Συντάκτης: Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων - ΑΚΕΑ

Αναδημοσιεύουμε την ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Αγώνα για το Πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνα. Παράλληλα συμμετέχουμε και στηρίζουμε τη συλλογή υπογραφών (που μπορείτε να βρείτε εδώ), για την υπεράσπιση του πάρκου κόντρα στα σχέδια της δημοτικής αρχής Μπακογιάννη, της περιφερειακής αρχής Πατούλη και του Υπουργείου Πολιτισμού.

Η “Πρωτοβουλία Αγώνα για το Πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνα” ζητά να παραμείνει ο μοναδικός στο είδος του “αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος” ως χώρος πράσινος-ελεύθερος-δημόσιος, ανάσα ζωής και ελεύθερης πρόσβασης στο κέντρο της Αθήνας. Με αρχαιότητες ενταγμένες στην καθημερινότητα κατοίκων και επισκεπτών.

Θέλουμε πίσω τους/τις συμφοιτητές/τριές μας, θέλουμε πίσω τους/τις συναδέλφους/ισσές μας.

Η κυβέρνηση συνεχίζει να βλέπει στην πανδημία τη χρυσή ευκαιρία εφαρμογής των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων και αντιλαϊκών πολιτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, μετά από δύο χρόνια κοινωνικής απομόνωσης, τηλεκπαίδευσης και υπολειτουργίας των πανεπιστημίων, προχώρησε στον αποκλεισμό έως και 27.000 παιδιών από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, λες και το πρόβλημα της τελευταίας ήταν ποτέ κάποιος αυξημένος αριθμός των φοιτητών/τριών. Αυτό έγινε με την αύξηση του αντίστοιχου περσινού αριθμού κατά 9.000, μέσω της άμεσης οριζόντιας περικοπής περίπου 500 εισακτέων, αλλά κυρίως με την εισαγωγή στο σύστημα των Ελάχιστων Βάσεων Εισαγωγής (ΕΒΕ) και την παραχώρηση στις διοικήσεις των σχολών της δυνατότητας να τις ορίσουν.

Το τελευταίο διάστημα οι κεντρικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης έχουν καταστήσει «παράνομες» εν γένει τις δια ζώσης πολιτικές διαδικασίες, ιδίως τις υπαίθριες, που δεν αποτελούν κίνδυνο διασποράς του κορωνοϊού. Εκδηλώσεις όπως αυτές για το Πολυτεχνείο, τον Δεκέμβρη του ’08 και τη μνήμη του Γρηγορόπουλου, άλλες για τα δημοκρατικά δικαιώματα, απεργιακές κινητοποιήσεις κ.λπ., δέχτηκαν σφοδρή κρατική καταστολή, αλλά και τρομοκράτηση των πολιτών από τα ΜΜΕ. Σφοδρή ήταν όμως και η λαϊκή δυσφορία και αντίδραση. Μετά τα γεγονότα αστυνομικής βίας της Ν. Σμύρνης, η μαζική κινηματική απάντηση έβαλε πλέον έναν φραγμό σε τέτοιου είδους αυταρχικές πρακτικές.

Η Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων συμμετέχει στο φετινό Διήμερο Ενάντια στην Ανεργία και στην Επισφάλεια, το Σάββατο 5 και την Κυριακή 6 Ιούνη, στην Πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο.

Το φετινό Διήμερο Ενάντια στην Ανεργία και στην Επισφάλεια έρχεται σε μία ιδιαίτερη περίοδο, μετά από ενάμιση χρόνο πανδημίας με τη διπλή κρίση, υγειονομική και οικονομική, να έχει αφήσει το στίγμα της. Από την αρχή της πανδημίας, η κυβέρνηση, αξιοποιώντας την κατάσταση, προχώρησε σε μία σειρά αντιδραστικών μέτρων, τόσο για τον κόσμο της εργασίας που ήρθε αντιμέτωπος με απολύσεις, μειώσεις μισθών και εργοδοτικές αυθαιρεσίες, όσο και σε άλλα επίπεδα, όπως η εκπαίδευση, τα δημοκρατικά δικαιώματα και το περιβάλλον.

