Η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 99/2018 για τον καθορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των ειδικοτήτων των μηχανικών, πυροδότησε μια συντεχνιακή διαμάχη, με τους επαγγελματικούς συλλόγους των ριγμένων ειδικοτήτων να ετοιμάζονται να προσφύγουν εναντίον του στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ ο Σύλλογος των Πολιτικών Μηχανικών (ΣΠΜΕ), θεωρώντας τον εαυτό του ευνοημένο, εξουσιοδότησε με απόφαση του ΔΣ τον Πρόεδρό του να υπερασπιστεί το ΠΔ ενάντια στις προσφυγές. Ανάμεσα στους φορείς που θα προσφύγουν ενάντια στο ΠΔ 99/2018 βρίσκεται και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) με κατά πλειοψηφία απόφαση του ΔΣ η οποία επικυρώθηκε με επίσης κατά πλειοψηφία απόφαση της πανελλαδικής Αντιπροσωπείας του.
Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι περισσότερες παρατάξεις που πρωτοστατούν στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ υπέρ της προσφυγής, είναι οι ίδιες που στον ΣΠΜΕ υπερψήφισαν την θεσμική και δικαστική υπεράσπιση του Προεδρικού Διατάγματος απέναντι στις προσφυγές. Πρόκειται για τις παρατάξεις της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και την ΕΛΕΜ. Στην ίδια συντεχνιακή κατεύθυνση κινείται και η Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων, η οποία υπερψήφισε την προσφυγή του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ μαζί με τις καθεστωτικές παρατάξεις, και στην εισήγηση που κατέθεσε στην Αντιπροσωπεία διεκδικεί ως αποκλειστικό επαγγελματικό δικαίωμα των αρχιτεκτόνων οτιδήποτε έχει μια έστω και πολύ μακρινή σχέση με το αντικείμενο (από τις «ολοκληρωμένες αστικές παρεμβάσεις» έως τη «διαχείριση περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών») και ταυτόχρονα πρόσβαση στα τοπογραφικά. Επί της ουσίας πρόκειται για μία τακτική που προσπαθεί να καβαλήσει το κύμα της συντεχνιακής αγανάκτησης -και μάλιστα πλειοδοτώντας- και να του προσθέσει αριστερό πρόσημο. Η υιοθέτηση τέτοιων πρακτικών από αριστερές πολιτικές δυνάμεις αντί να μετασχηματίζουν καταλήγουν να ενισχύουν τις πιο αντιδραστικές απόψεις.
Η συντεχνιακή διαμάχη για τον διαμοιρασμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των ειδικοτήτων συσκοτίζει το γεγονός ότι βασικός στόχος του ΠΔ είναι η κατάτμηση του αντικειμένου κάθε ειδικότητας σε επιμέρους εξειδικεύσεις (στη γλώσσα του ΠΔ «δραστηριότητες μηχανικής»), έτσι ώστε σε επόμενο στάδιο και ειδικότερα με τη θεσμοθέτηση του Μητρώου Ιδιωτικών Έργων, το σύνολο των εξειδικεύσεων αυτών να αποσπαστεί από τα δικαιώματα του πτυχίου και να αποδίδεται με απόδειξη επαγγελματικής εμπειρίας. Η παραπάνω μεθόδευση, η οποία προωθείται ενεργητικά από το ΥΠΥΜΕΔΙ και τις εργοδοτικές οργανώσεις του κλάδου, ήδη συζητιέται στην ΔΕ του ΤΕΕ, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδρυση των μητρώων αποτελεί ήδη νόμο του κράτους (άρθρο 118 του ν.4472/2017 – ΦΕΚ Α’74). Για την ενεργοποίηση του μητρώου στην πράξη απομένει η έκδοση των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων και Προεδρικών Διαταγμάτων που προβλέπει ο παραπάνω νόμος.
