Δημοσιεύουμε το απόσπασμα της εκπομπής «Επισυνδέσεις» του ραδιοσταθμού «Στο Κόκκινο 105,5» με την Τζούλη Τσίγκα και τον Γιάννη Ανδρουλιδάκη για τα bonus του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Στην εκπομπή είναι προσκεκλημένος ο πρόεδρος του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) και μέλος της ΑΚΕΑ, Κώστας Βουρεκάς.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Bonus του ΝΟΚ – ραδιοφωνική Συνέντευξη του προέδρου του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων-Τμήμα Αττικής και μέλους της ΑΚΕΑ Κώστα Βουρεκά»Κατηγορία: Επιστημονικές εισηγήσεις
Εικόνες και ήχος από την εκδήλωση «Κλειστές δομές για προσφυ(γισσ)ες και μετανάστ(ρι)ες – αρχιτεκτονική και αντιστάσεις»
Την Τρίτη 12/7, στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο έλαβε χώρα η εκδήλωση με τίτλο «Κλειστές δομές για προσφυ(γισσ)ες και μετανάστ(ρι)ες – αρχιτεκτονική και αντιστάσεις», η οποία διοργανώθηκε από την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων (ΑΚΕΑ). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με επιτυχία και σε αυτή έγινε πλήθος ενδιαφερουσών τοποθετήσεων. Μεταξύ αυτών έγιναν και έξι τοποθετήσεις από προσφυγ(ισσ)ες-μετανάστ(ρι)ες, κατοίκους της δομής φιλοξενίας του Ελαιώνα, που απειλούνται με εκδίωξη.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εικόνες και ήχος από την εκδήλωση «Κλειστές δομές για προσφυ(γισσ)ες και μετανάστ(ρι)ες – αρχιτεκτονική και αντιστάσεις»»Το μετρό στην πλατεία Εξαρχείων στο πλαίσιο των ευρύτερων σχεδιασμών για την Αθήνα
τoυ Κώστα Βουρεκά, μέλους της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΠΡΙΝ.
Οι στοχεύσεις της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας στο πλαίσιο της κατασκευής σταθμού του μετρό στην πλατεία Εξαρχείων δεν κρύβονται πίσω από προσχήματα περί ενίσχυσης των δημόσιων συγκοινωνιών και βιώσιμης κινητικότητας. Όπως ξεκαθάρισε ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Καραμανλής ο νεότερος, η συγκεκριμένη χωροθέτηση γίνεται για συγκεκριμένους οικονομικούς και ιδεολογικούς λόγους. Η κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει στα Εξάρχεια μια «πραγματική ευκαιρία για ανάπτυξη» με «παράδειγμα το Γκάζι» και ταυτόχρονα να άρει το «ημίφως της γκετοποίησης» και το «σκοτάδι κάποιων ιδεολογικών εμμονών». Καθώς δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι σημερινοί κάτοικοι των Εξαρχείων θέλουν να αναγκαστούν να φύγουν από την περιοχή, η οποία προορίζεται να αποδοθεί εξολοκλήρου στη νυχτερινή διασκέδαση, είτε με αποζημίωση ως ιδιοκτήτες είτε και χωρίς ως ενοικιαστές, ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι «ο ίδιος ο πρωθυπουργός μας έχει δώσει την οδηγία να προχωρήσουμε, αγνοώντας το όποιο πολιτικό κόστος». Φυσικά, το να «αγνοήσει το πολιτικό κόστος» στην κυβερνητική ιδιόλεκτο σημαίνει ότι η ανάπτυξη θα έρθει να σας σώσει από τις ιδεολογικές σας εμμονές, όπως η εμμονή να θέλετε η γειτονιά σας να παραμείνει μια περιοχή στην οποία θα μπορείτε να κατοικείτε.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Το μετρό στην πλατεία Εξαρχείων στο πλαίσιο των ευρύτερων σχεδιασμών για την Αθήνα»Η εικονογραφία του ιδιωτικοποιημένου σχεδιασμού
Γιώργος Παπαγκίκας
Η συγκεκριμένη εισήγηση παρουσιάστηκε στην εκδήλωση με τίτλο «Τουριστικοποίηση & εξευγενισμός του κέντρου – Η περίπτωση των Εξαρχείων» την Τρίτη 7/6/2022.
Για την κυριαρχία των ιδιωτικών συμφερόντων στον δημόσιο χώρο είναι κρίσιμη η μορφολογική και λειτουργική διαμόρφωση του με βάση τις επιταγές τους. Έτσι αρχίζει να γίνεται κοινός τόπος το γεγονός ότι ιδιωτικοί φορείς (εταιρείες, ιδρύματα κ.ο.κ.) παράγουν μελέτες-«δωρεές» για κρατικές και δημοτικές αρχές, οι οποίες αναλαμβάνουν την επιβολή και υλοποίησή τους, μάλιστα παρακάμπτοντας πολλές φορές τις προβλεπόμενες τυπικές διαδικασίες ή την ανάγκη για αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.