Το Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-Τμήμα Αττικής, μετά από αυτοψία στον χώρο και επαναλαμβανόμενες συνεδριάσεις του, κατέληξε στις 21/4/2021 στην ακόλουθη ανακοίνωση, αναφορικά με τα έργα στην Ακρόπολη:

Απόφαση-ανακοίνωση του Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-Τμήμα Αττικής για τα έργα της Ακρόπολης

Το Δ.Σ ΣΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ μετά από την επιτόπια αυτοψία στην Ακρόπολη, μετά από ενημέρωση από αρμοδίους και ενδελεχή μελέτη όλων όσων στοιχείων σχετίζονται με το θέμα, κατέληξε στα παρακάτω:

Οι διαδρομές ΑΜΕΑ, οι νέοι διάδρομοι και πλατώματα στον βράχο της Ακρόπολης, ο ανελκυστήρας, καθώς και ο καινούριος φωτισμός της Ακρόπολης, με στόχο «την αναβάθμιση υποδομών στο λόφο της Ακρόπολης», υλοποιούνται με την χορηγία του ιδρύματος Ωνάση.

Ανακοίνωση της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων για τις κυβερνητικές εξαγγελίες μετατροπής του συγκροτήματος της ΠΥΡΚΑΛ σε «κυβερνητικό πάρκο»:

Η δημιουργία ενός «κυβερνητικού πάρκου» στο βιομηχανικό συγκρότημα της ΠΥΡΚΑΛ στον δήμο Δάφνης-Υμηττού, με τη μεταφορά εκεί των κεντρικών κτιρίων εννιά υπουργείων από το κέντρο της Αθήνας, αποτελεί το νέο πολυδιαφημιζόμενο έργο της κυβέρνησης ΝΔ. Εντάσσεται στην ακολουθία μεγάλων «αναπλάσεων» για το λεκανοπέδιο, μαζί με αυτή του παραλιακού μετώπου του Φαλήρου, τη «Διπλή Ανάπλαση», των κτημάτων και δάσους του Τατοΐου, του «Μεγάλου Περιπάτου» και της mega επενδυτικής παρέμβασης στο Ελληνικό. Αναλύοντας προσεκτικότερα το σχέδιο, καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται για ακόμα ένα δείγμα της λογικής οδοστρωτήρα με την οποία η κυβέρνηση και οι προσφιλείς σε αυτή τοπικές αρχές αντιμετωπίζουν την πόλη. Η συγκεκριμένη «ανάπλαση» είναι πολυεπίπεδα προβληματική.

Οι προσπάθειες κυβέρνησης, αρχών του πανεπιστημίου Χανίων και κεφαλαίου για τη μετατροπή του κτιρίου της παλιάς μεραρχίας στα Χανιά σε τουριστική επιχείρηση, συνεχίζονται αμείωτες. Σταθμός σε αυτή την προσπάθεια ήταν η βίαιη εκκένωση, στις 5/9/2020, της κατάληψης Rosa Nera που λειτουργούσε εκεί για 16 χρόνια. Η τοπική κοινωνία έδειξε ξεκάθαρα τη θέση της επί του θέματος, με μαζικότατες διαδηλώσεις και λοιπές αγωνιστικές κινήσεις υπέρ της κατάληψης και ενάντια στα σχέδια για τη μετατροπή του κτιρίου σε ξενοδοχείο. Ακόμα και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων έχει εκδώσει σχετική ανακοίνωση, μετά από πρόταση της ΑΚΕΑ.

Πιάνοντας το νήμα αυτών των αγώνων, η Συνέλευση Αλληλεγγύης στην Κατάληψη Rosa Nera, μια συλλογικότητα που συγκροτήθηκε για την υπεράσπιση του κτιρίου και της κατάληψης από τις αδηφάγες ορέξεις του τουριστικού και μη κεφαλαίου, έφτιαξε την ακόλουθη έκθεση-πρόταση αυτοδιαχείρισης του συγκροτήματος στον λόφο Καστέλι. Πρόκειται για μια μελέτη που βασίζεται στην καταγραφή και αποτύπωση του πλούσιου πλήθους δραστηριοτήτων και διαδικασιών που φιλοξενούσε η κατάληψη Rosa Nera ως ένα χωρικό συλλογικό κοινό αγαθό, για τις κοινωνικές ανάγκες της περιοχής, σύμφωνα με τις αξίες της αυτοθέσμισης, της ισότητας, του μοιράσματος και της αλληλοβοήθειας.

Χαρά Παγούνη

Η ακόλουθη μελέτη αποτέλεσε ερευνητικό θέμα στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, με επιβλέπων τον Σταύρο Σταυρίδη. Παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2021.

