Σήμερα Τρίτη, 23/6/2015, ώρα 6:30μμ, στο Αμφιθέατρο του ΤΕΕ (Νίκης 4, Σύνταγμα, 1ος όροφος), θα γίνει Γενική Συνέλευση του Τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με θέματα ημερήσιας διάταξης:
1) Εκλογή Προέδρου και Γραμματέα Γεν.Συνέλευσης
2) Προγραμματισμός Δράσεων (δείτε την εισήγηση του ΔΣ εδώ)
3) Ασφαλιστικό (δείτε την εισήγηση του ΔΣ εδώ)
4) Επαγγελματικά Δικαιώματα (δείτε την εισήγηση του ΔΣ εδώ)
5) Ενημέρωση Δ.Σ. – Ανακοινώσεις
6) Τρέχοντα θέματα
Σαν ΑΚΕΑ υποστηρίζουμε τις εισηγήσεις του ΔΣ σαν βάση συζήτησης. Ειδικότερα για το ασφαλιστικό, καταθέτουμε το παρακάτω κείμενο σαν συμβολή στη συζήτηση:
Το ασφαλιστικό των μηχανικών στο πλαίσιο της νέας μνημονιακής συμφωνίας
Οι εξοντωτικές αυξήσεις των εισφορών του ΤΣΜΕΔΕ που ψηφίστηκαν και εφαρμόστηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, κ.λπ.) έχουν οδηγήσει πολύ μεγάλο ποσοστό συναδέλφων εκτός ασφάλισης, εκτός ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και εκτός επαγγέλματος. Από την εκλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και μετά η κατάσταση δεν έχει αλλάξει: οι αυξήσεις δεν αμφισβητούνται, τα άδικα συσσωρευμένα χρέη παραμένουν και καθίστανται απαιτητά, η πρόσβαση των ανασφάλιστων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν βελτιώνεται, η ρύθμιση των 100 δόσεων έχει εισπρακτική λογική και δεν δίνει λύσεις στα προβλήματα, ενώ απαράδεκτη θεωρούμε την πρακτική της απόσπασης των ταμειακών διαθέσιμων του ΤΣΜΕΔΕ για την αποπληρωμή δόσεων του δημόσιου χρέους.
Οι ακριβείς όροι της νέας συμφωνίας που θα υπογραφεί ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους «εταίρους» δεν είναι μέχρι στιγμής γνωστές. Είναι όμως γνωστό το γενικότερο περίγραμμα της συμφωνίας το οποίο οριοθετείται από την πρόταση των 47 σελίδων της κυβέρνησης και τις αντίστοιχες αντιπροτάσεις των «εταίρων». Σε κάθε περίπτωση η νέα συμφωνία θα έχει μνημονιακό χαρακτήρα, θα περιλαμβάνει αντιλαϊκά μέτρα και θα συνεχίζει με τον ένα ή τον άλλο ρυθμό την επίθεση στις ανάγκες και τα δικαιώματα των εργαζόμενων.
Ειδικότερα σε ότι αφορά το ασφαλιστικό, η πρόταση της κυβέρνησης ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια των μνημονιακών ασφαλιστικών μέτρων που επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια, τα οποία δεν αμφισβητεί, και περιλαμβάνει περαιτέρω αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, μείωση συντάξεων και προώθηση νέων ενοποιήσεων Ταμείων, που θα υποβαθμίσουν ακόμα περισσότερο τις όποιες παροχές. Οι επιταγές από ΔΝΤ/ΕΚΤ/ΕΕ προβλέπουν ακόμα χειρότερα μέτρα, ενώ απαιτούν την καθιέρωση ενός ανταποδοτικού ασφαλιστικού συστήματος με την απαίτηση της πλήρους εφαρμογής του νόμου Λοβέρδου (3863/2010).
