Συμπτώματα των καιρών μας – Πανδημία, βιοπολιτική και δημόσιος χώρος

Χαρά Παγούνη

Η ακόλουθη μελέτη αποτέλεσε ερευνητικό θέμα στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, με επιβλέπων τον Σταύρο Σταυρίδη. Παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2021.

Μία από τις δημοφιλέστερες σειρές στο Netflix, το Black Mirror, μία σειρά που φημίζεται για τις ρεαλιστικές και ταυτόχρονα δυστοπικές ιστορίες που δείχνει, άρχισε να εξελίσσεται στην καθημερινή ζωή. Στο επεισόδιο Arkangel της τέταρτης σεζόν, τα παιδιά παρακολουθούνται μέσω μικροτσίπ, απόφαση που παίρνεται από τους ίδιους τους γονείς για την προστασία των παιδιών: προστασία από τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να τους προκαλούσαν φόβο, άγχος, στενοχώρια. Η προστασία εδώ παρουσιάζεται σαν μια λύση στο συνεχές άγχος των γονιών αλλά και στους πραγματικούς κινδύνους που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν τα μικρά παιδιά. Στο επεισόδιο, λοιπόν, ολόκληρη η ζωή της μικρής Σάρα παρακολουθείται ανά πάσα στιγμή από την μητέρα της για το δικό της καλό. Καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου ο θεατής αναμετράται με το κατά πόσο η επιλογή της μητέρας είναι προς όφελος της μικρής ή κατά πόσο η παραβίαση της ζωής της τελικά της κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Φέρνοντας την αναλογία στην καθημερινή ζωή της πανδημίας, η προστασία από μία γενική έννοια κινδύνου για τα παιδιά γίνεται συγκεκριμένη: προστασία του κοινωνικού σώματος από τον COVID-19, προστασία της ζωής από την ασθένεια και τον θάνατο. Η τεχνολογία χρησιμοποιείται τώρα, εξασφαλίζοντας την παροχή των δεδομένων και των στοιχείων για αυτήν την προστασία, τροφοδοτώντας με άπειρο όγκο προσωπικών data τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ποιος αποφασίζει όμως τι συνιστά προστασία σε αντίθεση με την κατάχρηση;

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Συμπτώματα των καιρών μας – Πανδημία, βιοπολιτική και δημόσιος χώρος»

Χώροι και Τόποι της Πανδημίας

Κείμενο του Θάνου Ανδρίτσου, αρχιτέκτονα – πολεοδόμου, μέλους της ΑΚΕΑ, και του Γιώργου Βελεγράκη, διδάκτορα γεωγραφίας και πολιτικής οικολογίας.

Δημοσιεύτηκε στα Τετράδια Μαρξισμού, τεύχος 13 (2020-21), σελ. 69-84, ISSN: 2529-020713.

Περίληψη

Η εν εξελίξει πανδημία έβαλε βίαια τις κοινωνίες μπροστά σε θεμελιώδη ερωτήματα. Σε πρώτο πλάνο αναδείχτηκε η σημασία του δημόσιου συστήματος υγείας και συνολικά η επαναδιαπραγμάτευση της νεοφιλελεύθερης θεοποίησης της αγοράς. Ωστόσο, τόσο η γέννηση όσο και η παγκόσμια εξάπλωσή του ιού, έφεραν στην επιφάνεια βαθύτερες αναζητήσεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τις επιπτώσεις του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης. Το παρόν κείμενο εισηγείται μια θέαση της πανδημίας μέσα από την οπτική του χώρου και παρουσιάζει τις χωρικές ρίζες της που συνδέονται με την περιβαλλοντική κρίση και την εκτεταμένη παγκόσμια αστικοποίηση. Υπό αυτό το πρίσμα, εισέρχεται στη σύγχρονη συζήτηση για τη «βιωσιμότητα» και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που γίνεται όλο και πιο έντονη τόσο στους κυρίαρχους κύκλους, όσο και στα ολοένα και ισχυρότερα κινήματα για την πόλη και το περιβάλλον.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Χώροι και Τόποι της Πανδημίας»

Βίντεο και εικόνες από την εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα»

Στις 14/7, στην πλατεία Αυδή  στο Μεταξουργείο έλαβε χώρα η εκδήλωση με τίτλο «Μεγάλος Περίπατος: στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα», η οποία διοργανώθηκε από την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων (ΑΚΕΑ) και την Ενωτική Αριστερή Πρωτοβουλία Πολεοδόμων-Χωροτακτών (ΕΑΠ-ΠοΧ). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη μαζικότητα.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Βίντεο και εικόνες από την εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα»»

Ενάντια στην πολεοδομία των ξενοδόχων, οι διαδηλώσεις κλείνουν δρόμους αλλά ανοίγουν περάσματα

Το παρακάτω κείμενο αυτό αποτέλεσε την εισήγηση εκ μέρους της Ενωτικής Αριστερής Πρωτοβουλίας Πολεοδόμων – Χωροτακτών (ΕΑΠ-ΠοΧ), στην εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: Στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα», που έγινε την Τρίτη 14 Ιουλίου στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο.

