Πρόσκληση υποβολής περιλήψεων για συμμετοχή στην Ημερίδα του ΣΑΔΑΣ Αττικής: «Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη», Σάββατο 16/3, κτ. Αβέρωφ ΕΜΠ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΤΙΤΛΟ:

Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη

Σάββατο 16 Μαρτίου, 10:00 – 20:00, Κτίριο Αβέρωφ ΕΜΠ

Δείτε την αντίστοιχη ανακοίνωση στις ιστοσελίδες του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) και της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ.

Τα εργαστήρια του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ:

  • «Διαδρομές της Αρχιτεκτονικής από τις απαρχές του Μοντερνισμού έως σήμερα στην Αττική» και
  • Αλληλέγγυο Εργαστήρι Σχεδίου,

διοργανώνουν ημερίδα στη μνήμη της Μαρίας Μάντζαρη, σε συνεργασία με συνοδοιπόρους της στον κοινωνικό αγώνα, αγαπημένους φίλους της και συνεργάτες στον ακαδημαϊκό χώρο της αρχιτεκτονικής, με θέμα :

Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη Συνεχίστε την ανάγνωση του «Πρόσκληση υποβολής περιλήψεων για συμμετοχή στην Ημερίδα του ΣΑΔΑΣ Αττικής: «Προσεγγίζοντας τον κατοικημένο χώρο με τον τρόπο της Μαρίας Μάντζαρη», Σάββατο 16/3, κτ. Αβέρωφ ΕΜΠ»

Τετάρτη 29/4 στα Χανιά: Εκδήλωση – συζήτηση «Αρχιτεκτονική σε κρίση και αρχιτεκτονική στα χέρια μας».

file-page1Οι φοιτητές της Αρχιτεκτονικής Παρέμβασης που συμμετέχει στην Ενωτική Πρωτοβουλία του Πολυτεχνείου Κρήτης διοργανώνουν την Τετάρτη, 29 Απρίλη 2015, ώρα 7:30 μμ στο Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών στα Χανιά, εκδήλωση με θέμα: «Αρχιτεκτονική σε κρίση και Αρχιτεκτονική στα χέρια μας»
 
Μια συζήτηση που απευθύνεται σε φοιτητές Αρχιτεκτονικής και άλλων Πολυτεχνικών Σχολών καθώς και σε νέους μηχανικούς, εργαζόμενους ή άνεργους. Η εκδήλωση στοχεύει στην ανάλυση και κριτική στις κατευθύνσεις που επιβάλλονται από τις κυρίαρχες πολιτικές στην αρχιτεκτονική παιδαγωγική, στο πώς διαπερνώνται ειδικότερα οι σπουδές των φοιτητών από τη σύνδεση του αντικειμένου με τις ανάγκες της αγοράς, ενώ θα τεθούν και οι εργασιακές συνθήκες και προοπτικές των Αρχιτεκτόνων σε σχέση με τη γενικευμένη  κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Θα γίνει προσπάθεια να αναδειχθεί ο άλλος δρόμος για τη σύνδεση των σπουδών και της εργασίας του Αρχιτέκτονα με τις κοινωνικές ανάγκες και τη συλλογικότητα, παράλληλα με τη συνολικότερη πάλη για τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τετάρτη 29/4 στα Χανιά: Εκδήλωση – συζήτηση «Αρχιτεκτονική σε κρίση και αρχιτεκτονική στα χέρια μας».»

Για την «κρίση στην οικοδομή»: η πτώση του εθνικού τοτέμ της ελληνικής οικονομίας

Κωστής Μασούρας

Αν το μεταπολεμικό κοινωνικό συμβόλαιο μπορούσε να πάρει κάποια υλική μορφή, αυτή θα μπορούσε να είναι ένα οικοδομικό γιαπί. Λίγα οικονομικοκοινωνικά μορφώματα συμπυκνώνουν και αποτυπώνουν με τόση πληρότητα κι ενάργεια τους βασικούς όρους του κεφαλαιοκρατικού συμβολαίου, όπως συμβαίνει στην οικοδομή: Τον καταμερισμό χειρωνακτικής και διανοητικής εργασίας, το κέρδος ως άμεση δυνατότητα που παρέχει η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και της γης, τη λειτουργία της γαιοπροσόδου, την κατακόρυφη διάρθρωση και την ιεραρχία της παραγωγικής διαδικασίας, τους όρους παρεμβολής της τεχνολογικής εξέλιξης στις παραγωγικές σχέσεις και το προϊόν της εργασίας, ακόμη και τη λειτουργία του «έθνους”. Στην οικοδομή αποκαλύπτεται σε όλη του τη γύμνια και την καθαρότητα, αυτό που στη σύγχρονη ιστορική συγκυρία συντηρείται συγκεκαλυμμένο: Η ύπαρξη και η διάκριση των κοινωνικών τάξεων, η αλληλοπλοκή και η μεταξύ τους διαπάλη, αλλά και η αλλοτρίωση της εργατικής τάξης με το προϊόν της εργασίας της, μέσα στο διαρκή αγώνα για την επιβίωση της.