Θυμίζουμε εδώ ότι ο νόμος Λοβέρδου προβλέπει μια ελάχιστη σύνταξη για όλους, την ανταποδοτική λειτουργία των ασφαλιστικών Ταμείων με απαλλαγή του κράτους και των εργοδοτών και ακόμα χειρότερα ειδικά για το ΤΣΜΕΔΕ δεν προβλέπει καν κρατική εγγύηση για την ελάχιστη σύνταξη. Έτσι ολοκληρώνει τη μετάβαση από το σύστημα της «τριμερούς χρηματοδότησης» όπου οι πόροι της κοινωνικής ασφάλισης στο πλαίσιο του κράτους πρόνοιας προέρχονται όχι μόνο από τους εργαζόμενους αλλά και από το κράτος και τους εργοδότες, με αποτέλεσμα οι απολαβές των εργαζόμενων να είναι σαφώς θετικές (θετικότερες από τις τυπικές αποδόσεις λ.χ. ενός τραπεζικού λογαριασμού) στο σύστημα των «τριών πυλώνων». Στο σύστημα αυτό υπάρχει μια ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη πείνας (πρώτος πυλώνας) ένας δεύτερος πυλώνας ανταποδοτικής ασφάλισης όπου το ύψος των εισφορών καθορίζει το ύψος των παροχών και σαν τρίτος πυλώνας θεωρούνται οι διάφορες ιδιωτικές ασφαλίσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πρόταση των εταίρων για την ασφάλιση όσων θεωρούνται ελεύθεροι επαγγελματίες, προβλέπεται η σύνδεση των πραγματικών (και όχι των ονομαστικών όπως γίνεται τώρα) εισοδημάτων με το ύψος των εισφορών και των εισφορών με τις παροχές. Εννοείται ότι μια ελάχιστη εισφορά θα είναι υποχρεωτική για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες ανεξαρτήτως εισοδημάτων.
Συνολικά είναι βέβαιο ότι στο πλαίσιο μιας νέας μνημονιακής συμφωνίας που προβλέπει συνέχιση της λιτότητας και πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, η κατάσταση στο ασφαλιστικό που αποτελεί τη σημαντικότερη δημόσια δαπάνη θα επιδεινωθεί με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις ή/και την πλήρη εφαρμογή των ήδη ψηφισμένων. Στο σκηνικό αυτό οι μοναδικές πιθανότητες που έχουμε για να πετύχουμε νίκες, περνάνε μέσα από ένα κίνημα που θα προτάσσει αιτήματα που μπορούν να ενώσουν τους εργαζόμενους και τους άνεργους του κλάδου, θα έχει σαφές αντιπολιτευτικό στίγμα ώστε να απειλεί με σοβαρό πολιτικό κόστος την κυβέρνηση και θα ακολουθεί πρακτικές κοινωνικής ανυπακοής. Το σχέδιο αυτό πιστεύουμε ότι είναι το πλέον ρεαλιστικό.
Η τροπολογία Στρατούλη
Το άρθρο 38 του νομοσχεδίου «Μέτρα για την ανακούφιση των ΑμεΑ … την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήματα», το οποίο παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως «ανακούφιση σε χιλιάδες μηχανικούς», δεν αποτελεί ούτε καν μικρή βελτίωση της κατάστασης. Η δυνατότητα επιλογής χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας που προβλέπει (μόνο για μία φορά και μόνο για τα έτη 2015-2016), η οποία συνεπάγεται πρακτικά διετή αναστολή του μεγαλύτερου μέρους των μνημονιακών αυξήσεων, συνοδεύεται από προβλέψεις που την καθιστούν απαράδεκτη. Κατ΄ αρχήν οι αυξήσεις επανέρχονται από 1/1/2017 και κατά δεύτερον οι «νέοι» (μετά το ’92) ασφαλισμένοι για να έχουν τη δυνατότητα αναστολής των αυξήσεων, πρέπει είτε να μην χρωστάνε στο ΤΣΜΕΔΕ είτε να μπουν υποχρεωτικά στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Επιπλέον όπως ρητά δήλωσε ο Υπουργός στη συνάντησή του με τους φορείς των μηχανικών, τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί από την αναδρομική εφαρμογή των μνημονιακών αυξήσεων από τον Ιούνη του 2011 και τα οποία δεν έχουν μέχρι τώρα ενσωματωθεί στα ειδοποιητήρια, ισχύουν και πρέπει να πληρωθούν.