Υπό αυτή την έννοια είναι για εμάς σαφές ότι η μείωση του επαγγελματικού αντικειμένου, η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών, η αύξηση του όγκου της δουλειάς και η μεταφορά της ευθύνης στους μηχανικούς μέσω της ιδιωτικοποίησης του ελέγχου σε περιβάλλον μείωσης των αμοιβών, η επιδρομή στα εισοδήματα μέσω φόρων και ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ., αποτελούν σημαντικότερα προβλήματα για τους εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους αρχιτέκτονες από το ζήτημα της ιστορικά διαμορφωμένης άνισης κατανομής των επαγγελματικών δικαιωμάτων και των αποκλειστικών επαγγελματικών δικαιωμάτων μεταξύ των ειδικοτήτων. Επιπλέον, το εν λόγω ΠΔ αποτελεί ένα νομοθέτημα σε πλήρη συνέχεια με μια πολιτική αναδιάρθρωσης του επαγγέλματος, αλλά και των ίδιων των ενιαίων κύκλων σπουδών πάνω στους οποίους βασίζονται οι ενότητες των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών.
Συνεπώς είναι κρίσιμο να προτάξουμε σήμερα τα αιτήματα που ενώνουν και όχι αυτά που διαχωρίζουν τον κλάδο των μηχανικών/τεχνικών. Το υποκείμενο της πολιτικής μας παρέμβασης δεν είναι η αταξική κατηγορία «αρχιτέκτονες», η οποία περιλαμβάνει άνεργους, εργαζόμενους αλλά και εργοδότες, αλλά όσοι μηχανικοί και τεχνικοί ζουν ή προσπαθούν να ζήσουν από τη δουλειά τους, με τους οποίους μοιραζόμαστε κοινά συμφέροντα ενάντια στην εργοδοσία του κλάδου και τις μεγάλες τεχνικές εταιρείες.
Η πρότασή μας για την κατανομή των επαγγελματικών δικαιωμάτων είναι η απόδοση αποκλειστικών επαγγελματικών δικαιωμάτων στα πιο σύνθετα έργα και δραστηριότητες με βάση το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών κάθε ειδικότητας και αμοιβαία πρόσβαση στα απλούστερα έργα συναφών ειδικοτήτων με ισότιμο τρόπο, με τις απαραίτητες μεταβατικές περιόδους, στο πλαίσιο μιας ενιαίας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, δημόσιας δωρεάν και για όλους. Η δίκαιη κατανομή των επαγγελματικών δικαιωμάτων δεν θα επιτευχθεί με πόλεμο αλλά μόνο με συνεννόηση μεταξύ των ειδικοτήτων, στο πλαίσιο της ανόδου της επιρροής των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που στέκονται αντισυντεχνιακά σε κάθε επιμέρους χώρο.
Η συνήθης στους επαγγελματικούς συλλόγους πρακτική του λόμπινγκ δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά την κατάσταση, παράγει μόνο επιμέρους συντεχνιακά μπαλώματα και τελικά πάντα θα κερδίζει ο κλάδος με τα περισσότερα μέλη – εν δυνάμει ψηφοφόρους στο πλαίσιο πελατειακών εξαρτήσεων. Η περίφημη προσφυγή του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ενάντια στο ΠΔ 99/2018 έχει ελάχιστες αν όχι μηδενικές πιθανότητες να ευοδωθεί, καθώς τα Προεδρικά Διατάγματα περνούν από προέλεγχο της συνταγματικότητάς τους από το Συμβούλιο της Επικρατείας πριν την έκδοσή τους, συνεπώς η προσφυγή ουσιαστικά ζητάει από το ΣτΕ να ακυρώσει τον εαυτό του. Συνοπτικά αυτό που επί της ουσίας εξυπηρετεί η προσφυγή είναι όχι ακριβώς η απόσυρση του ΠΔ αλλά μάλλον να μπορούν να ισχυρίζονται οι πλειοψηφούσες παρατάξεις του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ότι έκαναν ότι μπορούσαν για να πετύχουν αυτό τον στόχο. Γενικότερα θα λέγαμε ότι αυτή είναι και η βασική λειτουργία αυτών των θεσμικών «μορφών πάλης». Εμείς ως ΑΚΕΑ ψηφίσαμε λευκό στο ζήτημα της προσφυγής, καθώς η απόσυρση του ΠΔ 99/2018 αποτελεί αίτημά μας, όμως για τους προαναφερθέντες λόγους δεν μας καλύπτει πολιτικά και δεν πιστεύουμε στη διαδικασία της προσφυγής.
