Τα αποτελέσματα των εκλογών στο Σύλλογο Αρχιτεκτόνων άνοιξαν τη δυνατότητα να αλλάξει μετά από πολλά χρόνια ο Σύλλογος σελίδα. Η μεγάλη άνοδος της αριστεράς στις περισσότερες εκδοχές της, σε συνδυασμό με την πτώση των καθεστωτικών δυνάμεων που διαχειρίζονταν τα τελευταία χρόνια το Σύλλογο, δίνει αυτή τη δυνατότητα, πιο ξεκάθαρα στο Τμήμα Αττικής, πιο ανολοκλήρωτα σε πανελλαδικό επίπεδο. Εν όψη της συγκρότησης του νέου Προεδρείου του Τμήματος Αττικής αλλά και της επερχόμενης Αντιπροσωπείας για την εκλογή του νέου Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, καταθέτουμε ως Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων, την παρακάτω προγραμματική πρόταση για τη συγκρότηση διοικήσεων, απευθυνόμενοι ειδικά στις άλλες αριστερές δυνάμεις (Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστημονική, Νέο Κίνημα Αρχιτεκτόνων, Forum Θεσσαλονίκης, Ενεργοί Αρχιτέκτονες Ηρακλείου Κρήτης, κ.ά.) που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιό του αλλά και γενικότερα.
Το παρακάτω κείμενο αρχών θέλουμε να διαβαστεί σαν αφετηρία μιας αναγκαίας πολιτικής συζήτησης στο πλαίσιο του Συλλόγου και όχι σαν το τέλος της που δεν επιδέχεται εμπλουτισμό, εξειδίκευση και τροποποίηση. Το ζητούμενο είναι το αναγκαίο πολιτικό στίγμα ριζοσπαστικής αλλαγής στη λειτουργία του Συλλόγου, που από λομπίστικο και γραφειοκρατικό εξάρτημα στην υπηρεσία ειδικών συμφερόντων, οφείλει -πιστεύουμε- να μετατραπεί σε συνδικαλιστικό και επιστημονικό όργανο χωρίς εξαρτήσεις, στην υπηρεσία των αρχιτεκτόνων που ζουν ή προσπαθούν να ζήσουν από τη δουλειά τους, με ειδική έμφαση στα πλέον πληττόμενα τμήματά τους.
Εναντίωση και ρήξη με το μοντέλο του κυβερνητικού ή εργοδοτικού συνδικαλισμού
Τα τελευταία πέντε χρόνια οι αρχιτέκτονες, ο τεχνικός κλάδος αλλά και συνολικότερα ο λαός πλήττεται βάναυσα από τις πολιτικές της «εσωτερικής υποτίμησης» που επέβαλε η τρόικα ΔΝΤ/ΕΚΤ/ΕΕ σε συνεργασία με την ελληνική άρχουσα τάξη, οι οποίες υπηρετήθηκαν από τις διαδοχικές μνημονιακές κυβερνήσεις. Οι πολιτικές αυτές που οδήγησαν πολύ μεγάλο ποσοστό συναδέλφων στην ανεργία, την υποαπασχόληση, την ετεροαπασχόληση, τη μετανάστευση αλλά και εκτός κοινωνικής ασφάλισης, πρέπει να ανατραπούν. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκουμε τη συγκρότηση διοικήσεων που θα αποτελούν αντιπολίτευση σε κάθε προοπτική διατήρησης ή εισαγωγής νέων μνημονίων με κάθε μορφή, είτε νέων μέτρων λιτότητας ή επιτήρησης, προερχόμενων από κάθε συνδυασμό μεταξύ οποιασδήποτε κυβέρνησης και των υπερεθνικών μηχανισμών του κεφαλαίου.
Συνεπώς επιδιώκουμε οι διοικήσεις που θα συγκροτηθούν να αποτελούν όργανα που θα διεκδικούν μαχητικά την ανάκτηση των απωλειών του κλάδου κατά την τελευταία πενταετία σε όλα τα επίπεδα (ασφαλιστικό, εργασιακό, επαγγελματικό κλπ) ως πρώτο απαραίτητο κόμβο της αγωνιστικής αντεπίθεσης των αρχιτεκτόνων και συνολικότερα των εργαζομένων αλλά και ως ελάχιστο και αδιαπραγμάτευτο όριο του νέου αγωνιστικού προσανατολισμού των συλλογικών οργάνων του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.
