αντιπαροχής. Την αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα και την υψηλή ζήτηση μέχρι και τη δεκαετία του 1970 ακολουθεί η περίοδος της σχετικής στασιμότητας και της προαστειοποίησης της δεκαετίας του 1980. Η είσοδος των μεταναστών κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 ξαναβάζει στην αγορά ακινήτων το κενό απόθεμα του κέντρου, για να ακολουθήσει τη δεκαετία του 2000 η είσοδος στην ΟΝΕ, η πτώση των επιτοκίων, η εξάρτηση της κατοικίας από το τραπεζικό κεφάλαιο και η τεράστια αύξηση του αποθέματος.

Σήμερα η διαφαινόμενη τάση είναι η συγκέντρωση των ακινήτων στα χέρια ολίγων. Τα «κόκκινα δάνεια» και η αδυναμία καταβολής των ενοικίων, οι χιλιάδες άστεγοι – πολλοί από τους οποίους ανήκουν στη νέα κοινωνική κατηγορία των νεοαστέγων – αποτελούν όψεις του προβλήματος. Νέοι τρόποι πρόσβασης στην κατοικία φαίνεται να επινοούνται. Πέρα από την αυτονόητη αναγκαιότητα της κοινωνικής αλληλεγγύης, το ζήτημα της κατοικίας σε μια χώρα που μέχρι σήμερα θεωρητικά το είχε λύσει η αγορά, είναι απαραίτητο να βρεθεί ψηλά στην ατζέντα των κινημάτων πόλης, τα οποία μέχρι σήμερα επικεντρώνονται αποκλειστικά σχεδόν στα ζητήματα του δημόσιου χώρου.

Η παρούσα, αποτελεί μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία στην Αρχιτεκτονική ΕΜΠ (ΔΠΜΣ Αρχιτεκτονική – Σχεδιασμός του χώρου – Κατεύθυνση: Πολεοδομία – Χωροταξία) με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Μ.Μαυρίδου και παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2013.

Η εργασία παρουσιάστηκε επίσης στην εκδήλωση με θέμα «το ζήτημα της κατοικίας στις πόλεις της κρίσης» που συνδιοργανώθηκε από την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων και το Στέκι Μεταναστών, τη Δευτέρα 27 Μαΐου 2013. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση κατοικίας στην Ελλάδα: παρελθόν και παρόν, οικιστικό απόθεμα και διαδικασίες πρόσβασης»

Η Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων (ΑΚΕΑ) συνδιοργανώνει με το Στέκι Μεταναστών, εκδήλωση – συζήτηση με θέμα «το ζήτημα της κατοικίας στις πόλεις της κρίσης». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 27 Μαΐου στο παρκάκι της Τσαμαδού 10 στα Εξάρχεια (δείτε εδώ) στις 7:00μμ και θα εισηγηθούν η Βάσω Καλαμά (αρχιτεκτόνισσα ΕΜΠ, ΜΔΕ Πολεοδομίας Χωροταξίας ΕΜΠ), εκπρόσωπος του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων – Νεάπολης – Μουσείου (ΔΙ.Κ.Α.ΕΞ.) και ο Μάνος Σκούφογλου (αρχιτέκτονας ΕΜΠ, ΜΔΕ Πολεοδομίας Χωροταξίας ΕΜΠ). Θα υπάρξει επίσης παρέμβαση από τις Μαρία Μαντουβάλου και Μαρία Μαυρίδου από την Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ και τον τομέα Πολεοδομίας – Χωροταξίας. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δευτέρα 27/5: Εκδήλωση – Συζήτηση με θέμα «το ζήτημα της κατοικίας στις πόλεις της κρίσης»»

Το διεθνές εργαστήριο (workshop) με τίτλο «καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης» θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο από Πέμπτη 7 έως Σάββατο 9 Φεβρουαρίου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Πατησίων. Το εργαστήριο διοργανώνεται από την ομάδα encounter Athens σε συνεργασία με το INURA Athens και το Ινστιτούτο Δημόσιων Πολιτικών και Διακυβέρνησης του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, με την υποστήριξη του τομέα Πολεοδομίας Χωροταξίας της Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ και του Antipode Foundation. 