Τα παραπάνω πρακτικά σημαίνουν ότι για όσους συναδέλφους καταφέρνουν ακόμα να πληρώνουν το ΤΣΜΕΔΕ, το άρθρο 38 τους απαλλάσσει από τις αυξήσεις τα επόμενα δύο χρόνια αλλά τους χρεώνονται οι αυξήσεις των προηγούμενων τρεισήμισι ετών, επομένως το αποτέλεσμα είναι συνολικά αρνητικό. Για τους συναδέλφους που βρίσκονται στη χειρότερη θέση λόγω υποαπασχόλησης, ανεργίας κ.λπ. χρωστάνε και δεν έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στη ρύθμιση (η ένταξη προϋποθέτει την καταβολή ενός ποσού αρχικά και την πληρωμή των τρεχουσών εισφορών), το άρθρο 38 τους τιμωρεί μη επιτρέποντάς τους να επιλέξουν χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία και επομένως είτε θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν με αμείωτους ρυθμούς χρέη είτε θα επιδιώξουν τη διαγραφή τους από ΤΕΕ και ΤΣΜΕΔΕ. Για τους συναδέλφους που χρωστάνε εισφορές αλλά ενδεχομένως έχουν κάποια (έστω λίγα) χρήματα στην άκρη λόγω της ακραίας εργασιακής ή επαγγελματικής ανασφάλειας της εποχής μας και δεν θέλουν να πληρώσουν τα άδικα χρέη και τις ληστρικές αυξήσεις, το άρθρο 38 λειτουργεί εκβιαστικά καθώς απαιτεί να πληρώσουν γιατί αλλιώς θα εξαιρεθούν από τη διετή αναστολή των αυξήσεων. Συνεπώς η κυβέρνηση μας αντιμετωπίζει σαν κακοπληρωτές τους οποίους προσπαθεί να στριμώξει για να εισπράξει, ενώ τα χρέη της συντριπτικής πλειοψηφίας των συναδέλφων δεν δημιουργήθηκαν επειδή οι τελευταίοι ζήτησαν κάποιο δάνειο αλλά απλά και μόνο επειδή προσπάθησαν να διατηρήσουν την ιδιότητα του μηχανικού την οποία απέκτησαν σπουδάζοντας για να δουλέψουν.
Συνολικά λοιπόν, η τροπολογία Στρατούλη όχι μόνο δεν αποτελεί έστω μικρή βελτίωση και κατά μείζονα λόγο «ανάσα για χιλιάδες μηχανικούς» αλλά αντίθετα είναι απολύτως απαράδεκτη, αρνητική για όσους συναδέλφους καταφέρνουν να πληρώνουν τις εισφορές και εκβιαστική και τιμωρητική για όσους δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αποδεχθούν τη ρύθμιση και τα άδικα χρέη. Επομένως θεωρούμε ότι πρέπει να απαιτήσουμε την απόσυρσή της και την αντικατάσταση της από άρθρο που θα καταργεί τον ν.3986/2011 (αρθρ.44) που επιφέρει τις αυξήσεις. Να θυμίσουμε εδώ ότι την απλή αναστολή των αυξήσεων και μάλιστα χωρίς τις προϋποθέσεις του άρθρου 38 είχαν πετύχει για κάποιο διάστημα οι κινητοποιήσεις των μηχανικών επί των ημερών τις προηγούμενης κυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ.
Γενικές αρχές μιας πρότασης για το ασφαλιστικό
Θεωρούμε ότι οποιαδήποτε πρόταση από πλευράς κινήματος με κεντρική ιδέα την άμεση σύνδεση των πραγματικών εισοδημάτων από το επάγγελμα με τις εισφορές, έστω και αν προτάσσει την ισότητα στις παροχές, κινείται σε λάθος κατεύθυνση. Κατ’ αρχήν είναι πολύ εύκολο στο πλαίσιο που περιγράψαμε παραπάνω, η κυβέρνηση, η οποία θα επιχειρεί να εφαρμόσει τη νέα μνημονιακή συμφωνία, να την υλοποιήσει με βάση την πρόταση των «εταίρων» που προβλέπει τη σύνδεση εισοδημάτων – εισφορών – παροχών και μάλιστα με την επίφαση ότι ικανοποιεί εν μέρει και τα αιτήματα των μηχανικών. Επιπλέον η πρόταση δημιουργεί από μόνη της εκείνο το κοινωνικό μπλοκ (όσοι θα έχουν υψηλότερες εισφορές αλλά ίδιες παροχές με τους άλλους) το οποίο θα πιέζει για την πλήρη εφαρμογή της ανταποδοτικότητας. Κατά δεύτερον είναι εύκολο η εφαρμογή της να διολισθήσει σε διάφορους εμφύλιους μεταξύ των μηχανικών, καθώς θα επιβαρύνονται δυσανάλογα όσοι δεν μπορούν να κρύψουν εισοδήματα (μισθωτοί) αλλά και μεταξύ των ελεύθερων επαγγελματιών είναι εύκολο να οδηγήσει σε σοβαρή επιδείνωση της θέσης όσων δεν είναι σε πολύ κακή επαγγελματική κατάσταση, οι οποίοι κινδυνεύουν να θεωρηθούν από την κυβέρνηση «πλούσιοι». Τέλος θεωρούμε ότι η πρόταση είναι λάθος και επί της αρχής, καθώς αποδέχεται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι ένα είδος φορολογίας, μια ατομική επιβάρυνση, σε αντίθεση με την έννοια της κοινωνικής ασφάλισης σαν δικαίωμα.