Επιδιώκουμε συντονισμό με όσα σωματεία και φορείς του κλάδου κινούνται σε παρόμοια αγωνιστική κατεύθυνση, υποστηρίζοντας τον κοινό τόπο των διεκδικήσεων του κλάδου. Εναντιωνόμαστε στον αντιδραστικό ρόλο του ΤΕΕ και στη μετατροπή του σε φορέα αξιολόγησης, πιστοποίησης και κατάρτισης.
Άμεσα διεκδικούμε αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων, κατάργηση των αυξήσεων των εισφορών του ΤΣΜΕΔΕ, μείωση των εισφορών, διαγραφή των χρεών που συσσωρεύτηκαν άδικα τα χρόνια της κρίσης, κατάργηση όλων των αντιασφαλιστικών νόμων, απεμπλοκή του ΤΣΜΕΔΕ από την Τράπεζα Αττικής, αποκατάσταση όρων εργασίας και αποδοχών, ελάχιστων αμοιβών, κ.ά.
Ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και το Τμήμα Αττικής να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες κινήσεις για την υπεράσπιση των πλέον ευάλωτων τμημάτων των εργαζόμενων αρχιτεκτόνων, ενάντια στην εργασιακή εκμετάλλευση, την εξευτελιστικά αμοιβόμενη ή και απλήρωτη εργασία, την εργοδοτική αυθαιρεσία, με μέτρα όπως λ.χ. η ενημέρωση των μελών του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ για τα εργασιακά τους δικαιώματα, η ενεργητική συνδρομή του Συλλόγου σε όσα μέλη του πέφτουν θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης και η καταγγελία όσων εργοδοτών ή εργοδοτικών φορέων αποδεδειγμένα καταπατούν την εργατική νομοθεσία.
Επιδιώκουμε σταθερά την ενότητα και το συντονισμό με τους άλλους κλάδους των μηχανικών και των τεχνικών, στη βάση των αμοιβαίων συμφερόντων της εργαζόμενης πλειοψηφίας, ενάντια σε τεχνητούς διαχωρισμούς, τον ανταγωνισμό της ελεύθερης αγοράς και τις συντεχνιακές λογικές.
Υπεράσπιση του δικαιώματος στην κατοικία, την πόλη, τον φυσικό και δομημένο χώρο
Επιδιώκουμε τόσο ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ όσο και το Τμήμα Αττικής να προσανατολιστούν αποφασιστικά στην υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και των αναγκών στην κατοικία, στην υγεία, στην ποιότητα του δημόσιου χώρου και της καθημερινής διαβίωσης σε αυτόν, ενάντια σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς της λαϊκής περιουσίας. Να κινηθούν επίσης αγωνιστικά στην κατεύθυνση της υπεράσπισης των δημόσιων και ελεύθερων χώρων, του αστικού πρασίνου και του φυσικού περιβάλλοντος, ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και την εκποίησή τους στο ιδιωτικό κεφάλαιο, στην καταστροφική επέλαση των fast track επενδύσεων, του μεγάλου κατασκευαστικού κεφαλαίου και της περιβαλλοντικής καταστροφής.
Στην κατεύθυνση αυτή διεκδικούμε συγκεκριμένα την απόσυρση της εκτρωματικής μνημονιακής νομοθεσίας για τον χώρο (Ν.Ο.Κ., μεσοπρόθεσμο, «μεταρρύθμιση» του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, κ.ά) και απαιτούμε την πλήρη κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ.
Τα παραπάνω συνεπάγονται ανάληψη και επαναπροσδιορισμό του κοινωνικού ρόλου του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και του τμήματος Αττικής ως σύμβουλου και αρωγού των κοινωνικών κινημάτων στην πόλη σε συνεργασία και συντονισμό με μαχόμενες πρωτοβουλίες και κινήσεις κατοίκων.
Υπεράσπιση της οικονομικής αυτονομίας του Συλλόγου
Αναπροσανατολισμός των οικονομικών του Συλλόγου στην κατεύθυνση κάλυψης των βασικών αναγκών και λειτουργιών του από τις συνδρομές και την ενεργητική -οικονομική και εθελοντική- συμμετοχή των μελών του. Εξασφάλιση εσόδων από εξωστρεφείς πρωτοβουλίες και δράσεις χωρίς την εμπλοκή ιδιωτικών εταιρειών, σε διάδραση με τις ανάγκες των συναδέλφων, το κοινωνικό σύνολο και την καθημερινότητα.