Στη διαδικασία αυτή δεν υπάρχει σχεδόν καμία συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα, αυτών που ζουν ή εργάζονται στον χώρο που θα υποδεχθεί αυτές τις νέες διαμορφώσεις ή όσων θα κληθούν στο μέλλον να το κάνουν. Εντούτοις υπάρχει η ανάγκη μιας κοινωνικής νομιμοποίησης και κάποιων εργαλείων που θα την πετύχουν.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η εικονογραφία του ιδιωτικοποιημένου σχεδιασμού»Χώροι και Τόποι της Πανδημίας
Κείμενο του Θάνου Ανδρίτσου, αρχιτέκτονα – πολεοδόμου, μέλους της ΑΚΕΑ, και του Γιώργου Βελεγράκη, διδάκτορα γεωγραφίας και πολιτικής οικολογίας.
Δημοσιεύτηκε στα Τετράδια Μαρξισμού, τεύχος 13 (2020-21), σελ. 69-84, ISSN: 2529-020713.
Περίληψη
Η εν εξελίξει πανδημία έβαλε βίαια τις κοινωνίες μπροστά σε θεμελιώδη ερωτήματα. Σε πρώτο πλάνο αναδείχτηκε η σημασία του δημόσιου συστήματος υγείας και συνολικά η επαναδιαπραγμάτευση της νεοφιλελεύθερης θεοποίησης της αγοράς. Ωστόσο, τόσο η γέννηση όσο και η παγκόσμια εξάπλωσή του ιού, έφεραν στην επιφάνεια βαθύτερες αναζητήσεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τις επιπτώσεις του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης. Το παρόν κείμενο εισηγείται μια θέαση της πανδημίας μέσα από την οπτική του χώρου και παρουσιάζει τις χωρικές ρίζες της που συνδέονται με την περιβαλλοντική κρίση και την εκτεταμένη παγκόσμια αστικοποίηση. Υπό αυτό το πρίσμα, εισέρχεται στη σύγχρονη συζήτηση για τη «βιωσιμότητα» και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που γίνεται όλο και πιο έντονη τόσο στους κυρίαρχους κύκλους, όσο και στα ολοένα και ισχυρότερα κινήματα για την πόλη και το περιβάλλον.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Χώροι και Τόποι της Πανδημίας»Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας ή αλλιώς πώς να μετατρέψετε τον χώρο σε παραγωγικό συντελεστή με fast-track διαδικασίες
Το παρόν κείμενο αποτελεί μια συμβολή από το σχήμα της Ενωτικής Αριστερής Πρωτοβουλίας Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΕΑΠ ΠοΧ), το οποίο παρεμβαίνει και συμμετέχει στην Επιστημονική Επιτροπή της Ειδικότητας στο ΤΕΕ. Στόχος του κειμένου είναι η συμβολή στον δημόσιο διάλογο, επιδιώκοντας μια κριτική ματιά στην αντίληψη που συνοδεύει την επιχειρούμενη μεταρρύθμιση και στο σύστημα χωρικού σχεδιασμού που διαμορφώνεται, υπό το πλαίσιο του σχεδίου Νόμου «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας»1.
‘’η ανάπτυξη της χωρικής οικονομίας του καπιταλισμού διατρέχεται από αντιτιθέμενες και αντιφατικές τάσεις. Απ’ τη μια πλευρά, απαιτείται να καταργηθούν οι χωρικοί περιορισμοί και οι περιφερειακές διακρίσεις. Όμως η ικανοποίηση αυτής της απαίτησης προϋποθέτει την παραγωγή νέων γεωγραφικών διαφοροποιήσεων, οι οποίες καθιερώνουν νέα προς υπέρβαση όρια. […] Η χωρικά άνιση ανάπτυξη του καπιταλισμού είναι αναπόφευκτη.”
David Harvey (1982), The Limits to Capital
Το νομοσχέδιο επιχειρεί μία σειρά από μεταρρυθμίσεις, που σύμφωνα με την από 31.07.2020 δημοσιευμένη παρουσίαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος «θα συμβάλλουν στην βελτίωση και επιτάχυνση του χωρικού σχεδιασμού, στην προστασία του περιβάλλοντος και του δικαιώματος στην ιδιοκτησία και στην εθνική προσπάθεια για ανάπτυξη και επενδύσεις». Όσο για το τελευταίο δεν είχαμε καμία αμφιβολία, ωστόσο οι επιχειρούμενες διατάξεις και η ελλιπής τεκμηρίωση της αιτιολογικής έκθεσης που τις συνοδεύει μας δίνουν αρκετούς λόγους για να αμφιβάλλουμε για την επιτυχία των υπόλοιπων στόχων που έθεσε το Υπουργείο.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας ή αλλιώς πώς να μετατρέψετε τον χώρο σε παραγωγικό συντελεστή με fast-track διαδικασίες»Βίντεο και εικόνες από την εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα»
Στις 14/7, στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο έλαβε χώρα η εκδήλωση με τίτλο «Μεγάλος Περίπατος: στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα», η οποία διοργανώθηκε από την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων (ΑΚΕΑ) και την Ενωτική Αριστερή Πρωτοβουλία Πολεοδόμων-Χωροτακτών (ΕΑΠ-ΠοΧ). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη μαζικότητα.
Μια διδακτική ιστορία για το κέντρο της Αθήνας
Το παρακάτω κείμενο αποτέλεσε την εισήγηση της Μαρίας Μάρκου στην εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: Στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα», που έγινε την Τρίτη 14 Ιουλίου στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο. Η εισήγηση βασίζεται σε παλιότερα δημοσιεύματα της εισηγήτριας στον «Δρόμο της Αριστεράς», φύλλο 330-331.