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ο κεντρικός χαρακτήρας που έλαβε η οικοδομική δραστηριότητα στην οικονομική και ζωή του τόπου, κατέστησε την οικοδομή βασικό δέκτη και δείκτη των μεταβολών σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Πριν λίγα χρόνια λοιπόν, η οικοδομή μας αποκάλυψε έναν ακόμη, σχεδόν απωθημένο και αποσιωπημένο, άγραφο κανόνα του κεφαλαιοκρατικού κοινωνικού συμβολαίου: Την “κρίση” και αυτόν που καλείται να την πληρώσει. Την πενταετία 2008-2012 η οικοδομική δραστηριότητα στην κατασκευή νέου οικοδομικού αποθέματος μειώθηκε κατά 80% ακριβώς (από 77,85 εκατ. κ.μ. το 2007 σε 15,57 εκατ. κ.μ το 2012), ενώ προσδιορισμένη στην ανέγερση νέων οικοδομών η μείωση έφτασε στο 84,7% (από 62,83 εκατ. κ.μ. το 2007 σε 9,58 εκατ. κ.μ. το 2012). Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποδεικνύουν ότι το 2013 η καθοδική πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας συνεχίστηκε με ακόμη μεγαλύτερη μείωση του εκτελούμενου οικοδομοτεχνικού έργου. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, εκτιμάται ότι από το 2008 πάνω 200.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο έχουν χαθεί. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Για την «κρίση στην οικοδομή»: η πτώση του εθνικού τοτέμ της ελληνικής οικονομίας»

Πόλη – πολιτικό, κυρίαρχος λόγος και πρακτικές στη συγκυρία της κρίσης

Αναστασία Βλάση, Αγγελική Δεμερτζή, Σοφία Θεοδωράκη, Αλέξης Ιωάννου, Εύα Καραγκιοζίδου, Κώστας Νάσης, Ευαγγελία Παπατζανή, Δημοσθένης Χούπας 

Η παρακάτω εισήγηση ανακοινώθηκε στο συνέδριο: «Μεταβολές και Ανασημασιοδοτήσεις του Χώρου στην Εποχή της Κρίσης», Βόλος: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, 1-3/11/2013, σσ.55-62

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το κέντρο της πόλης υπήρξε ιστορικά ο φυσικός χώρος έκφρασης του Πολιτικού ως διαδικασίας και δραστηριότητας από τα κάτω. Το κέντρο της Αθήνας ειδικότερα αποτέλεσε το κατεξοχήν πεδίο εκδίπλωσης των πολιτικών γεγονότων στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Οι κοσμοθεωρητικές μετατοπίσεις των τελευταίων δεκαετιών ωστόσο, μεταβάλουν τη σχέση Πολιτικού και αστικού χώρου. Το Πολιτικό, από κεντρικό στοιχείο της κοινωνικής ζωής μεταπίπτει σε μια ακόμη παράμετρό της, συρρικνώνεται και γίνεται ακτιβισμός. Ταυτόχρονα, το κέντρο της πόλης παύει να αποτελεί τη μεγάλη χοάνη (τόπο) όπου εκδηλώνονται οι κοινωνικές δυναμικές και μετατρέπεται σε υποδοχέα των πολιτικών δράσεων.

Στην ελληνική πραγματικότητα της κρίσης, η έκφραση του φαινομένου αυτού αποκτά νέα ποιότητα και ένταση. Με το χαρακτήρα πολεμικής, ο κυρίαρχος λόγος καθιστά το Πολιτικό ως δραστηριότητα ανταγωνιστική στην οικονομία και ευθέως αντίθετη με την κοινωνική ειρήνη και ασφάλεια. Οι πολιτικές εκδηλώσεις εντάσσονται στην ευρύτερη “παθογένεια του κέντρου της πόλης”, ενώ νέες αξίες αναδύονται: ευταξία, δημόσια υγεία, ασφάλεια επενδύσεων. Συμπληρωματικά, η συνθήκη διαχείρισης της κρίσης εισάγει στο κέντρο της Αθήνας νέες αποτρεπτικές και κατασταλτικές πρακτικές.

Το πλέγμα αυτό ρητορικής και επεμβάσεων συντείνει τελικά στην άρση του τόπου έκφρασης του Πολιτικού, δηλαδή της χωρικής του διάστασης και αποτελεί ουσιαστικά απόπειρα κατάργησης των πολιτικών εκδηλώσεων στο κέντρο της πόλης.

Η παρούσα μελέτη διερευνά τις νέες σημασιοδοτήσεις που λαμβάνουν ο αστικός χώρος και το Πολιτικό, εξετάζει τον εξοβελισμό του Πολιτικού από το κέντρο της Αθήνας και αποπειράται να αναλύσει τις μεταβολές στη σχέση πόλης – Πολιτικού υπό την επίδραση των κυρίαρχων ιδεολογημάτων και στάσεων στη συγκυρία της κρίσης. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Πόλη – πολιτικό, κυρίαρχος λόγος και πρακτικές στη συγκυρία της κρίσης»

Αστικοί μετασχηματισμοί στην εποχή της κρίσης. Μελέτη περίπτωσης: ο Ελαιώνας της Αθήνας

elaiwnas_orthophotopd-mikro

Σοφία Τσάδαρη

H παρακάτω εισήγηση ανακοινώθηκε στο συνέδριο: «Μεταβολές και Ανασημασιοδοτήσεις του Χώρου στην Εποχή της Κρίσης», Βόλος: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, 1-3/11/2013, σσ.514-521