Μία από τις δημοφιλέστερες σειρές στο Netflix, το Black Mirror, μία σειρά που φημίζεται για τις ρεαλιστικές και ταυτόχρονα δυστοπικές ιστορίες που δείχνει, άρχισε να εξελίσσεται στην καθημερινή ζωή. Στο επεισόδιο Arkangel της τέταρτης σεζόν, τα παιδιά παρακολουθούνται μέσω μικροτσίπ, απόφαση που παίρνεται από τους ίδιους τους γονείς για την προστασία των παιδιών: προστασία από τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να τους προκαλούσαν φόβο, άγχος, στενοχώρια. Η προστασία εδώ παρουσιάζεται σαν μια λύση στο συνεχές άγχος των γονιών αλλά και στους πραγματικούς κινδύνους που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν τα μικρά παιδιά. Στο επεισόδιο, λοιπόν, ολόκληρη η ζωή της μικρής Σάρα παρακολουθείται ανά πάσα στιγμή από την μητέρα της για το δικό της καλό. Καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου ο θεατής αναμετράται με το κατά πόσο η επιλογή της μητέρας είναι προς όφελος της μικρής ή κατά πόσο η παραβίαση της ζωής της τελικά της κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Φέρνοντας την αναλογία στην καθημερινή ζωή της πανδημίας, η προστασία από μία γενική έννοια κινδύνου για τα παιδιά γίνεται συγκεκριμένη: προστασία του κοινωνικού σώματος από τον COVID-19, προστασία της ζωής από την ασθένεια και τον θάνατο. Η τεχνολογία χρησιμοποιείται τώρα, εξασφαλίζοντας την παροχή των δεδομένων και των στοιχείων για αυτήν την προστασία, τροφοδοτώντας με άπειρο όγκο προσωπικών data τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ποιος αποφασίζει όμως τι συνιστά προστασία σε αντίθεση με την κατάχρηση;

Στις 24/2/2021 η εταιρεία ONEX (ΟΝΕΞ) ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΥΡΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και η εταιρεία ONEX NEORION SHIPYARDS ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, κατέθεσαν αγωγή εναντίον τοπικού συλλόγου του νησιού, επειδή τα μέλη του διαμαρτυρήθηκαν στον υπουργό για την εμφανή μόλυνση του λιμανιού της Σύρου, χωρίς καν να κατονομάζουν την εταιρεία και με την οποία απαιτούν 1.000.000€!

Ας το ξαναγράψουμε: Ζητούν 1 εκατομμύριο ευρώ από απλούς πολίτες, που ενδιαφέρθηκαν για την υγεία και την εικόνα του νησιού τους και μάλιστα ζητούν την παραδειγματική τιμωρία τους, όπως αναφέρει το εξώδικό τους! Το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου, όπως ονομάζεται ο εν λόγω σύλλογος, ζητούσε απλά να προχωρήσει η έρευνα σχετικά με την αποδεδειγμένη-μετά από δειγματοληψία- μόλυνση από βαρέα μέταλλα στο λιμάνι Σύρου. Και επειδή ο Δήμος και η Περιφέρεια κωλυσυεργούσαν, κοινοποίησαν το αίτημά τους στη Βουλή και τον τότε Υπουργό Περιβάλλοντος Κ. Χατζηδάκη. Αυτό από την εταιρεία θεωρήθηκε “συκοφαντική δυσφήμιση” από την οποία μάλιστα έχει διαφυγόντα κέρδη. Στην πραγματικότητα ποινικοποιείται η οποιαδήποτε κριτική σε κακές και αντιπεριβαλλοντικές πρακτικές εταιρειών κολοσσών και καταργείται ο όποιος δημόσιος έλεγχός τους μέσω της τρομοκράτησης και της οικονομικής αφαίμαξης συλλογικοτήτων και απλών πολιτών. Δεν είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε. Στις Σκουριές Χαλκιδικής πολίτες σύρθηκαν στα δικαστήρια για παρόμοιους λόγους.

To Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, με συνεδρίασή του, αποφάσισε την έκδοση της ακόλουθης ανακοίνωσης, παίρνοντας ουσιαστικά ξεκάθαρη θέση ενάντια στον νέο νόμο των Υπουργείων Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη:

Ανακοίνωση ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ για τον νόμο των Υπουργείων Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη

Εν μέσω πανδημίας, η κυβέρνηση της ΝΔ έφερε και ψήφισε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που αλλάζει εκ θεμελίων τον τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων. Εισάγει την Ομάδα Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, ένα σώμα της αστυνομίας που θα εδρεύει μόνιμα στα πανεπιστήμια. Ιδρύει σε κάθε ίδρυμα το Κέντρο Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων, το οποίο προορίζεται να παρακολουθεί το σύνολο των πανεπιστημιακών χώρων με κάμερες και άλλα μέσα εποπτείας. Ιδρύει ακόμα Μονάδα Ασφάλειας και Προστασίας και Επιτροπή Ασφαλείας σε κάθε πανεπιστήμιο. Εισάγει face control κατά την είσοδο στα πανεπιστήμια. Ανακοινώνει την επιβολή πειθαρχικού δικαίου, που θα είναι πέραν της δικαιοδοσίας των πανεπιστημιακών διοικήσεων και με βάση το οποίο προβλέπεται ότι θα επιβάλλονται σοβαρές ποινές στους φοιτητές.

To Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με συνεδρίασή στις 12/2, αποφάσισε την έκδοση της ακόλουθης ανακοίνωσης σε σχέση με τις εξελίξεις για τον λόφο του Στρέφη:

Ανακοίνωση ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ για τις παρεμβάσεις στον Λόφο του Στρέφη

Με την πρόσφατη (18/1ου/2021) συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας για την αποδοχή δωρεάς ιδιωτικής εταιρείας, μέσω ενός κατά την άποψή μας ασαφούς μηχανισμού (προβάλλεται το Πρόγραμμα «Υιοθέτησε την πόλη σου» αλλά και μια διαδικασία που προσομοιάζει με ΣΔΙΤ), γεννώνται σοβαρές ανησυχίες ανάμεσα στους κατοίκους των Εξαρχείων και όχι μόνο, για όσα επίκεινται στον λόφο του Στρέφη.

Βεργίνα Τζάνη

Η ακόλουθη μελέτη αποτέλεσε διπλωματική εργασία στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Πολεοδομίας και Χωροταξίας, με επιβλέπουσα την Πέννυ Κουτρολίκου. Παρουσιάστηκε τον Οκτώβρη του 2020.

Στη συγκεκριμένη εργασία η συγγραφέας επιχειρεί να διερευνήσει τις μορφές φυλάκισης και εγκλεισμού στον αστικό χώρο. Επέλεξε ως ενδεικτικό παράδειγμα τη συνοικία των Βούρλων της Δραπετσώνας, καθώς εκτιμά πως από την αρχική της σύσταση, αλλά και μέχρι τη θεσμική οριοθέτηση του δήμου της Δραπετσώνας, η περιοχή αποτέλεσε μία φυλακή ψυχών, στιγματίζοντας, περιθωριοποιώντας και παραγκωνίζοντας έναν τεράστιο πληθυσμό.

Στέλα Πορτέση

Η ακόλουθη μελέτη αποτέλεσε διπλωματική εργασία στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Έρευνα στην Αρχιτεκτονική/Σχεδιασμός-Χώρος-Πολιτισμός». Παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2020 με επιβλέπων τον Σταύρο Σταυρίδη

Τον Φλεβάρη του 2020 παρουσιάστηκε από την ελληνική κυβέρνηση ένα σχέδιο κλειστής δομής προσφύγων στη νήσο Λέβιθα. Στο ενδεχόμενο χρήσης ακατοίκητων και απομονωμένων νησιών του Αιγαίου για τόπο διαμονής προσφύγων, η κοινή γνώμη αντιδρά, με αποτέλεσμα το σχέδιο να αποσυρθεί άμεσα. Ο κύριος λόγος για τον οποίο υπήρξε αυτή η πρώτη αντίδραση ήταν ο παραλληλισμός της εν λόγω δομής με τα ξερονήσια των πολιτικών εξόριστων κατά τον εμφύλιο πόλεμο.