Μαρία Μάρκου, επίκουρη καθηγήτρια Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
Ο δήμαρχος της Αθήνας ανακοίνωσε την κατεπείγουσα εφαρμογή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας οχημάτων στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, μέτρων προσωρινών και πιλοτικών και με μιαν αύρα δημιουργικού αυτοσχεδιασμού όπως μάθαμε, για να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της πανδημίας από τον κορωνοϊό. Το θέμα ήταν να «ανακτήσει» δημόσιο χώρο διευρύνοντας πεζοδρόμια, δημιουργώντας ποδηλατοδρόμους και πεζοδρόμους και ενισχύοντας το πράσινο, ώστε να πετύχουμε την «κοινωνική αποστασιοποίηση» στον ιστορικό πυρήνα της πόλης – μιας και ο υπόλοιπος δήμος με τις αφάνταστες πυκνότητες πληθυσμού, τα ανύπαρκτα ή αδιάβατα πεζοδρόμια και το μινιμαλιστικό πράσινο δεν την έχει τόσο ανάγκη την αποστασιοποίηση. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μια διδακτική ιστορία για το κέντρο της Αθήνας»
Ενάντια στην πολεοδομία των ξενοδόχων, οι διαδηλώσεις κλείνουν δρόμους αλλά ανοίγουν περάσματα
Το παρακάτω κείμενο αυτό αποτέλεσε την εισήγηση εκ μέρους της Ενωτικής Αριστερής Πρωτοβουλίας Πολεοδόμων – Χωροτακτών (ΕΑΠ-ΠοΧ), στην εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: Στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα», που έγινε την Τρίτη 14 Ιουλίου στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο.
Αλεξάνδρα Λινάρδου, πολεοδόμος-χωροτάκτης, ΥΔ Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μέλος της ΕΑΠ-ΠοΧ
Μιας και η προηγούμενη εισήγηση ήταν πλήρως κατατοπιστική στα αμιγώς πολεοδομικά χαρακτηριστικά του μεγάλου περιπάτου και έχει δημιουργήσει μία βάση για το τι σημαίνει αυτή η παρέμβαση, θα ήθελα να μετατοπίσω την συζήτηση στα ζητήματα που σχετίζονται με πιο έμμεσο τρόπο στην σημερινή κουβέντα και να μιλήσω όχι μόνο ως πολεοδόμος αλλά ως άτομο που αναγνωρίζει τη σημασία των διεκδικήσεων στον δρόμο. Θα ήθελα λοιπόν να θέσω ζητήματα που έχουν αφενός να κάνουν με το:
- πως οι κάτοικοι των πόλεων εν τέλει έχουν λόγο στη διαμόρφωσή τους και του
- ρόλου των πόλεων ως πεδία διεκδικήσεων σε διάφορα επίπεδα.
Δηλαδή κατά πόσο έχουν δικαίωμα στη πόλη. Ή κατά πόσο έχουν ίσο δικαίωμα στην πόλη.
Μεγάλος Περίπατος: Εξευγενισμός, τουριστικοποίηση και το δικαίωμα στην πόλη
Στο ακόλουθο άρθρο επιχειρείται μια εφ’ όλης της ύλης ανάλυση και κριτική των στοχεύσεων και των επιπτώσεων του Μεγάλου Περιπάτου. Το κείμενο αυτό αποτέλεσε την εισήγηση εκ μέρους της ΑΚΕΑ στην εκδήλωση «Μεγάλος Περίπατος: Στόχοι, επιπτώσεις και το δικαίωμα στην Αθήνα», που έγινε την Τρίτη 14 Ιουλίου στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο.
Τι είναι ο Μεγάλος Περίπατος;
Ο Μεγάλος Περίπατος είναι ένα σύνολο παρεμβάσεων στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας το οποίο περιλαμβάνει δύο σκέλη:
- Την πεζοδρόμηση (περιοχές «ελεύθερες από Ι.Χ.») του εμπορικού τριγώνου, της Πλάκας και του Μοναστηρακίου
- Την παρέμβαση στους οδικούς άξονες που περιβάλλουν τον παραπάνω θύλακα, στην κατεύθυνση της μείωσης της κίνησης των αυτοκινήτων, με διάφορες διαβαθμίσεις, από την πλήρη πεζοδρόμηση έως την διεύρυνση των πεζοδρομίων.
Σε υπεράσπιση της πλατείας (και ειδικά του Αϊ Γιάννη)
γράφει ο Θάνος Ανδρίτσος, αρχιτέκτονας – πολεοδόμος, πρώην Δημοτικός Σύμβουλος Αγίας Παρασκευής με το «Φυσάει Κόντρα», μέλος του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων
Το παρόν άρθρο αποτελεί μια εκτενέστερη εκδοχή του κειμένου με τίτλο « Τι κρύβεται πίσω από τα σχέδια «ανάπλασης» που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 16 Μαΐου 2020.