Αλεξάνδρα Λινάρδου, πολεοδόμος-χωροτάκτης, ΥΔ Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μέλος της ΕΑΠ-ΠοΧ

Μιας και η προηγούμενη εισήγηση ήταν πλήρως κατατοπιστική στα αμιγώς πολεοδομικά χαρακτηριστικά του μεγάλου περιπάτου και έχει δημιουργήσει μία βάση για το τι σημαίνει αυτή η παρέμβαση, θα ήθελα να μετατοπίσω την συζήτηση στα ζητήματα που σχετίζονται με πιο έμμεσο τρόπο στην σημερινή κουβέντα και να μιλήσω όχι μόνο ως πολεοδόμος αλλά ως άτομο που αναγνωρίζει τη σημασία των διεκδικήσεων στον δρόμο. Θα ήθελα λοιπόν να θέσω ζητήματα που έχουν αφενός να κάνουν με το:

  1. πως οι κάτοικοι των πόλεων εν τέλει έχουν λόγο στη διαμόρφωσή τους και του
  2. ρόλου των πόλεων ως πεδία διεκδικήσεων σε διάφορα επίπεδα.

Δηλαδή κατά πόσο έχουν δικαίωμα στη πόλη. Ή κατά πόσο έχουν ίσο δικαίωμα στην πόλη.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ενάντια στην πολεοδομία των ξενοδόχων, οι διαδηλώσεις κλείνουν δρόμους αλλά ανοίγουν περάσματα»

Δημόσιοι χώροι στην εποχή της πανδημίας: από την απαγόρευση στην υπεράσπιση

Ροδούλα Κουμπάκη, Ξανθιππη-Μυρτώ Μακρη, Αλέξανδρος Μπιζέλης, Χρήστος Θεοδωρίδης

Αναδημοσιεύουμε εδώ το ενδιαφέρον συλλογικό κείμενο φοιτητριών και φοιτητών από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Πολεοδομία-Χωροταξία» της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. Δείτε περισσότερα στη σελίδα «Για την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου» στο facebook.

Από τη στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε τον ιό του Covid-19 ως πανδημία, κυβερνητικοί εκπρόσωποι – media – συστημικοί διανοούμενοι μας διατρανώνουν ξανά και ξανά ότι, «ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις» (αφήνοντάς μας να ελπίζουμε ότι θα είναι για μικρό διάστημα), αλλά και, πιο χαμηλόφωνα, ότι «τίποτα δεν θα είναι το ίδιο με πριν». Φαίνεται ότι την ώρα που υπάρχει η πραγματική απειλή της πανδημίας για την κοινωνική βάση, οι κυρίαρχες τάξεις και οι κυβερνήσεις τους προσπαθούν μεν να διαχειριστούν την εξάπλωση του ιού στο σήμερα, αλλά με τρόπους και πολιτικές διαχείρισης που κοιτάνε κυρίως στο αύριο, στη διαιώνιση και επέκταση των σχέσεων εκμετάλλευσης και πειθάρχησης. Η εργασιακή επισφάλεια και τα ξεχειλωμένα ωράρια (με ή χωρίς τηλεργασία), η ηλεκτρονική παρακολούθηση και η αστυνομική καταστολή, οι περικοπές των δικαιωμάτων των φυλακισμένων και ο εγκλεισμός των μεταναστών – προσφύγων μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η μετατροπή μιας σειράς υπηρεσιών και δραστηριοτήτων (που διεξάγονταν με φυσική αλληλεπίδραση) σε ψηφιακές – διαδικτυακές, είναι οι συνιστώσες της προϋπάρχουσας πολιτικής, που με το άλλοθι της πανδημίας επιταχύνεται, με τις κοινωνικές αντιστάσεις σε βαριά ασθένεια… Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημόσιοι χώροι στην εποχή της πανδημίας: από την απαγόρευση στην υπεράσπιση»

Οι λήψεις με τηλεφακό στην υπηρεσία της προπαγάνδας

Του Μάνου Μαρκάκη, αρχιτέκτονα, μέλους της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων

Το ακόλουθο σύντομο άρθρο παρουσιάζει παραστατικά πώς γίνεται η προσομοίωση πλήθους στην παραλία της Θεσσαλονίκης για να μας πείσουν τα τηλεοπτικά κανάλια ότι είμαστε ανεύθυνοι και μας αξίζει η σκληρότερη απαγόρευση κυκλοφορίας, ενώ η καλή μας η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί: αρκεί η λήψη να γίνεται με τηλεφακό.

Το παρακάτω παράδειγμα δείχνει πως τραβάνε τα πλάνα τους το τελευταίο διάστημα τα κανάλια ώστε να συνεχίσει να πέφτει το βάρος της ευθύνης πάνω στον «απείθαρχο» λαό που κόβει τσάρκες σε παραλίες και πάρκα και να τη βγάζει καθαρή η κυβέρνηση η οποία το μόνο μέτρο που έχει πάρει είναι η αστυνόμευση. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Οι λήψεις με τηλεφακό στην υπηρεσία της προπαγάνδας»