Η δική μας πρόταση στην κατεύθυνση της απόσυρσης του ΠΔ 99/2018 και ενωτικής συσπείρωσης του κλάδου ενάντια στους σχεδιασμούς διάλυσης του επαγγέλματος, είναι να δοκιμάσουμε κάτι τελείως διαφορετικό: να συναντηθούν και να συντονιστούν οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του κλάδου που στέκονται αντισυντεχνιακά στον χώρο τους υπερασπιζόμενες τα δικαιώματα των εργαζόμενων μηχανικών/τεχνικών και να διεκδικήσουν μαχητικά από την κυβέρνηση την απόσυρση του ΠΔ 99/2018 αλλά και όλου του πλαισίου «ανοίγματος του επαγγέλματος» το οποίο οδηγεί στην καταστροφή της αυτοαπασχόλησης και στη συγκέντρωση του επαγγελματικού αντικειμένου στις μεγάλες εταιρείες του κλάδου. Τέτοιες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις υπάρχουν στον χώρο, από την ΠΡΕΣΑ και την Πανεπιστημονική οι οποίες καταψήφισαν την υποστήριξη του ΠΔ 99/2018 στο ΔΣ του Συλλόγου των Πολιτικών Μηχανικών, το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών το οποίο έχει την ενοποίηση των συμφερόντων των εργαζόμενων μηχανικών και τεχνικών στον πυρήνα της συγκρότησής του, το #block_TEE, εισηγήσεις στο πλαίσιο του ΑΡΑΓΕΣ οι οποίες κινούνται στην ίδια κατεύθυνση, κ.ά.
Στο πλαίσιο αυτό στη Γενική Συνέλευση του τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ που έγινε στις 19/12/2018 καταθέσαμε ως ΑΚΕΑ κοινή πρόταση με την Πανεπιστημονική, η οποία υιοθετήθηκε κατά πλειοψηφία από τη συνέλευση και η οποία καλεί σε συντονισμό συλλόγους, φορείς και συλλογικότητες των μηχανικών/τεχνικών που συμφωνούν γενικά με τις κατευθύνσεις του πλαισίου, με στόχο σε πρώτη φάση την πραγματοποίηση μαχητικής διαμαρτυρίας στο ΥΠΥΜΕΔΙ.
Ακολουθεί η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης:
Το Προεδρικό Διάταγμα 99/2018 με τίτλο «Ρύθμιση του επαγγέλματος του μηχανικού με καθορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων για κάθε ειδικότητα», αποτελεί έναν ακόμα κρίκο σε μια μακρόχρονη αλυσίδα διαδοχικών αντιλαϊκών ρυθμίσεων, κάθε αστικής κυβέρνησης της τελευταίας 30ετίας, για την «απελευθέρωση» του επαγγέλματος του Μηχανικού, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ και του κεφαλαίου. Συνιστά ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην αναδιάρθρωση του κλάδου των μηχανικών/τεχνικών σε βάρος όσων ζουν από τη δουλειά τους και σε όφελος των μεγάλων τεχνικών εταιρειών, η οποία υλοποιείται υπό τον τίτλο της «απελευθέρωσης» ή του «ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων».