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η οικονομική κρίση ως διεθνές φαινόμενο αποκτάει συγκεκριμένες αποτυπώσεις σε κάθε τόπο. Ειδικές συνθήκες σε κάθε χώρα, πόλη ή μια περιοχή της καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τους τρόπους τοπικής έκφρασης ευρύτερων μεταλλαγών. Η μελέτη αυτής της μοναδικής σχέσης ή αλλιώς της γενεαλογίας των φαινομένων της κρίσης στον χώρο προϋποθέτουν την ανάπτυξη και χρήση συγκεκριμένων μεθοδολογικών εργαλείων και πρακτικών έρευνας. Εδώ χρησιμοποιούμε την επιτόπια παρατήρηση και την επαφή με προνομιακούς πληροφορητές για την καταρχήν κατανόηση και απόδοση των όσων συμβαίνουν στον Ελαιώνα σήμερα, μια περιοχή που χαρακτηρίζεται ως «πίσω αυλή» ή ως «ευκαιρία». Ξεκινώντας από το παρόν θα βαδίσουμε προς τα πίσω για να ξετυλίξουμε το κουβάρι ενός παρελθόντος θεσμικής αστοχίας και αδυναμίας σχεδιασμού στην εποχή που ακολουθεί τη δεκαετία του 1980. Η μελέτη ποσοτικών δεδομένων για τις επιχειρήσεις ανά κλάδο και στοιχεία για την πορεία της αγοράς ακινήτων επιχειρούν να ενισχύσουν τα επιχειρήματα για ορισμένες από τις όψεις της κρίσης στην περιοχή. Οφείλουμε να καταλάβουμε τι και πώς συμβαίνει στην πόλη αν υπάρχει πιθανότητα να συμβάλλουμε σε μια εναλλακτική προοπτική για αυτήν και τους κατοίκους της. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αστικοί μετασχηματισμοί στην εποχή της κρίσης. Μελέτη περίπτωσης: ο Ελαιώνας της Αθήνας»

Μεταβολές και ανασημασιοδοτήσεις του χώρου στην Ελλάδα της κρίσης: Συνέδριο στην Αρχιτεκτονική Βόλου, 1-3/11/2013

programme 1
Το πρόγραμμα του συνεδρίου: Παρασκευή 1/11 και Σάββατο 2/11
programme 2
Το πρόγραμμα του συνεδρίου: Σάββατο 2/11 και Κυριακή 3/11

Από την Παρασκευή 1 Νοεμβρίου έως και την Κυριακή 3 Νοεμβρίου, λαμβάνει χώρα στον Βόλο στους χώρους του Τμήματος Αρχιτεκτόνων, το πολύ ενδιαφέρον συνέδριο με τίτλο «μεταβολές και ανασημασιοδοτήσεις του χώρου στην Ελλάδα της κρίσης». 

Μπορείτε να δείτε το πρόγραμμα του συνεδρίου αναλυτικά κάνοντας κλικ στις εικόνες στο πλάι. Μπορείτε να κατεβάσετε το βιβλίο με τις περιλήψεις των ανακοινώσεων εδώ, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στην ιστοδελίδα του συνεδρίου από την οποία γίνεται η παρούσα αναδημοσίευση.

Κατά την τελευταία τριετία, η κατάσταση της Ελλάδας και των κατοίκων της αποδίδεται με όρους συνώνυμους της καταστροφής. Καθημερινές αναφορές σε αποδιαρθρώσεις και κατεδαφίσεις, σε διάλυση ή κατάρρευση απηχούν τα συνεχή πλήγματα που δέχονται οι δομές και οι πρόνοιες της κοινωνικής συγκρότησης αλλά ταυτόχρονα περιγράφουν κυριολεκτικά ένα τοπίο όπου η φθορά και η υπολειτουργία των χώρων τείνουν να γίνουν μόνιμα χαρακτηριστικά. Από τα άδεια κτίρια και τις παρακμάζουσες υποδομές μέχρι τις περιοχές-λάφυρα του fast-track σημειώνεται μια υποχώρηση στις παραμέτρους του υλικού περιβάλλοντος ως απόρροια της κρίσης και των συναρτημένων με αυτήν πολιτικών. Οι ανθρωπολογικές και περιβαλλοντικές συνέπειες αυτής της ολίσθησης όπως και οι διαθλάσεις της στο συλλογικό φαντασιακό διαμορφώνουν νέα και αχαρτογράφητα δεδομένα στην κοινωνική ενδοχώρα.

