ΕλένηΒαφειάδου – Κώστας Βουρεκάς
Την ώρα που κόβονται μισθοί, επιδόματα και συντάξεις, που κλείνουν σχολεία και νοσοκομεία και ξεπουλιέται η δημόσια περιουσία, υπάρχει ένας τομέας που η αγορά συνεχίζει να κινείται. Ο λόγος για το συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών που ξεκίνησε με φιλοπεριβαλλοντικές προθέσεις. Επί της ουσίας χρηματοδοτείται εν μέρει με επιδότηση και εν μέρει με χαμηλότοκο ή άτοκο δάνειο η ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών με την αλλαγή κουφωμάτων, καυστήρα, την τοποθέτηση θερμομόνωσης, ηλιακού θερμοσίφωνα, σκιάστρων κ.ά. Η ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων αυξάνεται, το περιβάλλον προστατεύεται, γίνεται οικονομία, κινείται τουλάχιστον η αγορά κουφωμάτων και καυστήρων και η πράσινη ανάπτυξη δείχνει να πετυχαίνει το στόχο της.
Όλα αυτά όμως μέχρι τη λήξη της πρώτης φάσης του προγράμματος στις 15 Μαΐου. Τότε διαπιστώθηκε ότι οι όροι του προγράμματος ήταν αρκετά στενοί και τα διαθέσιμα κονδύλια πολύ μεγάλα και έτσι αποφασίστηκε όχι απλά η παράταση αλλά η επέκταση του προγράμματος, επί της ουσίας μέχρι την εξάντληση των κονδυλίων. Η οικολογική διάσταση όμως άρχισε να ξεθωριάζει επικίνδυνα.
Ενώ στην αρχή επιδοτούνταν μόνο κτίρια κατασκευασμένα με οικοδομική άδεια πριν το 1979, δηλαδή κτίρια χωρίς μελέτη θερμομόνωσης (η οποία έγινε υποχρεωτική το 1981) με την επέκταση φτάσαμε στο 1989, δηλαδή σε κατασκευές σχετικά καινούριες. Το αποκορύφωμα είναι η κατάργηση της απαίτησης στις πολυκατοικίες το χρηματοδοτούμενο διαμέρισμα να έχει ή να σκοπεύει να τοποθετήσει σύστημα αυτόνομης θέρμανσης. Δηλαδή χρηματοδοτείται η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης χωρίς να γίνεται καμία εξοικονόμηση γιατί προφανώς η πολυκατοικία με την κεντρική θέρμανση θα συνεχίσει να καίει τα ίδια που θα έκαιγε έτσι κι αλλιώς, ανεξάρτητα από τις όποιες παρεμβάσεις τυχόν γίνουν σε κάποιο μεμονωμένο διαμέρισμα. Επομένως δεν μιλάμε πλέον για εξοικονόμηση ενέργειας αλλά για έμμεση επιδότηση των εταιρειών τοποθέτησης κουφωμάτων, καυστήρων και συναφών επαγγελμάτων με οικολογικό πρόσχημα. Το ΥΠΕΚΑ μπορεί να μετονομαστεί πλέον σε ΥΠουργείο Ενεργειακών επιθεωρητών, Καυστηρατζήδων και Αλουμινάδων και χωρίς μάλιστα να αλλάξει αρχικά.
Θα ρωτήσει κανείς εδώ τι πρόβλημα έχουμε με τη συμπαθή τάξη των αλουμινάδων και γιατί το Υπουργείο να μην απορροφήσει τα Ευρωπαϊκά κονδύλια για να κινηθεί και κάποιος κλάδος εν μέσω κρίσης.
Θα απαντήσουμε ότι το οικολογικό άλλοθι είναι αυτό που ενοχλεί και ότι επίσης η φύση και ο ρόλος των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αλλά και των εθνικών πόρων που τα συνοδεύουν) δεν είναι σε καμία περίπτωση υπεράνω κριτικής. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για χρήματα που μας χαρίζει η πλούσια Ευρώπη αλλά για λεφτά του Έλληνα (αλλά και του Γερμανού και του Γάλλου και του Ισπανού κτλ κτλ) φορολογούμενου τα οποία σπαταλούνται εν πολλοίς πρόχειρα και άσκοπα. Γιατί σίγουρα υπάρχουν πιο επείγουσες ανάγκες χρηματοδότησης σήμερα στην Ελλάδα από την χωρίς σχέδιο τοποθέτηση κουφωμάτων με διπλά τζάμια.