Βασικός στόχος του ΠΔ 99/2018 είναι ο καθορισμός των ειδικοτήτων, η περιγραφή του αντικειμένου τους (τα λεγόμενα «επαγγελματικά περιγράμματα» του ν.4439/2016) και η κατάτμησή του κάθε επιστημονικού –επαγγελματικού αντικειμένου σε επιμέρους «δραστηριότητες μηχανικής». Το επόμενο βήμα θα είναι η απόσπαση όλων αυτών των δικαιωμάτων από τα πτυχία και η εξατομικευμένη πρόσβαση σε (κάποια από) αυτά στη βάση ακριβών επί πληρωμή σεμιναρίων, καταρτίσεων, εξετάσεων πιστοποίησης, ξεκινώντας από τις αυστηρές εξετάσεις εγγραφής στο ΤΕΕ και κυρίως της απόδειξης επαγγελματικής εμπειρίας, με βασικό εργαλείο το ενιαίο πλέον μητρώο δημόσιων και ιδιωτικών τεχνικών έργων (νέο «ΜΗΤΕ»). Η υλοποίηση των σχεδίων αυτών, θα καταστήσει τους νέους αποφοίτους «δόκιμους μηχανικούς» με μηδενικά επαγγελματικά δικαιώματα, το σύνολο των μηχανικών διαχωρισμένο σε επίπεδα πρόσβασης στην «τεχνική πυραμίδα» ανάλογα με την τάξη του πτυχίου και το ίδιο το πτυχίο «ατομικό φάκελο προσόντων».
Η πορεία της «απελευθέρωσης» δεν θα είχε προχωρήσει χωρίς την ενεργητική στήριξη της ηγεσίας του ΤΕΕ και των Επιστημονικών Συλλόγων. Η ηγεσία του ΤΕΕ μέχρι σήμερα πρόβαλε σταθερά τη λογική επιλογής του δήθεν «μικρότερου κακού» προκειμένου να κάνει «εύπεπτο» στους μηχανικούς, συνδιαμορφώνοντάς το, το θεσμικό πλαίσιο της «διαβαθμισμένης πρόσβασης» με ακριβά σεμινάρια και αλλεπάλληλες εξετάσεις πιστοποίησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, δηλαδή την οριστική αποσύνδεση πτυχίου – επαγγέλματος.
Καθώς το ΠΔ 99/2018 μεταξύ άλλων επικυρώνει την ιστορικά διαμορφωμένη άνιση κατανομή των επαγγελματικών δικαιωμάτων και ειδικά των αποκλειστικών επαγγελματικών δικαιωμάτων μεταξύ των διαφορετικών ειδικοτήτων μηχανικών, πυροδοτεί μια συντεχνιακή διαμάχη, τη στιγμή που αυτό που απαιτείται είναι ο κοινός αγώνας των εργαζόμενων και άνεργων μηχανικών/τεχνικών ενάντια στις αναδιαρθρώσεις οι οποίες οδηγούν στην καταστροφή της αυτοαπασχόλησης και στην κατεδάφιση των δικαιωμάτων της μισθωτής εργασίας.
Η παραπέρα προώθηση της απελευθέρωσης είναι βέβαιο ότι θα επιδεινώσει περισσότερο την κατάσταση. Παλεύουμε να μην προχωρήσουν οι νέες αντιδραστικές ρυθμίσεις που ετοιμάζονται για έργα, μελέτες, αμοιβές, πιστοποίηση. Είναι αυτονόητο το δικαίωμα του αυτοαπασχολούμενου να ζει αξιοπρεπώς από τη δουλειά του. Ωστόσο είναι ψέμα ότι η ικανοποίηση αυτής της απαίτησης «περνά» από την εξασφάλιση περισσότερων επαγγελματικών δικαιωμάτων. Τα δικαιώματα δεν «γεννούν» δουλειές, αντίθετα η κρίση αλλά και η ανάπτυξη του καπιταλισμού τις στερεί από τους αυτοαπασχολούμενους για να τις συγκεντρώσει στις μεγάλες εταιρείες. Τα δικαιώματα δεν αυξάνουν τις αμοιβές, η αγορά και η ανεργία όμως τις βυθίζει. Κανένα δικαίωμα υπογραφής δεν φράζει τον δρόμο στην ποινικοποίηση του επαγγέλματος, στη φοροεπιδρομή, στην κατεδάφιση του ασφαλιστικού μέσα από το αντιλαϊκό – αντιασφαλιστικό νομικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και συνέχισε επάξια η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με το έκτρωμα Κατρούγκαλου.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
- Απόσυρση του ΠΔ 99/2018 για τη «ρύθμιση του επαγγέλματος του μηχανικού» το οποίο αποτελεί ένα βήμα στην κατεύθυνση της αναδιάρθρωσης του κλάδου σε βάρος των συμφερόντων όλων των μηχανικών.