Ενδεικτικές είναι οι πρωτοφανείς μεταβολές στο κέντρο της Αθήνας και η ευρύτερη επιδείνωση των χαρακτηριστικών του αστικού χώρου. Τομείς και πληθυσμοί της πόλης σημαδεύονται από εντεινόμενους διαχωρισμούς, εκδηλώσεις βίας, συνθήκες ακραίας ένδειας και εδραίωσης μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Ανάλογες καταστάσεις μικρότερης ή μεγαλύτερης έντασης και με ποιοτικές διαφορές εκδηλώνονται στις πόλεις τη περιφέρειας. Η κυβερνητική ρητορική αλλά και η μηντιακή επίρρωσή της αρκείται να κεφαλαιοποιεί αυτά τα φαινόμενα για την καλλιέργεια ενός κλίματος ακινητοποίησης και φόβου. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μεταβολές και ανασημασιοδοτήσεις του χώρου στην Ελλάδα της κρίσης: Συνέδριο στην Αρχιτεκτονική Βόλου, 1-3/11/2013»

Κρίση, χαρτογραφήσεις του καπιταλισμού και η επιστροφή του χρόνου

skoyfoglou-exΤο βιβλίο του Μάνου Σκούφογλου «κρίση, χαρτογραφήσεις του καπιταλισμού και η επιστροφή του χρόνου» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ με πρόλογο της Μαρίας Μαντουβάλου. Το βιβλίο βασίζεται στη διπλωματική εργασία του συγγραφέα στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος Αρχιτεκτονική – Σχεδιασμός του Χώρου, κατεύθυνση Πολεοδομίας – Χωροταξίας, της Σχολής Αρχιτεκτόνων μηχανικών ΕΜΠ, απόσπασμα της οποίας είχαμε δημοσιεύσει εδώ. Επιβλέποντες καθηγητές ήταν ο Ίων Σαγιάς και η Μαρία Μαντουβάλου. Η εργασία παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2011. Έκτοτε, κάποια κεφάλαια προστέθηκαν και κάποια άλλα αναθεωρήθηκαν. Ακολουθεί ο πρόλογος του συγγραφέα:

Αφετηρία της εργασίας ήταν η σκέψη ότι η γεωγραφία, η κατανόηση του χώρου, δεν μπορεί να αγνοήσει ένα γεγονός της εμβέλειας και της ιστορικής σημασίας της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, ούτε να το ενσωματώσει απλώς σαν μια παράμετρο στις επιμέρους μελέτες περίπτωσης, που αποτελούν σήμερα τον ακαδημαϊκό κανόνα. Αν αρκεστεί κανείς σε αυτό, συνεχίζοντας κατά τα άλλα να κάνει business as usual, τότε σημαίνει είτε ότι αδιαφορεί, στην καλύτερη περίπτωση, είτε ότι έχει κάποιο λόγο να αποφεύγει το πραγματικό ερώτημα, στη χειρότερη. Και το ερώτημα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι πώς μπορούν η γεωγραφία και, ευρύτερα, η μελέτη του χώρου να ενσωματώσουν τα φαινόμενα που εκτυλίσσονται εν μέσω της κρίσης στην μεθοδολογία και τις αφηγήσεις τους, αλλά πώς θα πρέπει οι ίδιες να αναμορφωθούν, στο βαθμό που και το αντικείμενό τους, ο χώρος, μεταμορφώνεται, αν δε θέλουν να χάσουν κάθε επαφή με την πραγματικότητα. Είναι κανείς υποχρεωμένος σε αυτές τις συνθήκες να επιστρέψει στις μεγάλες αφηγήσεις και στον αναγωγικό τρόπο σκέψης, ακόμα και με το κόστος μιας αρκετά μεγάλης αφαίρεσης, το οποίο, άλλωστε, είναι μικρότερο από το να χαθεί το δάσος πίσω από το δέντρο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση, χαρτογραφήσεις του καπιταλισμού και η επιστροφή του χρόνου»

Κρίση κατοικίας στην Ελλάδα: παρελθόν και παρόν, οικιστικό απόθεμα και διαδικασίες πρόσβασης

diplomatiki_Kalama_VasoΒάσω Καλαμά

Η υπαγωγή της Ελλάδας στο Μνημόνιο των ΔΝΤ/ΕΕ/ΕΚΤ και η συνεπακόλουθη κατακόρυφη άνοδος της ανεργίας και πτώση του βιοτικού επιπέδου, η πρωτοφανής  υπερφορολόγηση της κατοχής ακίνητης περιουσίας και πάνω απ’ όλα η ορατή δια γυμνού οφθαλμού πλέον αύξηση του αριθμού των αστέγων, αποτελούν ίσως το περίγραμμα του σύγχρονου φαινομένου που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε κρίση κατοικίας. Στην τρέχουσα κρίση κατοικίας διακρίνουμε την εξής ιδιαιτερότητα: ενώ σε παλαιότερες κρίσεις (π.χ. μετά την μικρασιατική καταστροφή, μετά τον εμφύλιο) η κρίση συνίστατο στην έλλειψη κατοικιών, σήμερα έχουμε ταυτόχρονα ανθρώπους που χάνουν το σπίτι τους και ένα τεράστιο κενό οικιστικό απόθεμα. Πρόκειται λοιπόν καλύτερα για κρίση των συστημάτων πρόσβασης στην κατοικία.