Τις προηγούμενες βδομάδες ακούστηκαν πολλά για την Αγία Παρασκευή και την πλατεία του Αϊ Γιάννη (γνωστή και ως πάνω πλατεία). Για λόγους συντομίας, αυτό το κείμενο δεν θα σταθεί στο κάλεσμα των ΜΑΤ και τα γεγονότα που ακολούθησαν, ούτε στην πρωτοφανή στοχοποίηση της δημοτικής παράταξης του Φυσάει Κόντρα, της εκπροσώπου του Μελίνας Αλεφαντή, και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (για την οποία, η ίδια μίλησε εκτενώς σε συνέντευξή της στη LIFO). Το κείμενο αυτό θέλει να υπερασπιστεί την πλατεία, γενικώς, και την πλατεία του Αϊ Γιάννη ειδικώς. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Σε υπεράσπιση της πλατείας (και ειδικά του Αϊ Γιάννη)»
Mumbai: εκδοχές κατοίκησης σε μια ινδική μεγαλούπολη
Του Γιώργου Παπαγκίκα, αρχιτέκτονα, ΥΔ Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μέλους της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων
Η ακόλουθη εισήγηση παρουσιάστηκε στα πλαίσια της ημερίδας «Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη». Επιχειρεί μια έρευνα του ζητήματος της κατοικίας, επικεντρώνοντας στο πως αυτή εντοπίζεται στην πόλη του Mumbai.
Το Mumbai είναι μια από τις πόλεις των πιο ακραίων αντιθέσεων αναφορικά με τις εκδοχές κατοικίας. Η εισήγηση θα επιχειρήσει να αναδείξει το φάσμα τους, που εκτείνεται από ουρανοξύστες-αποκλειστικές κατοικίες για μία οικογένεια, έως τον μεγάλο πληθυσμό των αστέγων της πόλης.
Εν συνέχεια, θα επικεντρωθεί στις παραγκουπόλεις και θα επιχειρήσει μια προσέγγιση των πρακτικών κατοίκησης τους. Θα περιγράψει τη σχέση τους με την ευρύτερη πόλη και τη διαμόρφωση της ταυτότητάς της, καθώς την ενδεχόμενη ενίσχυση από μέρους τους συγκεκριμένων αστικών συμπεριφορών.
Οι συνοδευτικές φωτογραφίες τραβήχτηκαν από τον αρθρογράφο τον Ιανουάριο του 2014. Από αυτές εξαιρούνται 11, στις οποίες αναφέρεται η πηγή.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Mumbai: εκδοχές κατοίκησης σε μια ινδική μεγαλούπολη»Δευτέρα 4/5, 6:00μμ: Συγκέντρωση στην Βουλή ενάντια στο νομοσχέδιο «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας»
Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μια συνοπτική αλλά επεξηγηματική κριτική προσέγγιση των σημαντικότερων διατάξεων του νομοσχεδίου «εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» το οποίο η κυβέρνηση επιχειρεί με συνοπτικές διαδικασίες να ψηφίσει τις επόμενες μέρες.
Ενάντια στο αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο καλούμε κι εμείς ως ΑΚΕΑ, μαζί με δεκάδες συλλογικότητες και φορείς, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας (τηρώντας τους κατάλληλους κανόνες προστασίας), τη Δευτέρα 4 Μαΐου, στις 18:00, έξω από την Βουλή.
Το νομοσχέδιο με τίτλο «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» κατατίθεται εσπευσμένα στην Βουλή, η οποία λειτουργεί με ειδικούς όρους λόγω πανδημίας, μετά από σύντομη και απολύτως προσχηματική διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, με πολλά περισσότερα άρθρα από αυτά που περιλαμβάνονταν στη διαβούλευση και έχοντας απέναντί του το σύνολο των περιβαλλοντικών οργανώσεων, θεσμικών και μη θεσμικών, και την υποστήριξη των οργανώσεων των επιχειρηματιών και των λόμπυ της «πράσινης ανάπτυξης» και των εξορύξεων. Η κεντρική ιδέα του νέου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: το νομοσχέδιο δεν προστατεύει το περιβάλλον από τις επιπτώσεις που μπορεί να του προκαλούν διάφορες επενδύσεις αλλά προστατεύει τις επενδύσεις από τις επιπτώσεις που μπορεί να τους προκαλεί το αίτημα προστασίας του περιβάλλοντος. Μειώνει, με άλλα λόγια, όχι τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επενδύσεων αλλά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις επενδύσεις. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δευτέρα 4/5, 6:00μμ: Συγκέντρωση στην Βουλή ενάντια στο νομοσχέδιο «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας»»
Δημόσιοι χώροι στην εποχή της πανδημίας: από την απαγόρευση στην υπεράσπιση
Ροδούλα Κουμπάκη, Ξανθιππη-Μυρτώ Μακρη, Αλέξανδρος Μπιζέλης, Χρήστος Θεοδωρίδης
Αναδημοσιεύουμε εδώ το ενδιαφέρον συλλογικό κείμενο φοιτητριών και φοιτητών από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Πολεοδομία-Χωροταξία» της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. Δείτε περισσότερα στη σελίδα «Για την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου» στο facebook.
