Κατηγορία: Βιβλία

Κώστας Βουρεκάς

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΠΡΙΝ» και το φύλλο 1228 της Κυριακής 29/3/2015

Το βιβλίο του Κωστή Χατζημιχάλη «Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης» από τις εκδόσεις ΚΨΜ, αποτελεί μια σύντομη αλλά ιδιαίτερα ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτικής της τρόικας ΔΝΤ/ΕΚΤ/ΕΕ και των διαδοχικών κυβερνήσεων που την υπηρέτησαν, σε έναν τομέα στον οποία συχνά δεν αποδίδεται η σημασία και η προσοχή που πραγματικά έχει: στον τομέα της γης, των ακινήτων και του χώρου με την ευρεία έννοια.

Η έννοια της υφαρπαγής γης που βρίσκεται στον τίτλο του βιβλίου αποτελεί ερμηνευτικό κλειδί για μία σειρά σύγχρονων εξελίξεων. Η ιστορία της έννοιας όμως είναι πολύ παλιά καθώς ανάγεται στην εποχή της πρωταρχικής συσσώρευσης και των περιφράξεων στην Ευρώπη του 17ου – 19ου αιώνα – «αυτό που ο Μαρξ περιγράφει ως ιστορική διαδικασία διαχωρισμού του άμεσου παραγωγού από τα μέσα παραγωγής», όπως υπενθυμίζει ο συγγραφέας.

Οι διαδικασίες πώλησης ή μακροχρόνιας παραχώρησης μέσω του ΤΑΙΠΕΔ σημαντικών ακινήτων που εντάσσονται στη λεγόμενη ιδιωτική περιουσία του δημοσίου αλλά και οι προσπάθειες ιδιοποίησης χώρων που αποτελούν τυπικά αναπαλλοτρίωτες δημόσιες κτήσεις εκτός συναλλαγής όπως ο αιγιαλός, η παραλία, τα δάση και οι δασικές εκτάσεις και οι αρχαιολογικοί χώροι, αναδεικνύουν το γεγονός ότι οι διαδικασίες της πρωταρχικής συσσώρευσης επιβάλλονται σε πολλές ιστορικές φάσεις και όχι μόνο την πρώτη φορά σχηματισμού του κεφαλαίου. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης»

Το βιβλίο του Μάνου Σκούφογλου «κρίση, χαρτογραφήσεις του καπιταλισμού και η επιστροφή του χρόνου» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ με πρόλογο της Μαρίας Μαντουβάλου. Το βιβλίο βασίζεται στη διπλωματική εργασία του συγγραφέα στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος Αρχιτεκτονική – Σχεδιασμός του Χώρου, κατεύθυνση Πολεοδομίας – Χωροταξίας, της Σχολής Αρχιτεκτόνων μηχανικών ΕΜΠ, απόσπασμα της οποίας είχαμε δημοσιεύσει εδώ. Επιβλέποντες καθηγητές ήταν ο Ίων Σαγιάς και η Μαρία Μαντουβάλου. Η εργασία παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2011. Έκτοτε, κάποια κεφάλαια προστέθηκαν και κάποια άλλα αναθεωρήθηκαν. Ακολουθεί ο πρόλογος του συγγραφέα:

Αφετηρία της εργασίας ήταν η σκέψη ότι η γεωγραφία, η κατανόηση του χώρου, δεν μπορεί να αγνοήσει ένα γεγονός της εμβέλειας και της ιστορικής σημασίας της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, ούτε να το ενσωματώσει απλώς σαν μια παράμετρο στις επιμέρους μελέτες περίπτωσης, που αποτελούν σήμερα τον ακαδημαϊκό κανόνα. Αν αρκεστεί κανείς σε αυτό, συνεχίζοντας κατά τα άλλα να κάνει business as usual, τότε σημαίνει είτε ότι αδιαφορεί, στην καλύτερη περίπτωση, είτε ότι έχει κάποιο λόγο να αποφεύγει το πραγματικό ερώτημα, στη χειρότερη. Και το ερώτημα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι πώς μπορούν η γεωγραφία και, ευρύτερα, η μελέτη του χώρου να ενσωματώσουν τα φαινόμενα που εκτυλίσσονται εν μέσω της κρίσης στην μεθοδολογία και τις αφηγήσεις τους, αλλά πώς θα πρέπει οι ίδιες να αναμορφωθούν, στο βαθμό που και το αντικείμενό τους, ο χώρος, μεταμορφώνεται, αν δε θέλουν να χάσουν κάθε επαφή με την πραγματικότητα. Είναι κανείς υποχρεωμένος σε αυτές τις συνθήκες να επιστρέψει στις μεγάλες αφηγήσεις και στον αναγωγικό τρόπο σκέψης, ακόμα και με το κόστος μιας αρκετά μεγάλης αφαίρεσης, το οποίο, άλλωστε, είναι μικρότερο από το να χαθεί το δάσος πίσω από το δέντρο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κρίση, χαρτογραφήσεις του καπιταλισμού και η επιστροφή του χρόνου»