Στην παρούσα εργασία γίνεται μια εκτενής ιστορική αναδρομή στο θέμα, απαραίτητη για την ερμηνεία της σημερινής κατάστασης. Η πριμοδότηση της μικρής ιδιοκτησίας από καταβολής Ελληνικού κράτους οδηγεί στην ιστορική επίλυση του ζητήματος της κατοικίας μέσω του συστήματος της αυθαίρετης δόμησης και της αντιπαροχής. Την αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα και την υψηλή ζήτηση μέχρι και τη δεκαετία του 1970 ακολουθεί η περίοδος της σχετικής στασιμότητας και της προαστειοποίησης της δεκαετίας του 1980. Η είσοδος των μεταναστών κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 ξαναβάζει στην αγορά ακινήτων το κενό απόθεμα του κέντρου, για να ακολουθήσει τη δεκαετία του 2000 η είσοδος στην ΟΝΕ, η πτώση των επιτοκίων, η εξάρτηση της κατοικίας από το τραπεζικό κεφάλαιο και η τεράστια αύξηση του αποθέματος.

Σήμερα η διαφαινόμενη τάση είναι η συγκέντρωση των ακινήτων στα χέρια ολίγων. Τα «κόκκινα δάνεια» και η αδυναμία καταβολής των ενοικίων, οι χιλιάδες άστεγοι – πολλοί από τους οποίους ανήκουν στη νέα κοινωνική κατηγορία των νεοαστέγων – αποτελούν όψεις του προβλήματος. Νέοι τρόποι πρόσβασης στην κατοικία φαίνεται να επινοούνται. Πέρα από την αυτονόητη αναγκαιότητα της κοινωνικής αλληλεγγύης, το ζήτημα της κατοικίας σε μια χώρα που μέχρι σήμερα θεωρητικά το είχε λύσει η αγορά, είναι απαραίτητο να βρεθεί ψηλά στην ατζέντα των κινημάτων πόλης, τα οποία μέχρι σήμερα επικεντρώνονται αποκλειστικά σχεδόν στα ζητήματα του δημόσιου χώρου.

Η παρούσα, αποτελεί μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία στην Αρχιτεκτονική ΕΜΠ (ΔΠΜΣ Αρχιτεκτονική – Σχεδιασμός του χώρου – Κατεύθυνση: Πολεοδομία – Χωροταξία) με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Μ.Μαυρίδου και παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2013.

Η εργασία παρουσιάστηκε επίσης στην εκδήλωση με θέμα «το ζήτημα της κατοικίας στις πόλεις της κρίσης» που συνδιοργανώθηκε από την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων και το Στέκι Μεταναστών, τη Δευτέρα 27 Μαΐου 2013. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση κατοικίας στην Ελλάδα: παρελθόν και παρόν, οικιστικό απόθεμα και διαδικασίες πρόσβασης»

Καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης

poster_draftΤο διεθνές εργαστήριο (workshop) με τίτλο «καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης» θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο από Πέμπτη 7 έως Σάββατο 9 Φεβρουαρίου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Πατησίων. Το εργαστήριο διοργανώνεται από την ομάδα encounter Athens σε συνεργασία με το INURA Athens και το Ινστιτούτο Δημόσιων Πολιτικών και Διακυβέρνησης του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, με την υποστήριξη του τομέα Πολεοδομίας Χωροταξίας της Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ και του Antipode Foundation. 

Στις συζητήσεις θα συμμετέχουν ερευνητές/τριες και ακτιβιστές/τριες από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία και  θα αναπτυχθούν γύρω από τρεις θεματικές ενότητες. Την «υπερ-νεοφιλελεύθερη αστική ανάπτυξη, την «κατοικία στην κρίση» και «το τοπικό ως άξονας για νέες κινητοποιήσεις – δίκτυα αλληλεγγύης και δράσης». Στο πρόγραμμα του εργαστηρίου ξεχωρίζει η εκδήλωση με τίτλο «ενάντια και πέρα από την κρίση – ο ρόλος των κοινωνικών κινημάτων πόλης» που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου στις 6:30μμ με ομιλητές τους Margit Mayer, Boaventura de Sousa Santos και τον Ντέιβιντ Χάρβεϋ.

Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να βρει κανείς στο blog των encounter Athens και στο urbanise.net.

Ακολουθεί το πρόγραμμα του εργαστηρίου: Συνεχίστε την ανάγνωση του «Καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης»

Εκλογές του ΣΑΔΑΣ ενώ όλα τριγύρω καταρρέουν;

Κατεβάστε την αφίσα και την προκήρυξη σε μορφή .pdf

Θα καταρρεύσει η κοινωνία και οι εργαζόμενοι ή η κυβέρνηση και το σύστημα;

Το μόνο σίγουρο για τις φετινές εκλογές του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ είναι ότι γίνονται μέσα σε ένα εκρηκτικό κλίμα που εντείνεται μέρα με τη μέρα. Οι συνταρακτικές εξελίξεις με τις εκλογές, το δημοψήφισμα και όλα τα πιθανά σενάρια δεν είναι παρά αποτελέσματα της αντίστασης στην πολιτική μιας κυβέρνησης που εξαιτίας της οδηγείται στη συντριβή. Τέτοια δείγματα ήταν η ιστορική 48ωρη απεργία στις 19 και 20 του Οκτώβρη με τις εκατοντάδες χιλιάδες απεργούς στο δρόμο ή και η μετατροπή των παρελάσεων σε τεράστιες λαϊκές διαδηλώσεις που διακήρυξαν το σύγχρονο ΟΧΙ στη νέα δικτατορία των αγορών, της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εκλογές του ΣΑΔΑΣ ενώ όλα τριγύρω καταρρέουν;»