Από τη στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε τον ιό του Covid-19 ως πανδημία, κυβερνητικοί εκπρόσωποι – media – συστημικοί διανοούμενοι μας διατρανώνουν ξανά και ξανά ότι, «ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις» (αφήνοντάς μας να ελπίζουμε ότι θα είναι για μικρό διάστημα), αλλά και, πιο χαμηλόφωνα, ότι «τίποτα δεν θα είναι το ίδιο με πριν». Φαίνεται ότι την ώρα που υπάρχει η πραγματική απειλή της πανδημίας για την κοινωνική βάση, οι κυρίαρχες τάξεις και οι κυβερνήσεις τους προσπαθούν μεν να διαχειριστούν την εξάπλωση του ιού στο σήμερα, αλλά με τρόπους και πολιτικές διαχείρισης που κοιτάνε κυρίως στο αύριο, στη διαιώνιση και επέκταση των σχέσεων εκμετάλλευσης και πειθάρχησης. Η εργασιακή επισφάλεια και τα ξεχειλωμένα ωράρια (με ή χωρίς τηλεργασία), η ηλεκτρονική παρακολούθηση και η αστυνομική καταστολή, οι περικοπές των δικαιωμάτων των φυλακισμένων και ο εγκλεισμός των μεταναστών – προσφύγων μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η μετατροπή μιας σειράς υπηρεσιών και δραστηριοτήτων (που διεξάγονταν με φυσική αλληλεπίδραση) σε ψηφιακές – διαδικτυακές, είναι οι συνιστώσες της προϋπάρχουσας πολιτικής, που με το άλλοθι της πανδημίας επιταχύνεται, με τις κοινωνικές αντιστάσεις σε βαριά ασθένεια… Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημόσιοι χώροι στην εποχή της πανδημίας: από την απαγόρευση στην υπεράσπιση»
Τι γίνεται με την πόλη σε καιρούς φυσικής απομόνωσης; Με αφορμή την Αίγλη Ζαππείου
Δημοσθένης Χούπας *
Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων καλείται -εν μέσω υγειονομικής κρίσης- να εγκρίνει την υπαγωγή σε ρύθμιση αυθαιρέτων των εκτεταμένων αυθαιρεσιών στο αναψυκτήριο της Αίγλης στον κήπο του Ζαππείου. Θα νομιμοποιηθούν σκαναλωδώς αυθαίρετες επεκτάσεις και τραπεζοκαθίσματα που παράγουν υπερκέρδη εντός ενός μεγάλης αξίας αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου στο κέντρο της Αθήνας, με πλήθος μνημεία στον περιβάλλοντα χώρο; Το παρόν άρθρο σχολιάζει και επιχειρεί να γενικεύσει τα ερωτήματα που προκύπτουν.
Σπουδαία εποχή αυτή που εισέβαλε θριαμβευτικά στην παγκόσμια ζωή του ανθρώπου…!! Αλλά εκτός των άλλων τρομακτικών παραμέτρων γίνεται και «Λυδία λίθος» για όλες τις αξίες που έκτισαν οι κοινωνίες μας, ιδίως τα τελευταία χρόνια της «πολιτισμένης ευμάρειας» ή όπως αλλιώς βαφτίστηκε η καπιταλιστική μονοκρατορία τις τελευταίες δεκαετίες. Όμως, οι συνθήκες εξαίρεσης έστω και συγκυριακά σε άλλα ζητήματα στοχεύουν. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τι γίνεται με την πόλη σε καιρούς φυσικής απομόνωσης; Με αφορμή την Αίγλη Ζαππείου»
100 ανθεκτικές πόλεις: μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Rockefeller
Της Άλκηστης Πρέπη, αρχιτεκτόνισσας, ΥΔ Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μέλους της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων
Το παρόν άρθρο εξετάζει την έννοια της αστικής ανθεκτικότητας μέσα από τα παραδείγματα διάφορων πόλεων ανά τον κόσμο, στις οποίες εφαρμόστηκε το πρόγραμμα 100 Resilient Cities του ιδρύματος Ροκφέλερ, μεταξύ των οποίων η Νέα Ορλεάνη, η Ραμάλα και το Τελ Αβίβ, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Αποτελεί μία κριτική της έννοιας της ανθεκτικότητας στον σχεδιασμό και την διακυβέρνηση των πόλεων, η οποία αναδεικνύεται σε εργαλείο προσαρμογής των κατοίκων τους -και ειδικά των χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων- φυσικοποιώντας κοινωνικά αίτια με τη μορφή των απειλών για τις πόλεις, με στόχο την απρόσκοπτη συνέχιση της κερδοφορίας και την διαμόρφωση ενός νέου «ανθεκτικού» υποκειμένου, προσαρμοσμένου σε αυτήν. Παράλληλα αναδεικνύεται η διαφορά αυτού του υπό συγκρότηση με βάση το πρόγραμμα της ανθεκτικότητας υποκειμένου, στον παγκόσμιο Βορρά και στον παγκόσμιο Νότο.
Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το περιοδικό Marginalia. Συνεχίστε την ανάγνωση του «100 ανθεκτικές πόλεις: μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Rockefeller»
Ένα σιντριβάνι (αντί) για την πλατεία Ομονοίας
Του Γιώργου Παπαγκίκα, αρχιτέκτονα, ΥΔ Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μέλους της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων
Το ακόλουθο άρθρο αναφέρεται στον επανασχεδιασμό και ανακατατασκευή της πλατείας Ομονοίας. Περιλαμβάνει μια αναφορά στα γεγονότα και τις διαδικασίες επιλογής του τελικού σχεδίου καθώς και μια κριτική ανάλυση της νέας αρχιτεκτονικής μορφής και του ιδεολογικού πλαισίου της. Τέλος επιχειρεί μια προσέγγιση της βαθύτερης πολιτικής-κοινωνικής στόχευσης της παρέμβασης. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ένα σιντριβάνι (αντί) για την πλατεία Ομονοίας»
Εργασία και εργατικό κίνημα στην Ελλάδα της κρίσης. Το παράδειγμα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών
Γιώργος Παπαγκίκας
Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στον κατάλογο της ελληνικής συμμετοχής στην 15η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας «#This Is A Co-op», το 2016. Καταταγμένο στη θεματική της κρίσης του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα και των συλλογικών απαντήσεων σε αυτή, επιχειρεί μια παρουσίαση του εργατικού κινήματος και του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών, του βασικού συλλογικού συνδικαλιστικού φορέα στον κλάδο των τεχνικών και μηχανικών. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εργασία και εργατικό κίνημα στην Ελλάδα της κρίσης. Το παράδειγμα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών»
Όψεις της κληρονομιάς του κονστρουκτιβισμού στη Ρωσία σήμερα
Μαριάννα Τζιαντζή
Το παρόν άρθρο αποτελεί εισήγηση στην εκδήλωση με τίτλο «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – Μοντερνισμός στην ΕΣΣΔ – Ένας άλλος κόσμος ήρταν εφικτός» που διοργάνωσε η ΑΚΕΑ την Κυριακή 19 Νοέμβρη στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.
Εδώ και περίπου δύο δεκαετίες εκδηλώνεται στη Δύση ένα ζωηρό ενδιαφέρον για τη σοβιετική πρωτοπορία στις εικαστικές τέχνες και την αρχιτεκτονική. Πάμπολλες εκθέσεις, πολλές εκδόσεις, πολλά συνέδρια, ντοκιμαντέρ, πλούσια αρθρογραφία, ενώ το ενδιαφέρον αυτό κορυφώθηκε με αφορμή τα 100 χρόνια από την Επανάσταση του Οκτώβρη.
Στο μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα η σοβιετική αρχιτεκτονική των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων (μέχρι το 1935 περίπου) ήταν μια μαύρη τρύπα στις σπουδές και τη βιβλιογραφία της ιστορίας της τέχνης και της αρχιτεκτονικής στη Δύση. Με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όπως εύστοχα έχει επισημανθεί, στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και τα δύο στρατόπεδα προτιμούσαν την αποσιώπηση. Οι Αμερικανοί γιατί η αναγνώριση των σοβιετικών επιτευγμάτων στην αρχιτεκτονική και τις εικαστικές τέχνες θα ανέτρεπε την προπαγάνδα τους ότι οι τρισκατάρατοι μπολσεβίκοι κατέπνιγαν τη δημιουργικότητα του ατόμου. Οι Σοβιετικοί γιατί ο κονστρουκτιβισμός δεν χωρούσε στο πλαίσιο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού – αν και υπήρξαν σημαντικοί σοβιετικοί μελετητές αυτού του ρεύματος και πριν την κατάρρευση του ᾽89. Πάντως, μετά το ’60 το κράτος προτιμούσε να προβάλλει τα τεράστια προγράμματα ανέγερσης κατοικιών για εκατομμύρια πολίτες με τη μέθοδο της προκατασκευής. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Όψεις της κληρονομιάς του κονστρουκτιβισμού στη Ρωσία σήμερα»
Η επιρροή της ΝΕΠ στην αρχιτεκτονική δημιουργία
Άλκηστη Πρέπη
Το παρόν άρθρο αποτελεί εισήγηση στην εκδήλωση με τίτλο «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – Μοντερνισμός στην ΕΣΣΔ – Ένας άλλος κόσμος ήρταν εφικτός» που διοργάνωσε η ΑΚΕΑ την Κυριακή 19 Νοέμβρη στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.
Αφορμή να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο θέμα μου έδωσε η αναζήτηση της απάντησης στο ερώτημα: πώς και γιατί αποδυναμώθηκε η «θρυλική» στις μέρες μας ρωσική πρωτοπορία;
Η επικράτηση των κλασικιστικών μορφών στην σοβιετική αρχιτεκτονική από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, φαίνεται να παραγκώνισε τις μοντερνιστικές τάσεις της δεκαετίας του 1920. Οι κυριαρχούσες ερμηνείες για τα αίτια αυτής της μεταστροφής περιορίζονται σε μονομερείς, κατά τη γνώμη μου, θέσεις που αναζητούν επιχειρήματα σε απλοποιητικά ερμηνευτικά σχήματα και κοινωνικο-ιστορικά δεδομένα που συνήθως δεν είναι τεκμηριωμένα με επάρκεια. Έτσι ο “θάνατος της ρώσικης πρωτοπορίας”, σύμφωνα με αυτές τις αφηγήσεις οφείλεται, αρχικά, στην υιοθέτηση της ΝΕΠ, η οποία, αναπαράγοντας τις καπιταλιστικές σχέσεις, οδηγεί στην επανένταξη των αστών, κλασικιστών αρχιτεκτόνων. Και στη συνέχεια οφείλεται στην άνοδο του Στάλιν στην ηγεσία του κόμματος, καθ’ υπόδειξη του οποίου επιβάλλονται και τελικώς ηγεμονεύουν οι συντηρητικές τάσεις στην τέχνη και στην αρχιτεκτονική. Η παραπάνω όμως ανάλυση –πέρα από το ότι υποβαθμίζει το εξαιρετικά πλούσιο κοινωνικο-πολιτικό υπόβαθρο της εποχής– μοιάζει, εντέλει, να περιορίζεται στην ανάγνωση της αρχιτεκτονικής θεωρίας και παραγωγής μέσα από πολιτικές προτιμήσεις συγκεκριμένων προσώπων. Μέσα από αυτή την οπτική στην πραγματικότητα είναι δύσκολο να αποτυπωθούν οι πολύπλοκες και σύνθετες διεργασίες που ακολουθούν την Οκτωβριανή Επανάσταση σχετικά με την κατεύθυνση που θα πάρει η νέα σοβιετική αρχιτεκτονική. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η επιρροή της ΝΕΠ στην αρχιτεκτονική δημιουργία»
Η «Αττική σε κρίση» και οι αντιστάσεις που αναπτύσσονται
- Μαριάννα Τζιαντζή, Κώστας Βουρεκάς, Θάνος Ανδρίτσος
Το παρακάτω άρθρο με αφορμή και θέμα το συνέδριο «Αττική σε Κρίση» του ΣΑΔΑΣ Αττικής, αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΠΡΙΝ» και το φύλλο της 28.10.2017.