Ασφαλώς η σημερινή κατάσταση στην οποία κάποιες απίθανα υψηλές εισφορές επιβάλλονται οριζόντια σε όλους, οδηγώντας αφενός στον οικονομικό στραγγαλισμό των περισσότερων, αφετέρου στην μετατροπή του δημόσιου χρέους σε ιδιωτικό – ατομικό χρέος και τελικά στην καταστροφή του Ταμείου, είναι ακόμα χειρότερη και από την εφαρμογή της ανταποδοτικότητας, την οποία αρκετοί θα έβλεπαν με ανακούφιση. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι λίγοι και αυτοί που θα έβλεπαν με ανακούφιση ακόμα και την κατάργηση του ΤΣΜΕΔΕ (εξ ορισμού αυτοί που διαγράφονται) αρκεί να μπορούν με κάποιο τρόπο να συνεχίσουν να ασκούν το επάγγελμα χωρίς τις ληστρικές εισφορές. Πρόκειται για την εφαρμογή του δόγματος του σοκ, τα θύματα του οποίου είναι έτοιμα να αποδεχτούν καταστάσεις ενάντια στις οποίες υπό κανονικές συνθήκες θα εξεγείρονταν.
Η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται κατά τη γνώμη μας στο γεγονός ότι το ΤΣΜΕΔΕ που δημιουργήθηκε σαν ταμείο για ελεύθερους επαγγελματίες, έφτασε την προηγούμενη περίοδο, ειδικά για τους νέους, να είναι ένα ταμείο που μεταχειρίζεται τους μισθωτούς σαν να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και σήμερα την ίδια μοίρα επιφυλάσσει για τους άνεργους και τους υποαπασχολούμενους, την ύπαρξη των οποίων δεν αναγνωρίζει. Η υλοποίηση των άμεσων και διαχρονικών αιτημάτων μας θα οδηγούσε άμεσα στην ανακούφιση όλων των μηχανικών που προσπαθούν να ζήσουν από τη δουλειά τους (άνεργων, υποαπασχολούμενων, μισθωτών, ελεύθερων επαγγελματιών) και μάλιστα η ελάφρυνση θα ήταν μεγαλύτερη σε αναλογία με το εισόδημα.
Η εξαίρεση των άνεργων και υποαπασχολούμενων από την υποχρέωση εισφορών, οι κανονικές προσλήψεις για τους μισθωτούς με εξαρτημένη σχέση εργασίας και η σημαντική μείωση των εισφορών που θα προκύψει για τους ελεύθερους επαγγελματίες από την κατάργηση των αντιασφαλιστικών νόμων, είναι τα βασικά αιτήματα που πιστεύουμε ότι πρέπει να διεκδικήσουμε. Επιπλέον μεγάλη και ειδική έμφαση πρέπει να δοθεί στη διαγραφή των άδικων χρεών. Η προσπάθεια είσπραξής τους πρέπει να αποτελέσει «αιτία πολέμου» με την κυβέρνηση. Οι πόροι του ασφαλιστικού πρέπει βασικά να εξασφαλιστούν όχι από την επιβάρυνση όσων συναδέλφων καταφέρνουν να έχουν λίγο καλύτερα εισοδήματα από τους άλλους αλλά κυρίως από την πάταξη της εκτεταμένης εισφοροδιαφυγής των εργοδοτών που γίνεται με την επιβολή του δελτίου στην εξαρτημένη σχέση εργασίας, η οποία στον χώρο των μηχανικών είναι απολύτως ανεξέλεγκτη (το ΤΣΜΕΔΕ δεν έχει καν τους μηχανισμούς του ΙΚΑ για να την ελέγξει και φτάνει στο σημείο να απαιτεί τις εργοδοτικές εισφορές που δεν αποδίδονται από τους εργαζόμενους!) αλλά και από το κράτος μέσω της δίκαιης φορολόγησης. Ορίζοντας των διεκδικήσεων είναι ένα δίκαιο, αναδιανεμητικού χαρακτήρα, ασφαλιστικό σύστημα που θα αποτελεί δικαίωμα και όχι βραχνά για τους ασφαλισμένους. και το εισόδημά τους.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 