Η γεωγραφία της κρίσης

Ισοζύγιο πληρωμών σε δις ευρώ (πηγή: eurostat, ίδια επεξεργασία)

Μάνος Σκούφογλου

ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΣΜΟΣ

Είναι γνωστό ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της απορρύθμισης, παρά την έντονη αποστροφή για την κρατική παρέμβαση στην οικονομία και την εμμονή στη συρρίκνωση των κρατικών παραγωγικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, χρειάστηκαν την πιο ενεργητική αρωγή του αστικού κράτους για να επιβληθούν. Η απορρύθμιση των αγορών, και πρώτα από όλα της αγοράς εργασιακής δύναμης (δηλαδή η αναίρεση των θεμελιωμένων συλλογικών δικαιωμάτων των εργαζομένων), ήταν στην πραγματικότητα προϊόν μιας κολοσσιαίας κρατικής ρύθμισης. Η ρύθμιση της απορρύθμισης έγινε δια πυρός και σιδήρου, και με τον ίδιο τρόπο επιβλήθηκε για χρόνια η κοινωνική ειρήνη, δηλαδή η υποταγή της εργατικής τάξης και ο συμβιβασμός σε συνθήκες συρρικνωμένων και συρρικνούμενων μισθών και δικαιωμάτων. Αυτό προϋπέθετε ένα κράτος από πολλές απόψεις ισχυρότερο από ό,τι προηγουμένως.

Παρόλα αυτά, το κυρίαρχο δόγμα ήταν και είναι πως η κρατική παρέμβαση στην οικονομία οφείλει να εξαντλείται στην επιτήρηση των όρων της ελευθερίας της αγοράς. Τι αλλαγές είναι δυνατό να επιφέρει η κρίση σε αυτό το δόγμα; Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η γεωγραφία της κρίσης»

Συντονισμός πρωτοβάθμιων σωματείων: Σύσκεψη για την ανατροπή των νέων μέτρων το Σάββατο 28/5, 6μμ στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο

ΠΑΛΛΑΪΚΟΣ ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ

Το νέο πακέτο μέτρων «σοκ και δέος» κυβέρνησης – εργοδοσίας – τρόικας έρχεται να ομολογήσει με τον πλέον απροκάλυπτο τρόπο την αποτυχία της κυβερνητικής προπαγάνδας περί προσωρινών θυσιών για την έξοδο από την κρίση και να αποκαλύψει τον πραγματικό στόχο της επίθεσης, που δεν είναι άλλος από την πλήρη αναίρεση των εργασιακών δικαιωμάτων και την οριστική διαγραφή του τελευταίου ίχνους του κοινωνικού κράτος.

Παράλληλα ξεπουλά το σύνολο της δημόσιας περιουσίας με διαδικασίες  fast track στο ξένο και ντόπιο κεφάλαιο και μαζί μ’ αυτήν τα δικαιώματα των εργαζομένων τους, βάζοντας στο εκτελεστικό απόσπασμα βασικά κοινωνικά αγαθά όπως το φως και το νερό. Με μια πολιτική που αυξάνει διαρκώς την ανεργία, εμπεδώνει την επισφάλεια στις εργασιακές σχέσεις και απομυζά τα εισοδήματα των εργαζομένων, καταδικάζει πλατιά κοινωνικά στρώματα στη φτώχεια και την εξαθλίωση. Μετατρέπουν την ελληνική κοινωνία σ’ ένα απέραντο πειραματικό εργαστήρι, ώστε να εξαπλώσουν τις ίδιες πρακτικές εις βάρος της μισθωτής εργασίας πανευρωπαϊκά.

Η συνταγή τους απέτυχε. Οδηγεί στην καταστροφή. Στο Μνημόνιο διαρκείας να αντιτάξουμε τον αγώνα διαρκείας. Η ανατροπή της βαρβαρότητας είναι το δικό μας χρέος. Εργαζόμενοι, άνεργοι, αγρότες, φοιτητές, μαθητές, καλλιτέχνες, διανοούμενοι να ξεσηκωθούμε ενάντια στη νέα «χούντα» κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ. Με την αποφασιστικότητα και την αλληλεγγύη μας μπορούμε να νικήσουμε.

Ο Συντονισμός Πρωτοβάθμιων Σωματείων Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα καλεί όλους τους φορείς του μαζικού κινήματος, σωματεία, ομοσπονδίες, επιτροπές κατοίκων, επιτροπές «δεν πληρώνω», φοιτητικούς συλλόγους, μαθητικές κινήσεις, συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, καλλιτεχνικές ομάδες κ.ά, σε ευρεία ανοιχτή σύσκεψη το Σάββατο 28 Μάιου στις 6 στο κτίριο Γκίνη στο Πολυτεχνείο, για τη δημιουργία πλατιάς επιτροπής αγώνα για την ανατροπή των μέτρων.

Κρίση στην αγορά κατοικίας και σύγχρονος καπιταλισμός

Θάνος Ανδρίτσος – Αναδημοσίευση από τη Λέσχη.

ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

Προσωρινή δυσλειτουργία ενός σταθερού συστήματος ή μόνιμη λειτουργία ενός ασταθούς συστήματος;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε πρόσφατα στην τηλεόραση έκλεινε με τη εικόνα ενός από τους εκατομμύρια απολυμένους σε όλη τη γη που «φόραγε» ένα μεγάλο πλακάτ και στεκόταν καθημερινά σε έναν κεντρικό δρόμο της Νέας Υόρκης. Την πράξη του την αιτιολογούσε κάπως έτσι: «Το κάνω αυτό για να δει ο κόσμος ότι υπάρχει κρίση. Σκεφτόμουν τόσο καιρό ότι αν κοιτάξεις μέσα στην πόλη δεν μπορείς να δεις πουθενά την κρίση».

Ενδιαφέρον. Έχουν άραγε εικόνα οι κρίσεις ή είναι μια κενή σελίδα και κάποιοι ακατανόητοι οικονομικοί δείκτες, ή μια καταστροφή που τη βιώνει κάθε οικογένεια κρυφά; Το κραχ του 29 έφτασε στις νεώτερες γενιές από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της τεράστιας μάζας έξω από τη Wall Street, τις πορείες των ανέργων και τα συσσίτια. Αν θέλαμε να προχωρήσουμε περαιτέρω θα βλέπαμε τις σημαίες κοινωνικών κινημάτων και επαναστάσεων, ενώ ένα πιο ανήσυχο και απαισιόδοξο μάτι, θα έβλεπε και υψωμένα χέρια ναζιστικών χαιρετισμών, θαλάμους αερίων και ένα τεράστιο χημικό μανιτάρι πάνω από πόλεις της Ιαπωνίας.

Υπάρχει όμως και μια πολύ πιο ορατή απεικόνιση της κρίσης, που ο καθένας τη συναντά όταν περιδιαβαίνει την πόλη και τις συνοικίες της, ειδικά στις δυτικές μητροπόλεις. Όταν συναντά ομάδες σύγχρονων άθλιων, φτωχών και άστεγων. Όταν το μάτι του πέφτει συνεχώς πάνω σε ταμπέλες ενοικιαστηρίων, πωλητηρίων, εξώσεων και κατασχέσεων. Ο τεχνίτης Tom Rendon, στο Stockton της California, ξέφυγε από τα οικονομικά του προβλήματα γιατί μία και μόνο δραστηριότητα, καλύπτει όλο το χρόνο του. Η δημιουργία και τοποθέτηση πολύχρωμων πινακίδων με μια μόνο λέξη πάνω τους. «Foreclosure», κατάσχεση υποθηκευμένου ακινήτου[i]. Αυτές οι εικόνες, εμφανίζονταν πάντοτε στον καπιταλιστικό κόσμο, σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή. Το ιδιαίτερο όμως είναι ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, αυτές οι εικόνες δεν είναι μόνο οι επιπτώσεις στην κοινωνία, αλλά συνδέονται άρρηκτα και με τις αιτίες εμφάνισης της κρίσης του συστήματος.

Το κλείσιμο της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, βρίσκει την ανθρωπότητα μέσα σε μια δεινή πραγματικότητα. Η κρίση που έχει ξεσπάσει από το 2008, έχει κλονίσει ολόκληρο τον κόσμο, και η απάντηση των κυρίαρχων σε αυτή έχει βυθίσει δισεκατομμύρια εργαζομένους σε απόγνωση. Δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί, ανεξάρτητα με το αν μεταβάλλεται σε μορφή ή περιοχή εκδήλωσης όπως είναι η εκτίναξη της κρίσης του χρέους στην Ελλάδα και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Συνήθως ως σημείο έναρξής της, θεωρείται η κατάρρευση του χρηματιστικού κολοσσού της Lehmann Brothers, στα μέσα του Σεπτέμβρη του 2008. Ωστόσο, τα πρώτα σημάδια της είχαν εμφανιστεί δύο χρόνια πριν, στην έκρηξη της φούσκας της αγοράς κατοικίας σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ. Το ερώτημα που δημιουργήθηκε στους περισσότερους είναι πώς γίνεται τα σκαμπανεβάσματα του real estate στην Καλιφόρνια και το Μαϊάμι, να επηρεάζουν ολόκληρη τη χρηματοπιστωτική σφαίρα, να σχετίζονται με την παρατεταμένη ύφεση, ή ακόμα και με τα «προγράμματα διάσωσης» ολόκληρων χωρών. Είναι αλήθεια ότι η απάντηση, απαιτεί μια σύνθετη μεθοδολογία και τη συνεκτίμηση πολλών παραγόντων. Αυτό θα επιχειρήσει αυτή η εργασία. Η βασική θέση όμως, είναι αρκετά απλή. Η έκρηξη της κατασκευαστικής φούσκας συνέβαλλε καθοριστικά στο ξετύλιγμα της παγκόσμιας κρίσης επειδή η δημιουργία αυτής ήταν βασικό συστατικό ολόκληρου του οικονομικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα: η αγορά και η πώληση γης και κτιρίων δεν είναι πλέον μια παράλληλη, δευτερεύουσα προς τον βασικό- βιομηχανικό κύκλο του κεφαλαίου, διαδικασία στην οποία μετέχουν μερίδες της αστικής τάξης, προερχόμενες από οικογένειες ιδιοκτητών γης. Αποτελεί, τόσο η ίδια όσο και οι χρηματοπιστωτικές σχέσεις γύρω από αυτήν, πυρηνικό κομμάτι της σύγχρονης καπιταλιστικής οικονομίας. Συνδέεται με ένα σύνολο διαδικασιών που οικοδόμησαν το πολιτικό και οικονομικό σύστημα τις τελευταίες δεκαετίες. Για αυτό το λόγο, η παρακμή της τροφοδότησε την παρακμή και κρίση ολόκληρου του σύγχρονου καπιταλισμού. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση στην αγορά κατοικίας και σύγχρονος καπιταλισμός»