Στην Ελλάδα έχουν ήδη διεξαχθεί 11 πανελλήνια αρχιτεκτονικά συνέδρια με φορέα τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, το πρώτο το 1961 και το τελευταίο το 2011. Το τριήμερο επιστημονικό συνέδριο, που διοργανώθηκε πριν μία εβδομάδα στο Πολυτεχνείο από το Τμήμα Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, ξεχωρίζει για αρκετούς λόγους.
Ο τίτλος του συνεδρίου ήταν «Αττική σε Κρίση. Μητροπολιτική περιοχή της Αττικής: Όψεις της κρίσης στην πόλη και την κατοικία και οι αρχιτέκτονες. Μεταλλαγές στις διαδικασίες χωρικής παραγωγής και σχεδιασμού». Πολλοί από τους εισηγητές είχαν βιωματική σχέση με το θέμα του συνεδρίου, είτε ως εργαζόμενοι ή (ημι)άνεργοι μηχανικοί είτε ως κάτοικοι περιοχών που μεταλλάσσονται (προς το χειρότερο) στο πλαίσιο των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων. Δεν μίλησαν ως ουδέτεροι παρατηρητές κοινωνικών, οικονομικών, χωροταξικών κ.λπ. φαινομένων αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, ως μάχιμα, δρώντα υποκείμενα και συλλογικότητες. Με έναν τρόπο, το συνέδριο ήταν ένα χρονικό της κρίσης με το βλέμμα αυτών που πλήττονται από την κρίση και όχι εκείνων των λίγων που επωφελούνται απ’ αυτήν. Οι εισηγητές προέρχονταν από τον επιστημονικό/ακαδημαϊκό χώρο, τον επαγγελματικό χώρο και τα κινήματα πόλης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συγκέντρωναν παραπάνω από μία από αυτές τις ιδιότητες. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η «Αττική σε κρίση» και οι αντιστάσεις που αναπτύσσονται»
Ιστορικές Διαδρομές του Φεμινιστικού Κινήματος: Από την ακτιβιστική έκρηξη του ’60-’70 μέχρι τον σύγχρονο φεμινιστικό διεθνισμό
Στο παρόν άρθρο δημοσιεύουμε απόσπασμα της προφορικής εισήγησης της Αλίκης Κοσυφολόγου στην εκδήλωση «ο Φεμινισμός σήμερα, θεωρίες και πρακτικές των κινημάτων», που έλαβε χώρα στην 5η Συνάντηση Νέων Αρχιτεκτόνων στον ξενώνα Στάμου Στούρνα, στην Άλλη Μεριά Πηλίου στις 22 Αυγούστου 2017. Η Αλίκη Κοσυφολόγου είναι Διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας και μέλος της Ομάδας Κιουρί@.
Αλίκη Κοσυφολόγου
Φεμινιστικοί λόγοι και λόγοι για τον φεμινισμό
Στο πρώτο κεφάλαιου του δοκιμίου Ένα δικό της δωμάτιο (1929), η Virginia Woolf μας αφηγείται την ιστορία της Judith Shakespeare, δηλαδή της υποτιθέμενης αδερφής του William Shakespeare, η οποία αν και διέθετε την ίδια δημιουργική φαντασία με τον αδερφό της στερήθηκε τη δυνατότητα να την καλλιεργήσει και να παράγει αποτέλεσμα από αυτήν, καθώς όταν ο αδερφός της πήγαινε σχολείο και μορφωνόταν, εκείνη ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι, απασχολούμενη με έργα που αναγνωρίζονταν ως αποκλειστικά γυναικεία. Οι ομοιότητες είναι προφανείς και εύκολα καταλαβαίνουμε πως το όνομα Τζουντιθ είναι στην πραγματικότητα ένα άλλο όνομα για το όνομα Βιρτζίνια και πως η οικογενειακή κατάσταση της Τζούντιθ είναι μία μεταφορά της οικογενειακής κατάστασης της Βιρτζίνια, στο πλαίσιο της οποίας η ίδια ήταν υποχρεωμένη να παρακολουθεί μαθήματα στο σπίτι και να προετοιμάζεται για τη ζωή σε αυτό, ενώ οι «αφελείς» αδερφοί της φοιτούσαν στο σχολείο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ιστορικές Διαδρομές του Φεμινιστικού Κινήματος: Από την ακτιβιστική έκρηξη του ’60-’70 μέχρι τον σύγχρονο φεμινιστικό διεθνισμό»
Documenta 14, μαθαίνοντας…
Παρουσιάζουμε εδώ την εισήγηση του Σάββα Μιχαήλ, συγγραφέα και γραμματέα του ΕΕΚ, στην εκδήλωση με τίτλο «Η σύγχρονη τέχνη στην εποχή της κρίσης: με αφορμή την Documenta 14», που έλαβε χώρα στην 5η Συνάντηση Νέων Αρχιτεκτόνων στον ξενώνα Στάμου Στούρνα, στην Άλλη Μεριά Πηλίου, στις 20 Αυγούστου 2017.