Οποιαδήποτε χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα, φορείς της αγοράς, επιδοτήσεις από την κυβέρνηση ή το ΤΕΕ, θα πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά ώστε να μην εμπεριέχει απαράδεκτους όρους, να μην υποκρύπτει υποβάθμιση εργασιακών σχέσεων και σε κάθε περίπτωση να μην καθίσταται η κύρια πηγή χρηματοδότησης του Συλλόγου σε βαθμό που να διακυβεύεται η οικονομική και επομένως και η πολιτική του αυτοτέλεια.
Σε κάθε περίπτωση αποκλείεται η οποιαδήποτε μετατροπή του συλλόγου σε ΚΕΚ που θα συμπράττει στην εργασιακή εκμετάλλευση των συναδέλφων μέσω voucher, η μετατροπή του σε φορέα πιστοποίησης και κατάρτισης ή και εξέτασης συναδέλφων στην κατεύθυνση διάλυσης των επαγγελματικών μας δικαιωμάτων, η μετατροπή του σε παραμάγαζο ιδιωτικών εταιρειών και κάθε άλλη παρόμοιας ποιότητας δραστηριότητα.
Οριστικός τερματισμός των σεναρίων και των αντιδημοκρατικών διεργασιών για τη δημιουργία «πολιτιστικού» ή άλλου φορέα με στόχο την αντικατάσταση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ως προς τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του.
Διάθεση του ξενώνα Στάμου Στούρνα για την ικανοποίηση των αναγκών αναψυχής, επιμόρφωσης, πολιτιστικής και δημιουργικής έκφρασης των μελών του, μακριά από κάθε επιχειρηματική ή εμπορική του αξιοποίηση που αντιστρατεύεται τα παραπάνω, ειδικά με τη μορφή της μόνιμης παραχώρησης σε ιδιώτη ή της μετατροπής του σε τυπική τουριστική επιχείρηση. Άνοιγμα του χώρου των γραφείων του Συλλόγου σε κάθε είδους δημιουργικές δραστηριότητες.
Δημοκρατική συγκρότηση και λειτουργία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων
Αποκατάσταση της δημοκρατικής λειτουργίας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και του Τμήματος Αττικής με ανοιχτό και συλλογικό τρόπο λήψης αποφάσεων. Τήρηση των αποφάσεων της Αντιπροσωπείας και των Γενικών Συνελεύσεων. Ειδικά στο τμήμα Αττικής δεσμευόμαστε στην κατεύθυνση της προσπάθειας η Γενική Συνέλευση του τμήματος να καταστεί πραγματικά και ουσιαστικά το ανώτατο αποφασιστικό όργανο. Στην κατεύθυνση αυτή στόχος είναι ή όσο το δυνατόν συχνότερη διεξαγωγή τους, η μαζικοποίησή τους και η εξασφάλιση της δυνατότητας πραγματοποίησης ουσιαστικής συζήτησης κατά τη διάρκειά τους.
Οι διαδικασίες συγκρότησης των διοικήσεων του Συλλόγου εκφράζουν για εμάς μια κατ’ αρχήν πολιτική δέσμευση στη βάση ενός συγκεκριμένου επιδιωκόμενου προσανατολισμού του Συλλόγου και το προεδρείο δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση «όργανο» του Συλλόγου. Αυτό συνεπάγεται ότι, σε αντίθεση με την υφιστάμενη κατάσταση, επιβάλλεται την επόμενη περίοδο να υπάρχει πλήρης διαφάνεια σε όλες τις διαδικασίες και καμία απόφαση του ΔΣ χωρίς την έγκαιρη γνωστοποίηση όλων των παραμέτρων για τη λήψη της σε όλα τα μέλη του. Κανένας προσωποπαγής διορισμός σε επιτελικές και θεσμικές θέσεις, χωρίς τη δέσμευση εκπροσώπησης των συλλογικών αποφάσεων του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.
Αντιφασιστική αφύπνιση των μελών και των διοικητικών οργάνων των Αρχιτεκτονικών Συλλόγων. Συμμετοχή σε αντιφασιστικές πρωτοβουλίες, διοργάνωση εκδηλώσεων και δράσεων με ιστορικό, πολιτιστικό και πολιτικό περιεχόμενο ενάντια στο ρατσισμό, τον εθνικισμό, το φασισμό και τις πολιτικές που τον γεννούν και τον αναπαράγουν.