Η σχεδιαζόμενη ανάπλαση του λόφου του Στρέφη είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός τρόπου ανάπτυξης και διαμόρφωσης του αστικού τοπίου, αλλά και του χώρου γενικότερα, ο οποίος τείνει να επιβληθεί σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα. Το μοντέλο αυτό διευκολύνεται από τη νομοθεσία των τελευταίων χρόνων, αλλά και τις καθιερωμένες πρακτικές που εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση στο όνομα της διευκόλυνσης των επενδύσεων και της επιτάχυνσης των έργων. Αναπτύξεις με ειδικά καθεστώτα, επενδύσεις fast track, δωρεές ευεργετών αντί για δημόσιες δαπάνες, συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και πολλές άλλες πάλαι ποτέ καινοτομίες αποτελούν σήμερα συνήθη πρακτική. Πολλές από αυτές τις καινοτομίες εγκαινιάστηκαν στο πλαίσιο του «εθνικού στόχου» και του «οικονομικού θαύματος» των ολυμπιακών αγώνων, που άφησαν βαθύ τραύμα στον αστικό και περιαστικό χώρο και ταυτόχρονα συνέβαλαν στη μετέπειτα οικονομική κατάρρευση. Άλλες επιβλήθηκαν με το μνημονιακό πλαίσιο το οποίο φιλοδοξούσε να βγάλει τον ελληνικό καπιταλισμό από την κρίση του, ενισχύοντας με κάθε μέσο την πληγωμένη ιδιωτική κερδοφορία, αλλά και να διαμορφώσει έναν επιτηρούμενο και καταπιεστικό αστικό χώρο, με την ελπίδα ότι αυτό θα μπορέσει στο μέλλον να αποτρέψει τις εργατικές και κοινωνικές εκρήξεις που τόσο τρόμαξαν τα επιτελεία της άρχουσας τάξης κατά τα πρώτα χρόνια της κρίσης.

Μπούντρη Σοφία, Πορτέση Στέλα, Τσιαμούρα Ιωάννα

Η ακόλουθη εργασία παρουσιάστηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τον Φεβρουάριο του 2018, με επιβλέπουσα την Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου.

Εστιάζοντας στην περιοχή Ντεπώ και στον οδικό άξονα της Βασιλίσσης Όλγας στη Θεσσαλονίκη, η μελέτη προτείνει έναν αστερισμό παρεμβάσεων/συμβάντων-δράσεων στον αστικό χώρο. Σκοπός είναι το «πείραγμα» της κανονικότητας και του τρόπου οργάνωσης της πόλης και της ζωής μέσα σε αυτή.

Κείμενο του Θάνου Ανδρίτσου, αρχιτέκτονα – πολεοδόμου, μέλους της ΑΚΕΑ, και του Γιώργου Βελεγράκη, διδάκτορα γεωγραφίας και πολιτικής οικολογίας.

Δημοσιεύτηκε στα Τετράδια Μαρξισμού, τεύχος 13 (2020-21), σελ. 69-84, ISSN: 2529-020713.

Περίληψη

Η εν εξελίξει πανδημία έβαλε βίαια τις κοινωνίες μπροστά σε θεμελιώδη ερωτήματα. Σε πρώτο πλάνο αναδείχτηκε η σημασία του δημόσιου συστήματος υγείας και συνολικά η επαναδιαπραγμάτευση της νεοφιλελεύθερης θεοποίησης της αγοράς. Ωστόσο, τόσο η γέννηση όσο και η παγκόσμια εξάπλωσή του ιού, έφεραν στην επιφάνεια βαθύτερες αναζητήσεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τις επιπτώσεις του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης. Το παρόν κείμενο εισηγείται μια θέαση της πανδημίας μέσα από την οπτική του χώρου και παρουσιάζει τις χωρικές ρίζες της που συνδέονται με την περιβαλλοντική κρίση και την εκτεταμένη παγκόσμια αστικοποίηση. Υπό αυτό το πρίσμα, εισέρχεται στη σύγχρονη συζήτηση για τη «βιωσιμότητα» και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που γίνεται όλο και πιο έντονη τόσο στους κυρίαρχους κύκλους, όσο και στα ολοένα και ισχυρότερα κινήματα για την πόλη και το περιβάλλον.

Το παρόν κείμενο αποτελεί μια συμβολή από το σχήμα της Ενωτικής Αριστερής Πρωτοβουλίας Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΕΑΠ ΠοΧ), το οποίο παρεμβαίνει και συμμετέχει στην Επιστημονική Επιτροπή της Ειδικότητας στο ΤΕΕ. Στόχος του κειμένου είναι η συμβολή στον δημόσιο διάλογο, επιδιώκοντας μια κριτική ματιά στην αντίληψη που συνοδεύει την επιχειρούμενη μεταρρύθμιση και στο σύστημα χωρικού σχεδιασμού που διαμορφώνεται, υπό το πλαίσιο του σχεδίου Νόμου «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής νομοθεσίας»¹.

