Casas para todos, contra capitalismo! – Το πολύμορφο κίνημα για την κατοικία στην επαναστατημένη Πορτογαλία

revolucao-dos-cravos-25abrilΜιχάλης Πισσαρίδης – Μαρία Χριστοδούλου

Η παρακάτω εργασία μας μεταφέρει στην Πορτογαλία και στο χρονικό διάστημα που έλαβαν χώρα τα γεγονότα που έγιναν γνωστά ως «επανάσταση των γαρυφάλλων», όταν οι αξιωματικοί του πορτογαλικού στρατού που πολεμούσε στις αποικίες, ανέτρεψαν το δικτατορικό καθεστώς της χώρας εμφορούμενοι από προοδευτικές και ριζοσπαστικές αντιλήψεις. Στην άνοιξη των κινημάτων που ακολούθησε, τέθηκε επί τάπητος και το ζήτημα της κατοικίας. Οι κάτοικοι των εργατουπόλεων, που μέχρι τότε πλήρωναν δυσανάλογα υψηλά ενοίκια για να κατοικούν στα συνωστισμένα ilhas (εργατικές κατοικίες), σχημάτισαν επιτροπές κατοίκων (Comissões de Moradores) και ξεκίνησαν να διεκδικούν συλλογικά το δικαίωμα στην αξιοπρεπή κατοίκηση, είτε με καταλήψεις δημόσιων και ιδιωτικών κενών κτιρίων, είτε στο πλαίσιο του προγράμματος S.A.A.L. (Serviço Ambulatorio Apoio Local), το οποίο ήταν το κρατικό πρόγραμμα των επαναστατικών κυβερνήσεων που είχε σαν στόχο τη συμμετοχή του λαού στη διαμόρφωση των συνθηκών κατοίκησης. Ένα από τα συνθήματα που σημάδεψαν την περίοδο και αποκτά ξανά επικαιρότητα στις μέρες μας ήταν: «καμία κατοικία χωρίς ανθρώπους, όσο υπάρχουν άνθρωποι χωρίς κατοικία!»

Η παρούσα εργασία αποτελεί κομμάτι φοιτητικής διάλεξης που παρουσιάστηκε στην Αρχιτεκτονική ΕΜΠ το Σεπτέμβρη του 2008, με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Μαρία Μαντουβάλου και σύμβουλο την Σοφία Αυγερινού – Κολώνια. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Casas para todos, contra capitalismo! – Το πολύμορφο κίνημα για την κατοικία στην επαναστατημένη Πορτογαλία»