Πολιτιστική δραστηριότητα και αλληλέγγυα δράση
Υποστήριξη, ανάδειξη και προώθηση των πειραματικών και ερασιτεχνικών μορφών καλλιτεχνικής δημιουργίας και της συλλογικής έκφρασης.
Αξιοποίηση και άνοιγμα του ξενώνα Στάμου Στούρνα και της έδρας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στην Αθήνα, ως χώροι υποδοχής και στέγασης της συλλογικής δημιουργικότητας, αλλά και ανοιχτών εκδηλώσεων με επιστημονικό, πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό περιεχόμενο.
Συνεργασία με δομές λαϊκής αυτοοργάνωσης ως φορείς πολιτιστικής δραστηριότητας: εργατικές και νεολαιίστικες λέσχες, πρωτοβουλίες κατοίκων, αυτοδιαχειριζόμενων χώρων, λαϊκών επιτροπών κ.λπ.
Πλήρης υποστήριξη και παροχή κάθε δυνατής συνδρομής στην Επιτροπή Δελτίου του Συλλόγου (περιοδικό «αρχιτεκτονες»), στο Αλληλέγγυο Εργαστήρι Σχεδίου και στην Επιτροπή για μία Φιλική προς το Περιβάλλον Αρχιτεκτονική, οργάνωση και σχεδιασμός ανάλογων πρωτοβουλιών αλληλεγγύης προς τα πληττόμενα τμήματα του λαού. Να υποστηριχθεί αντίστοιχα η λειτουργία όλων των υφιστάμενων επιτροπών αλλά και να δημιουργηθούν καινούριες με βάση συγκεκριμένες δράσεις και δραστηριότητες. Επιδιώκουμε έναν Σύλλογο ανοιχτό σε όλους τους συναδέλφους.
Εκδηλώσεις ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς και του οικιστικού πλούτου, με διεπιστημονικές πρωτοβουλίες και ανοιχτές δράσεις στην πόλη.
Υποστήριξη της νεανικής δραστηριότητας και δημιουργίας, πρωτοβουλίες αλληλεγγύης για την ανάσχεση του ρεύματος νεανικής μετανάστευσης που μαστίζει τον κλάδο των αρχιτεκτόνων, προσπάθεια ανάδειξης του αρχιτεκτονικού έργου από τους πραγματικούς κι εν δυνάμει παραγωγούς του.
Ειδική προσπάθεια για την υποστήριξη και την αλληλεγγύη στους άνεργους.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 
Λάβαμε και παραθέτουμε τις απόψεις του Νέου Κινήματος Αρχιτεκτόνων επί του παραπάνω πλαισίου αρχών:
Προϋποθέσεις στήριξης προεδρείων για τον επαναπροσανατολισμό και την αναγέννηση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων
Οι θέσεις μας σχετικά με το πώς πιστεύουμε ότι πρέπει να λειτουργεί ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων αλλά και τι προσανατολισμό πρέπει να έχει εκφράζονται στα δύο κείμενά μας «Για την αναγέννηση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ» και «Τι σύλλογο θέλουμε» που δημοσιεύτηκαν στο τελευταίο τεύχος του Εκτός Σχεδίου (φύλλο 27), και για τα οποία ζητήσαμε την τοποθέτηση όλων των παρατάξεων.
Μελετώντας το κείμενο της ΑΚΕΑ «Προτεινόμενο πλαίσιο αρχών για τη συγκρότηση προγραμματικών προεδρείων των ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και του Τμήματος Αττικής» και χωρίς να στεκόμαστε σε δευτερεύοντα για τη στιγμή θέματα, προτείνουμε τις παρακάτω προσθήκες και προϋποθέσεις, ως τα κρισιμότερα σημεία των θέσεών μας, προκειμένου να στηρίξουμε προεδρεία που θα έχουν στόχο τον επαναπροσανατολισμό και την αναγέννηση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων με στόχο να εκφράσει τους αρχιτέκτονες που θέλουν να μπορούν να ζουν από τη δουλειά τους, που είναι και η συντριπτική πλειονότητα των συναδέλφων. Ένας τέτοιος αναγεννημένος ΣΑΔΑΣ οφείλει να ξεφύγει από τον εναγκαλισμό των συμφερόντων, να αντιμετωπίσει τη σκληρή πραγματικότητα των συναδέλφων και να δραστηριοποιηθεί για τα καυτά προβλήματά τους αλλά και της χώρας.