Στις συζητήσεις θα συμμετέχουν ερευνητές/τριες και ακτιβιστές/τριες από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία και  θα αναπτυχθούν γύρω από τρεις θεματικές ενότητες. Την «υπερ-νεοφιλελεύθερη αστική ανάπτυξη, την «κατοικία στην κρίση» και «το τοπικό ως άξονας για νέες κινητοποιήσεις – δίκτυα αλληλεγγύης και δράσης». Στο πρόγραμμα του εργαστηρίου ξεχωρίζει η εκδήλωση με τίτλο «ενάντια και πέρα από την κρίση – ο ρόλος των κοινωνικών κινημάτων πόλης» που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου στις 6:30μμ με ομιλητές τους Margit Mayer, Boaventura de Sousa Santos και τον Ντέιβιντ Χάρβεϋ.

Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να βρει κανείς στο blog των encounter Athens και στο urbanise.net.

Ακολουθεί το πρόγραμμα του εργαστηρίου: Συνεχίστε την ανάγνωση του «Καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης»

Η Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων καλεί σε εκδήλωση – συζήτηση που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 20 Οκτώβρη, στις 7:00μμ, στα γραφεία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, Βρυσακίου και Κλάδου (χάρτης με την ακριβή τοποθεσία ανοίγει εδώ). Ο τίτλος της εκδήλωσης είναι «Λατινική Αμερική – αρχιτεκτονική, πόλη και κοινωνικά κινήματα» και θα εισηγηθούν οι παρακάτω: Συνεχίστε την ανάγνωση του «Σάββατο 20 Οκτώβρη: Λατινική Αμερική – αρχιτεκτονική, πόλη και κοινωνικά κινήματα»

Βάσω Καλαμά

Μία από τις πιο τραγικές συνέπειες της πολιτικής της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι το απολύτως ορατό πλέον κοινωνικό φαινόμενο των αστέγων. Άνθρωποι που έχασαν την ιδιοκτησία τους λόγω δανείων ή άλλων οφειλών, νέοι άνεργοι που δεν μπορούν να συντηρήσουν μια κατοικία και έχουν απομακρυνθεί από την οικογένεια τους και άτομα που έχασαν την δουλειά τους λίγο πριν συνταξιοδοτηθούν και αδυνατούν να επαναπροσληφθούν σε μια νέα εργασία λόγω της ηλικίας τους, αποτελούν μία νέα κατηγορία αστέγων, δημιούργημα της κρίσης, που έρχονται να προστεθούν στην παλαιότερη κατηγορία που αποτελούνταν κυρίως από μετανάστες και τοξικοεξαρτημένους.  

Το πρόβλημα εμφανίζει χωρικά τη μεγαλύτερη οξύτητα στο κέντρο της Αθήνας, ένα κέντρο που διαμορφώθηκε από την πύκνωση την εποχή της αντιπαροχής, την εγκατάλειψη από τα υψηλότερα οικονομικά στρώματα την περίοδο της προαστιοποίησης και την νέα πύκνωση από την εγκατάσταση μεταναστών. Η κοινωνική πόλωση που προκύπτει αντιμετωπίζεται από τον κυρίαρχο λόγο με τη ρητορεία περί «γκέτο» και «άβατου». Συνεπώς οι προτάσεις για την κατοικία στο κέντρο της πόλης (π.χ. στις περιοχές του Μεταξουργείου, του Κεραμεικού και του Γερανίου) ρητά αναφέρονται σε νέα στρώματα πληθυσμού που το κέντρο θα προσελκύσει και όχι στους υπάρχοντες κατοίκους του και στα προβλήματά τους, εντείνοντας έτσι τα φαινόμενα υποβάθμισης.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο αυτή η νέα κατηγορία άστεγων δημιουργείται σε μία χώρα που επιχείρησε να λύσει το ζήτημα της κατοικίας μέσω της αγοράς και της δραστηριοποίησης της μικρής επιχείρησης (αυτοστέγαση – αντιπαροχή). Η μία πλευρά του νομίσματος αυτών των διαδικασιών είναι το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης και το μεγάλο κτιριακό απόθεμα, ενώ η άλλη πλευρά είναι η απουσία οποιασδήποτε πρόνοιας για τους ενοικιαστές και όσους δυσκολεύονται να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους δάνειο λόγω της κρίσης. Αυτή η δεύτερη πλευρά θα αποδειχθεί καθοριστική, καθώς η ραγδαία αύξηση των τιμών της κατοικίας στην εποχή της ΟΝΕ, σε συνδυασμό με την παραδοσιακά ανύπαρκτη πολιτική κοινωνικής κατοικίας, είχε σαν αποτέλεσμα την εξάρτηση του δικαιώματος στην κατοικία σε πολύ μεγάλο βαθμό από το τραπεζικό σύστημα. Επιπλέον, η  πολιτική της υπερφορολόγησης της ακίνητης περιουσίας εκ μέρους της τρόικας, αναμένεται να στρέψει πολύ κόσμο από την ιδιοκατοίκηση στην ενοικίαση. Ο αριθμός όσων δεν είναι πλέον σε θέση να πληρώνουν το ενοίκιο τους ή τη δόση του στεγαστικού τους δανείου και τη θέρμανση και το ρεύμα της κατοικίας τους αυξάνεται συνεχώς. Οι εξελίξεις αυτές οδηγούν ένα μέρος του πληθυσμού σε απώλεια στέγης, και όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα φιλοξενίας σε σπίτια φίλων ή συγγενών στο φαινόμενο των άστεγων που ήδη υπολογίζονται σε 20.000 περίπου άτομα στην Ελλάδα.  