‘’η ανάπτυξη της χωρικής οικονομίας του καπιταλισμού διατρέχεται από αντιτιθέμενες και αντιφατικές τάσεις. Απ’ τη μια πλευρά, απαιτείται να καταργηθούν οι χωρικοί περιορισμοί και οι περιφερειακές διακρίσεις. Όμως η ικανοποίηση αυτής της απαίτησης προϋποθέτει την παραγωγή νέων γεωγραφικών διαφοροποιήσεων, οι οποίες καθιερώνουν νέα προς υπέρβαση όρια. […] Η χωρικά άνιση ανάπτυξη του καπιταλισμού είναι αναπόφευκτη.”

David Harvey (1982), The Limits to Capital

Το νομοσχέδιο επιχειρεί μία σειρά από μεταρρυθμίσεις, που σύμφωνα με την από 31.07.2020 δημοσιευμένη παρουσίαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος «θα συμβάλλουν στην βελτίωση και επιτάχυνση του χωρικού σχεδιασμού, στην προστασία του περιβάλλοντος και του δικαιώματος στην ιδιοκτησία και στην εθνική προσπάθεια για ανάπτυξη και επενδύσεις». Όσο για το τελευταίο δεν είχαμε καμία αμφιβολία, ωστόσο οι επιχειρούμενες διατάξεις και η ελλιπής τεκμηρίωση της αιτιολογικής έκθεσης που τις συνοδεύει μας δίνουν αρκετούς λόγους για να αμφιβάλλουμε για την επιτυχία των υπόλοιπων στόχων που έθεσε το Υπουργείο.

Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στις 13 Οκτωβρίου συζητήθηκε για δεύτερη φορά το θέμα της εκκένωσης της κατάληψης Rosa Nera και των καταστροφικών σχεδίων τουριστικής αξιοποίησης του διατηρητέου κτιρίου. Υπενθυμίζουμε ότι ως ΑΚΕΑ είχαμε προτείνει ψήφισμα στην προηγούμενη συνεδρίαση, όπου ωστόσο η συζήτηση αναβλήθηκε, με ευθύνη των παρατάξεων της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Ως δικαιολογία είχε τότε προβληθεί η ανάγκη να ερωτηθούν πρώτα «οι φορείς του τόπου», στο πλαίσιο μιας καταφανώς παρελκυστικής τακτικής.

Οι «φορείς του τόπου», ωστόσο, δυστυχώς ίσως για όσους ήλπιζαν το αντίθετο, επιβεβαίωσαν ότι τα σχέδια τουριστικής αξιοποίησης είναι τερατώδη. Το θέμα επανήλθε στο Δ.Σ., όπου ο Πρόεδρος πρότεινε ένα άλλο ψήφισμα, το οποίο τοποθετούνταν εναντίον του σχεδιαζόμενου ξενοδοχείου, αλλά παρέλειπε εντελώς το ζήτημα της αλληλεγγύης σε μια κατάληψη με πανθομολογούμενα θετικό κοινωνικό ρόλο.

Στο πεδίο της αρχιτεκτονικής παραγωγής, η απλήρωτη εργασία είναι μια καθόλου σπάνια συνθήκη η οποία συναντάται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές της, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η λογική της «απλήρωτης πρακτικής άσκησης» (unpaid internship), κατά την οποία ο εργαζόμενος-η, συνήθως νέος-α, συμφωνεί να παρέχει εργασία τζάμπα, σε αντάλλαγμα με την υποτιθέμενη «εμπειρία» που θα κερδίσει, η οποία θα αποτελεί βοήθημα στην αγορά εργασίας στο μέλλον.

Ουσιαστικά πρόκειται για μια έντονη υποτίμηση της αξίας της εργασίας, και μάλιστα ανθρώπων που συνήθως έχουν αποφοιτήσει πρόσφατα, είναι δηλαδή εφοδιασμένοι με τις πιο σύγχρονες εκδοχές της -εν γένει πολύ απαιτητικής και κατά κύριο λόγο υψηλότατης ποιότητας- πανεπιστημιακής αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης. Δεν είναι τίποτα άλλο από μια έκφραση εργοδοτικής αυθαιρεσίας, η οποία έχει αναχθεί σε κοινό τόπο λόγο της διάδοσής της και της αδυναμίας ανάπτυξης αντιστάσεων σε αυτή.