- Πλήρη σταθερή εργασία για όλους, κατάργηση των ελαστικών μορφών απασχόλησης. 7ωρο – 5νθήμερο – 35ωρο, υπογραφή κλαδικών ΣΣΕ με αυξήσεις για την ικανοποίηση όλων των αναγκών των εργαζομένων. Καμία απόλυση, καμία διαθεσιμότητα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
- Ανατροπή της πολιτικής της ΕΕ για την «απελευθέρωση» των επαγγελμάτων σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Αντίσταση, απειθαρχία, ανυπακοή στις επιταγές της ΕΕ για την παιδεία και τα επαγγελματικά δικαιώματα, καμία εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ, κατάργηση όλων των νόμων και ΠΔ που τις ενσωματώνουν στην εθνική νομοθεσία. Κατάργηση κάθε μορφής εξετάσεων για την απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος, το ακαδημαϊκό δίπλωμα μοναδική προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλματος. Καμία μετατόπιση της «τεχνικής ευθύνης» από το κράτος και την εργοδοσία στον εργαζόμενο. Ενιαίο δημόσιο δωρεάν σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς ταξικούς φραγμούς και αντιεπιστημονικούς διαχωρισμούς των σπουδών σε κύκλους και των ιδρυμάτων σε κατηγορίες. Σύνδεση του πτυχίου με το δικαίωμα στην επαγγελματική κατοχύρωση.
- Όχι στο μητρώο ιδιωτικών τεχνικών έργων, καμία σκέψη για την εφαρμογή καθεστώτος «δόκιμου» μηχανικού με «μηδενικό πτυχίο».
- Όχι στη διαδικασία της Μπολόνια, στον Κοινό Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων.
- Κατάργηση του καθεστώτος των «ειδικών επαγγελματικών δικαιωμάτων» (Ενεργειακοί Επιθεωρητές, Ελεγκτές Δόμησης, κ.λπ.). Καμία εξέταση για πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων.
- Κατάργηση του νομοθετικού πλαισίου αναδιάρθρωσης των δημόσιων έργων και μελετών που επιταχύνουν τη συγκέντρωση μελετών και έργων στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου (ΣΔΙΤ, Συμβ. Παραχώρησης, ΝΟΚ, αυθαίρετα, οικοδομικές άδειες κ.λπ.). Κατάργηση του νόμου για το κτηματολόγιο, κατάρτιση δασικού κτηματολογίου πριν το εθνικό κτηματολόγιο. Κατάργηση του αντιλαϊκού νομοθετικού πλαισίου για την εμπορευματοποίηση της γης και των δασικών εκτάσεων, του νερού, των φυσικών πόρων. Απόσυρση των Ειδικών Χωροταξικών Σχεδίων, του fast track, των εφαρμοστικών νόμων του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου, που υποτάσσουν τις χρήσεις γης στην κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων και επιταχύνουν την ιδιωτική πολεοδόμηση. Απαίτηση ουσιαστικής αντισεισμικής θωράκισης και αντιπλημμυρικής προστασίας. Κατάργηση του νομοθετικού πλαισίου απελευθέρωσης της ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και μεταφορών
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ:
- Καλούμε όσους Συλλόγους, φορείς και συλλογικότητες των μηχανικών/τεχνικών συμφωνούν με τις γενικές αρχές του παραπάνω πλαισίου, προτάσσοντας όσα ενώνουν τον τεχνικό κόσμο που ζει από τη δουλειά του και όχι τις συντεχνιακές διεκδικήσεις που τον διαχωρίζουν, σε συντονισμό της δράσης τους με στόχο την απόσυρση του ΠΔ 99/2018 και την αποτροπή της διάλυσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων όλων των ειδικοτήτων.
- Καλούμε σε παράσταση διαμαρτυρίας στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με τα παραπάνω αιτήματα.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 