Στην πραγματικότητα η κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια είναι μια πολύ πιο σοβαρή υπόθεση. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το γερμανικό μοντέλο ενεργειακής δόμησης passivhaus – που πλέον αποτελεί κατηγορία κτιρίων με συγκεκριμένη λογική/κόνσεπτ σχεδιασμού που βασίζεται στο ερμητικά κλειστό κουτί (για περισσότερες πληροφορίες βλ. εδώ) – καταναλώνει 15kWh/m² τη στιγμή που στην Ελλάδα με υποπολλαπλάσιες ανάγκες για θέρμανση σε νέες κατασκευές καταναλώνονται 90-120kWh/m2. Το passivhaus μάλιστα δεν αποτελεί καν το πιο φιλικό στο περιβάλλον μοντέλο δόμησης μιας και υπάρχουν π.χ. τα zero emmissions κτίρια μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, άλλης λογικής και στα οποία προσανατολίζεται περισσότερο η Μ. Βρετανία κάνοντάς τα υποχρεωτικά μέσω νομοθεσίας σαν πιο φιλικά στο περιβάλλον.
Επίσης αναφέρουμε ότι υπάρχουν ιδιωτικού χαρακτήρα φορείς πιστοποίησης φιλικότερης προς το περιβάλλον δόμησης, βάσει των οποίων μπορείς να κάνεις το κτίριο σου καλύτερο ακολουθώντας μια σειρά από παραμέτρους που μάλιστα εισάγουν την έννοια της βιωσιμότητας γενικότερα στο σχεδιασμό, την κατασκευή και τη διαχείριση της κατασκευής (π.χ. από πού παραγγέλνω τα υλικά μου, τονώνω την τοπική οικονομία, τι κάνω με τα απορρίμματα, κλπ). Τα πιο αξιόπιστα από αυτά τα πρωτόκολλα εάν εφαρμοστούν σωστά ανεβάζουν το κόστος της κατασκευής κατά 10% περίπου. Δηλαδή το ίδιο ή και λιγότερο από τον ΚΕΝΑΚ ο οποίος βασίζεται επίσης στη λογική του ερμητικά κλειστού κελύφους μεταφέροντας μηχανιστικά – αλλά και ελλιπώς – τα γερμανικά πρότυπα σε μια χώρα με εντελώς διαφορετικές – και πολύ ευνοϊκότερες κλιματολογικές συνθήκες.
Ίσως μοιάζει πολυτέλεια η ενασχόληση και η κριτική σε ένα θέμα τόσο δευτερεύον. Είναι ενδεικτική ωστόσο στην Ελλάδα της τρόικας, των συνεχών ελέγχων από τους «εταίρους» και τους «δανειστές» η εμμονή τους στην κατεδάφιση των κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων του ελληνικού λαού και του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας σαν δήθεν «λύση» των δεινών μας. Μια εμμονή που προφανώς δεν συμβαδίζει με την ορθολογική αντιμετώπιση στρεβλών καταστάσεων και προβλημάτων, όπως αυτά εντοπίζονται και στον τομέα των κατασκευών και της ενεργειακής κατανάλωσης – τομείς με μεγάλες προεκτάσεις για τη ποιότητα ζωής των πολιτών και την οικονομία της χώρας. Έτσι, αντί να επιχειρείται στρατηγικά η μείωση της ενεργειακής κτιριακής κατανάλωσης στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης ενεργειακής αυτονομίας της χώρας (εισάγουμε το 65% της καταναλισκόμενης ενέργειας – για περισσότερα βλ. εδώ), και ταυτόχρονα το ξαλάφρωμα του πλανήτη από μερικές εκατοντάδες τόνους βλαβερών ουσιών, μπαίνει μπρος αποσπασματικά ένα πρόγραμμα αμφιβόλου αποτελέσματος και ξεπουλιέται η ΔΕΗ. Η αδιαφορία αυτή και η προχειρότητα όπως φαίνεται με αφορμή το πρόγραμμα «εξοικονομώ» ρίχνει στάχτη στα μάτια μας, αλλά δεν κρύβει πως οι πολιτικές που μας έρχονται από τους δυτικούς τεχνοκράτες και που με χαρά εφαρμόζονται από τους ιθαγενείς πολιτικούς, σκοπό δεν έχουν να μας κάνουν «ευρωπαίους» του βορρά, αλλά τρίτο κόσμο της Ευρώπης σε κάθε επίπεδο.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 
Πράγματι η πράσινη ανάπτυξη , δεν φέρνει θέσεις εργασίας …
http://antikleidi.wordpress.com/2011/09/12/greenjobs/