Στεγαστικές πολιτικές και τρόποι πρόσβασης στην κατοικία

Στην Ελλάδα το σύστημα παραγωγής κατοικίας καθόρισε και σε πολύ μεγάλο βαθμό τις κρατικές στεγαστικές πολιτικές.  Στον οικοδομικό τομέα, που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τη μεταπολεμική περίοδο, επικράτησε ένα εξαιρετικά ιδιόμορφο σύστημα παραγωγής κατοικίας. Η ιδιόμορφη σύμπραξη της γης μέσω του συστήματος της αντιπαροχής, η απουσία μεγάλων εταιριών και η μικρή ιδιοκτησία αστικής γης, εμπόδισαν τη διείσδυση μεγάλου κεφαλαίου στον τομέα της οικοδομικής δραστηριότητας. Δεδομένου αυτού, διασφαλίστηκε πρόσβαση στην κατοικία για ευρύτατα κοινωνικά στρώματα με σχετικά χαμηλό κόστος. Μια ακόμη συνιστώσα που συνέβαλε στην κάλυψη των μεταπολεμικών στεγαστικών αναγκών αποτελούν οι αυτόνομες πρακτικές στέγασης κοινωνικών στρωμάτων που δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στην ιδιοκατοίκηση μέσω της αγοράς έτοιμων κατοικιών. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η κρίση κατοικίας στο κέντρο της Αθήνας»

Θάνος Ανδρίτσος – Αναδημοσίευση από τη Λέσχη.

ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

Προσωρινή δυσλειτουργία ενός σταθερού συστήματος ή μόνιμη λειτουργία ενός ασταθούς συστήματος;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε πρόσφατα στην τηλεόραση έκλεινε με τη εικόνα ενός από τους εκατομμύρια απολυμένους σε όλη τη γη που «φόραγε» ένα μεγάλο πλακάτ και στεκόταν καθημερινά σε έναν κεντρικό δρόμο της Νέας Υόρκης. Την πράξη του την αιτιολογούσε κάπως έτσι: «Το κάνω αυτό για να δει ο κόσμος ότι υπάρχει κρίση. Σκεφτόμουν τόσο καιρό ότι αν κοιτάξεις μέσα στην πόλη δεν μπορείς να δεις πουθενά την κρίση».

Ενδιαφέρον. Έχουν άραγε εικόνα οι κρίσεις ή είναι μια κενή σελίδα και κάποιοι ακατανόητοι οικονομικοί δείκτες, ή μια καταστροφή που τη βιώνει κάθε οικογένεια κρυφά; Το κραχ του 29 έφτασε στις νεώτερες γενιές από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της τεράστιας μάζας έξω από τη Wall Street, τις πορείες των ανέργων και τα συσσίτια. Αν θέλαμε να προχωρήσουμε περαιτέρω θα βλέπαμε τις σημαίες κοινωνικών κινημάτων και επαναστάσεων, ενώ ένα πιο ανήσυχο και απαισιόδοξο μάτι, θα έβλεπε και υψωμένα χέρια ναζιστικών χαιρετισμών, θαλάμους αερίων και ένα τεράστιο χημικό μανιτάρι πάνω από πόλεις της Ιαπωνίας.

