ΕΚΚΩΦΑΝΤΙΚΗ ΣΙΩΠΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
Ολοκληρώθηκε την Κυριακή 20 Μαρτίου το ενδέκατο Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Συνέδριο. Από την πλευρά των διοργανωτών στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία. Το ιστορικό Ζάππειο Μέγαρο φόρεσε τα καλά του και δέχτηκε ένα τεράστιο πλήθος εισηγητών και κοινού. Πράγματι, σε ορισμένες στιγμές ο χώρος ήταν ασφυκτικά γεμάτος. Σύμφωνα με τους ίδιους, μερικά μόνο μελανά σημεία υπήρχαν: Ορισμένοι που δεν καταλαβαίνουν από δημοκρατία και απέτρεψαν την ομιλία του Ν.Σηφουνάκη που εκπροσωπούσε την κυβέρνηση, πολλοί «τσαμπατζήδες» που αρνήθηκαν να πληρώσουν τη συμμετοχή τους και μερικές στιγμές «εξάρσεων» που δεν μπόρεσαν να κατασταλούν από την οργανωτική επιτροπή. Αμαρτήματα στα οποία ομολογούμε ότι εμείς συμμετείχαμε συνειδητά και χωρίς τύψεις.
Και αυτό γιατί υπάρχει και μια άλλη άποψη. Και αυτή δεν την αισθανόμαστε μόνο εμείς αλλά φαίνεται να εκφράζει και ένα μεγάλο κομμάτι συναδέλφων που βρέθηκε στο συνέδριο και, ανοιχτά ή μη, δυσανασχετούσε. Το βασικό ερώτημα είναι ποιο ήταν το στίγμα και η φυσιογνωμία του συνεδρίου; Ποια η προσφορά του είτε ως προς τη μελέτη της αρχιτεκτονικής και της πόλης, είτε ως προς το επάγγελμα του αρχιτέκτονα, που ήταν και ο τίτλος του; Άφησε κάποια παρακαταθήκη, όπως σε μεγάλο βαθμό έχει συμβεί με παλαιότερα συνέδρια;
Φοβόμαστε ότι δύο μόνο λέξεις μπορούν να εκφράσουν τις απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά: Εκκωφαντική σιωπή. Από την πρώτη στιγμή φάνηκε ότι οι αγωνίες και τα προβλήματα που στην εποχή μας μεγαλώνουν δεν χώραγαν στις αίθουσες του συνεδρίου. Η πραγματική συζήτηση πολύ περισσότερο γινόταν στους διαδρόμους και στα πηγαδάκια. Για αυτό δεν ευθύνονται τόσο οι εισηγήσεις, όσο η στοχευμένη οργάνωση του συνεδρίου που είχε ως στόχο τη διεξαγωγή μιας πλαδαρής και χωρίς αιχμές συζήτησης που να καταλήγει σε ενσωματώσιμες θεσμικές προτάσεις στην πολιτεία. Το αποκορύφωμα της ήταν η φαρσοκωμωδία της εξαγωγής συμπερασμάτων της τελευταίας μέρας, όπου υπό την αυστηρή εποπτεία του ίδιου του προέδρου του ΣΑΔΑΣ, συνοψίστηκαν οι αποφάσεις του συνεδρίου, χωρίς ίχνος καταγγελιών και διεκδικήσεων πέραν της τετριμμένης επανάληψης των συντεχνιακών λογικών.
Για τον κοινωνικό μεσαίωνα που δημιουργεί η σύγχρονη χούντα της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ούτε λόγος. Για τις δυνάμεις της αγοράς που περικυκλώνουν το δημόσιο πανεπιστήμιο επίσης. Η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας για μεγάλες επενδύσεις, το ουσιαστικό τέλος κάθε κοινωνικού ελέγχου στην παραγωγή και τη διαχείριση του χώρου ήταν μάλλον εκτός θέματος. Η ολοκληρωτική σύνθλιψη των δικαιωμάτων των εργαζόμενων μηχανικών και των αυτοαπασχολούμενων από την πολιτική του μνημονίου και τις απαιτήσεις της εργοδοσίας, δεν χώραγε. Η περιβαλλοντική καταστροφή και η απάτη της πράσινης οικονομίας ήταν αδιάφορη. Η κρατική χωρική πολιτική του αυταρχισμού, του ρατσισμού και της καταστολής για το κέντρο της Αθήνας θεωρήθηκε προφανώς άσχετη. Η συμβιβαστική πολιτική του ΣΑΔΑΣ με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, έπρεπε να διαφυλαχτεί πάση θυσία.
Αν όλα τα παραπάνω θεωρούνταν περιττά ή πολύ πολιτικά για έναν επιστημονικό σύλλογο, δεν ίσχυε το ίδιο για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Αυτό έλαβε τον απαραίτητο χώρο. Πάνω από τις μισές αίθουσες του συνεδρίου δόθηκαν στους γνωστούς έμπορους του χώρου των κατασκευών, αρκετοί εκ των οποίων έκαναν γκρίζα διαφήμιση προωθώντας τα προϊόντα τους από τα πάνελ των ομιλητών. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Ο αρχιτεκτονικός λόγος και η επιστημονική έρευνα υπηρετούν την πιο αγοραία ρητορική και προσδένονται κραυγαλαία στα αναπτυξιακά σχέδια της κυβέρνησης και στις επιδιώξεις των επενδυτών. Να λοιπόν ο στόχος των κυρίαρχων κύκλων του επιστημονικού συλλόγου και του ακαδημαϊκού κατεστημένου: Αποφυγή κάθε λόγου αμφισβήτησης στην κυρίαρχη πολιτική, υποταγή και υποστήριξη των κυβερνητικών επιλογών και υπεράσπιση των συμφερόντων του κεφαλαίου.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 