α) Να μη γίνει συνεννόηση με ανταλλάγματα με παρατάξεις που συμμετείχαν στις διοικήσεις που μας έφεραν ως εδώ. Αν αποφασίσουν οι παρατάξεις αυτές να στηρίξουν μέλη του προεδρείου χωρίς συμφωνίες και ανταλλάγματα ουδέν πρόβλημα.
β) Να προστεθούν τα δύο παρακάτω θέματα:
1) Συνεχής απαίτηση του Συλλόγου για διενέργεια αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, με όρους αναθεωρημένους και σύμφωνα με τους κανονισμούς της UIA
2) Αδιαπραγμάτευτη υπεράσπιση του 5ετούς κύκλου σπουδών των αρχιτεκτόνων από οργανωμένα ιδρύματα που χρηματοδοτούνται από το κράτος και μόνον
γ) Να μείνει ανοικτό για διερεύνηση το ζήτημα της διαχείρισης του Ξενώνα γιατί είναι ένα πολύπλοκο και ευαίσθητο θέμα
δ) Όσον αφορά το θέμα «Δημοκρατική συγκρότηση και λειτουργία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων» να προστεθούνε τα παρακάτω:
1) Πρέπει να αποκατασταθεί η ισότιμη συμμετοχή των μελών στον Σύλλογο. Είναι ώρα λοιπόν να βρεθεί μια νέα οργανωτική μορφή, που θα εξασφαλίζει την ισότιμη συμμετοχή όλων των συναδέλφων στον Πανελλήνιο Σύλλογο, πράγμα που θα συμβάλει στην πιο ουσιαστική συμμετοχή της περιφέρειας.
2) Να υπάρχει πλήρης δημοσιότητα όλων των δραστηριοτήτων του Συλλόγου, τα πρακτικά της Αντιπροσωπείας και των Γενικών Συνελεύσεων να αποστέλλονται με email στα μέλη του Συλλόγου και τα πρακτικά των Διοικητικών Συμβουλίων να αναρτώνται στο site του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ώστε να υπάρχει η κατά το δυνατόν ισότιμη ενημέρωση των μελών του.
3) Τήρηση των δημοκρατικών διαδικασιών σε όλες τις διαδικασίες του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ (ΔΣ, Αντιπροσωπείες, Γενικές Συνελεύσεις κλπ).
4) Αποκατάσταση της συλλογικής λειτουργίας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και του ΔΣ – όχι αποφάσεις «δια περιφοράς».
5) Συλλογικές αποφάσεις για τον ορισμό συναδέλφων ως εκπροσώπων του Συλλόγου σύμφωνα με το καταστατικό του και όχι διορισμός τους από τον εκάστοτε πρόεδρο!
6) Όλες οι επιτροπές του Συλλόγου να είναι ανοιχτές και να συγκροτούνται μετά από δημόσια πρόσκληση συμμετοχής των μελών σ’ αυτές. Τέτοιες επιτροπές να επεξεργάζονται τις σημαντικότερες θέσεις του Συλλόγου
Εκτός από τα παραπάνω, πρέπει να σημειώσουμε ότι η ανταπόκριση των μελών των προεδρείων στα καθήκοντά τους δεν εξαρτάται μόνο από τις απόψεις τους που σχετίζονται με τις συλλογικές ή γενικότερες διεκδικήσεις, αλλά και με στοιχεία που αφορούν τα ίδια τα πρόσωπα που τα συγκροτούν. Η συμμετοχή ή όχι των εκπροσώπων μας στην ψήφιση μελών των προεδρείων του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και του Τμήματος Αττικής, εκτός από τη συμφωνία σε ζητήματα όπως αυτά που προαναφέρθηκαν, θα εξαρτηθεί και από το ποια θα είναι τα συγκεκριμένα πρόσωπα που θα προταθούν, η προσωπικότητα και η στάση των οποίων κατά τη γνώμη μας, πρέπει να εναρμονίζονται με τις παραπάνω προθέσεις μας για το μέλλον του Συλλόγου.
Η γραμματεία του Νέου Κινήματος Αρχιτεκτόνων