Υπάρχει όμως και μια πολύ πιο ορατή απεικόνιση της κρίσης, που ο καθένας τη συναντά όταν περιδιαβαίνει την πόλη και τις συνοικίες της, ειδικά στις δυτικές μητροπόλεις. Όταν συναντά ομάδες σύγχρονων άθλιων, φτωχών και άστεγων. Όταν το μάτι του πέφτει συνεχώς πάνω σε ταμπέλες ενοικιαστηρίων, πωλητηρίων, εξώσεων και κατασχέσεων. Ο τεχνίτης Tom Rendon, στο Stockton της California, ξέφυγε από τα οικονομικά του προβλήματα γιατί μία και μόνο δραστηριότητα, καλύπτει όλο το χρόνο του. Η δημιουργία και τοποθέτηση πολύχρωμων πινακίδων με μια μόνο λέξη πάνω τους. «Foreclosure», κατάσχεση υποθηκευμένου ακινήτου[i]. Αυτές οι εικόνες, εμφανίζονταν πάντοτε στον καπιταλιστικό κόσμο, σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή. Το ιδιαίτερο όμως είναι ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, αυτές οι εικόνες δεν είναι μόνο οι επιπτώσεις στην κοινωνία, αλλά συνδέονται άρρηκτα και με τις αιτίες εμφάνισης της κρίσης του συστήματος.

Το κλείσιμο της πρώτης δεκαετίας του 21^ου αιώνα, βρίσκει την ανθρωπότητα μέσα σε μια δεινή πραγματικότητα. Η κρίση που έχει ξεσπάσει από το 2008, έχει κλονίσει ολόκληρο τον κόσμο, και η απάντηση των κυρίαρχων σε αυτή έχει βυθίσει δισεκατομμύρια εργαζομένους σε απόγνωση. Δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί, ανεξάρτητα με το αν μεταβάλλεται σε μορφή ή περιοχή εκδήλωσης όπως είναι η εκτίναξη της κρίσης του χρέους στην Ελλάδα και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Συνήθως ως σημείο έναρξής της, θεωρείται η κατάρρευση του χρηματιστικού κολοσσού της Lehmann Brothers, στα μέσα του Σεπτέμβρη του 2008. Ωστόσο, τα πρώτα σημάδια της είχαν εμφανιστεί δύο χρόνια πριν, στην έκρηξη της φούσκας της αγοράς κατοικίας σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ. Το ερώτημα που δημιουργήθηκε στους περισσότερους είναι πώς γίνεται τα σκαμπανεβάσματα του real estate στην Καλιφόρνια και το Μαϊάμι, να επηρεάζουν ολόκληρη τη χρηματοπιστωτική σφαίρα, να σχετίζονται με την παρατεταμένη ύφεση, ή ακόμα και με τα «προγράμματα διάσωσης» ολόκληρων χωρών. Είναι αλήθεια ότι η απάντηση, απαιτεί μια σύνθετη μεθοδολογία και τη συνεκτίμηση πολλών παραγόντων. Αυτό θα επιχειρήσει αυτή η εργασία. Η βασική θέση όμως, είναι αρκετά απλή. Η έκρηξη της κατασκευαστικής φούσκας συνέβαλλε καθοριστικά στο ξετύλιγμα της παγκόσμιας κρίσης επειδή η δημιουργία αυτής ήταν βασικό συστατικό ολόκληρου του οικονομικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα: η αγορά και η πώληση γης και κτιρίων δεν είναι πλέον μια παράλληλη, δευτερεύουσα προς τον βασικό- βιομηχανικό κύκλο του κεφαλαίου, διαδικασία στην οποία μετέχουν μερίδες της αστικής τάξης, προερχόμενες από οικογένειες ιδιοκτητών γης. Αποτελεί, τόσο η ίδια όσο και οι χρηματοπιστωτικές σχέσεις γύρω από αυτήν, πυρηνικό κομμάτι της σύγχρονης καπιταλιστικής οικονομίας. Συνδέεται με ένα σύνολο διαδικασιών που οικοδόμησαν το πολιτικό και οικονομικό σύστημα τις τελευταίες δεκαετίες. Για αυτό το λόγο, η παρακμή της τροφοδότησε την παρακμή και κρίση ολόκληρου του σύγχρονου καπιταλισμού. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση στην αγορά κατοικίας και σύγχρονος καπιταλισμός»