Fast Track: η οικονομική κρίση σήμερα και ο νόμος «επιτάχυνση και διαφάνεια υλοποίησης Στρατηγικών Επενδύσεων»

Βάσω Καλαμά

Ο νόμος 3894/2010 με τον τίτλο «επιτάχυνση και διαφάνεια υλοποίησης Στρατηγικών Επενδύσεων» – πιο γνωστός με την κωδική ονομασία «fast – track» – αποτελεί επί της ουσίας την έκφραση της πολιτικής του Μνημόνιου στα ζητήματα της πόλης, του χώρου και της δημόσιας γης. Στο νόμο του fast – track μπορεί να υπάγεται οποιοδήποτε έργο κρίνεται με κριτήρια απολύτως αυθαίρετα και αδιαφανή ως «μείζονος σημασίας» για την εθνική οικονομία και από τη στιγμή που υπάγεται δεν ισχύει γι’ αυτό απολύτως κανένας νομοθετικός περιορισμός. Το κράτος αναλαμβάνει να παρέχει κάθε δυνατή διευκόλυνση στον «στρατηγικό επενδυτή», να κατασκευάζει τα βοηθητικά έργα που θα καταστήσουν δυνατή την επένδυση, να καθορίζει ζώνες ελέγχου της δόμησης και των δραστηριοτήτων γύρω από τον χώρο υλοποίησης του έργου και να επιταχύνει τη διαδικασία αναγκαστικών απαλλοτριώσεων για την υλοποίηση κάθε επένδυσης. Το πεδίο εφαρμογής του νόμου είναι ευρύτατο και ενδεικτικά περιλαμβάνει την «αξιοποίηση» της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού αλλά και μέρος του τρέχοντος προγράμματος αποκρατικοποιήσεων για τη μείωση του δημόσιου χρέους. Επομένως κάθε πολεοδομική ρύθμιση καταργείται και επί της ουσίας αντί να προσαρμόζεται ο ιδιώτης επενδυτής στη νομοθεσία, προσαρμόζεται η νομοθεσία στις επιθυμίες του επενδυτή. Συνεπώς το μέλλον ολόκληρων ελληνικών πόλεων και κοινοτήτων θα μπορεί τελικά να καθορίζεται άμεσα και αποφασιστικά από τις συγκυριακές αποφάσεις των ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, εγχώριων και διεθνών. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Fast Track: η οικονομική κρίση σήμερα και ο νόμος «επιτάχυνση και διαφάνεια υλοποίησης Στρατηγικών Επενδύσεων»»

Σχέδιο Καλλικράτης: Διοικητική οργάνωση, χώρος και δημοκρατία στην εποχή της κρίσης

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΟ 11Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Θάνος Ανδρίτσος – Δημήτρης Πούλιος

Στο πλαίσιο των αλλαγών που χαρακτηρίζουν τον καπιταλισμό της εποχής μας, ο ρόλος των αστικών μητροπολιτικών περιοχών αναβαθμίζεται σε ότι αφορά την παραγωγή πλούτου. Για τη διαχείριση των περιοχών αυτών τα παλιά διοικητικά σχήματα φαίνεται ότι δεν επαρκούν και το πέρασμα από την κυβέρνηση (government) στη διακυβέρνηση (governance) είναι γεγονός. Με τα προσχήματα της αποτελεσματικότητας και της ευελιξίας η εξουσία μεταφέρεται σε ιδιωτικά συμφέροντα συνήθως υπό τη μορφή συμπράξεων του δημόσιου και  του ιδιωτικού τομέα. Η επίκληση της «διαβούλευσης» ή της «συμμετοχικής δημοκρατίας» αποδεικνύεται κάλπικη καθώς αφορά τη συγκρότηση θεσμών διαπραγμάτευσης μεταξύ όσων από την αρχή συμφωνούν με τις επιδιώξεις της εξουσίας. Ο Καλλικράτης αποτελεί μία προσπάθεια εφαρμογής στην Ελλάδα των διεθνών αυτών τάσεων. Επιπλέον μέσω του σχεδίου αυτού πραγματοποιείται η μεταφορά στην τοπική αυτοδιοίκηση της δημοσιονομικής κρίσης και των συνταγών του μνημονίου. Η διαρκής λιτότητα και ο περιορισμός του λαϊκού ελέγχου θα είναι οι άμεσες συνέπειες αν δεν αντιδράσουμε. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Σχέδιο Καλλικράτης: Διοικητική οργάνωση, χώρος και δημοκρατία στην εποχή της κρίσης»