Σάββας Μιχαήλ
Το τέλος της Μητρόπολης
…bit verni nashemou otsestvou vo vremeni[1]– να είμαστε πιστοί στην πατρίδα μας μέσα στον χρόνο, στην ιστορική εποχή, ζητούσε ο Λεβ Νταβίντοβιτς Τρότσκυ από όσους κι όσες παλεύουν να αλλάξουν τον κόσμο για να ανατείλει η Νέα Εποχή της πανανθρώπινης απελευθέρωσης.
Να είμαστε πιστοί στην εποχή δεν σημαίνει να είμαστε προσαρμοσμένοι στην υπάρχουσα τάξη πραγμάτων, στο κυρίαρχο «πνεύμα της εποχής», στο Zeitgeist που την νομιμοποιεί. Το αντίθετο: σημαίνει να τολμάς «να συγκρούεσαι με το πνεύμα της εποχής», όπως ζητούσε ο Κierkegaard, «να δρας με τρόπο παράκαιρο», όπως καλούσε ο Νietzsche, «δηλαδή ενάντια στους καιρούς και έτσι επί των καιρών, υπέρ […] ενός μελλοντικού καιρού». Συνεχίστε την ανάγνωση του «Documenta 14, μαθαίνοντας…»
Εισηγήσεις στην εκδήλωση «Το ‘Συλλογικό’ στον σχεδιασμό – Πόλη, Αρχιτεκτονική, Αυτοδιοίκηση, Συμμετοχικός Σχεδιασμός και Δημοκρατικός Έλεγχος»
Την Κυριακή 22 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση – συζήτηση της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων με τίτλο «Το ‘Συλλογικό’ στον Σχεδιασμό – Πόλη, Αρχιτεκτονική, Αυτοδιοίκηση, Συμμετοχικός Σχεδιασμός και Δημοκρατικός Έλεγχος» στα γραφεία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ). Εδώ δημοσιεύουμε τα βίντεο με την εισήγηση που έγινε στο πλαίσιο της εκδήλωσης από τον Δημήτρη Πούλιο, αρχιτέκτονα, υποψήφιο διδάκτορα του ΕΜΠ και μέλος της ΑΚΕΑ, απόσπασμα της εισήγησης της Αναστασίας Ματσούκα, νομικού και απόσπασμα της εισήγησης της Ίριδας Λυκουριώτη, επίκουρης καθηγήτριας της Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εισηγήσεις στην εκδήλωση «Το ‘Συλλογικό’ στον σχεδιασμό – Πόλη, Αρχιτεκτονική, Αυτοδιοίκηση, Συμμετοχικός Σχεδιασμός και Δημοκρατικός Έλεγχος»»
Εισήγηση στην εκδήλωση «Η ανάγνωση του χώρου μέσα από πρακτικές σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου»
Μιχάλης Πισσαρίδης
Το παρακάτω κείμενο έγινε εισήγηση στην εκδήλωση της Αριστερής Κίνησης Εργαζομένων Αρχιτεκτόνων (Α.Κ.Ε.Α.) και της Λεσβιακής Ομάδας Αθήνας (Λ.Ο.Α.), με τον τίτλο «Η ανάγνωση του χώρου μέσα από πρακτικές σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου». Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της παρουσίας των 2 ομάδων στο Στέκι Μεταναστών και ενισχύθηκε από την παρουσία της Καθηγήτριας Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ Ντίνας Βαΐου και των Επιμελητριών του βιβλίου του Γιώργου Μαρνελάκη «Στενές επαφές Φύλου, Χώρου και Σεξουαλικότητας». Η παρούσα εισήγηση έγινε από τον Μιχάλη Πισσαρίδη, αρχιτέκτονα – πολεοδόμο, μέλος της ΑΚΕΑ και της LGBTQ ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Μία εισήγηση που πραγματεύεται εκτός από το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της συσχέτισης ΛΟΑΤ, Αριστεράς και κινήματος, το θεωρητικό υπόβαθρο γύρω από την ετεροκανονική και ετερόφυλη ανάδειξη του χώρου (δημοσίου/ιδιωτικού), με τον ταυτόχρονο αποκλεισμό οποιασδήποτε άλλης έκφρασης μέσα σε αυτόν, αναδεικνύοντας την κοινωνική κατασκευή του χώρου στα ζητήματα φύλου και σεξουαλικής καταπίεσης. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εισήγηση στην εκδήλωση «Η ανάγνωση του χώρου μέσα από πρακτικές σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου»»
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 