Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στις 13 Οκτωβρίου συζητήθηκε για δεύτερη φορά το θέμα της εκκένωσης της κατάληψης Rosa Nera και των καταστροφικών σχεδίων τουριστικής αξιοποίησης του διατηρητέου κτιρίου. Υπενθυμίζουμε ότι ως ΑΚΕΑ είχαμε προτείνει ψήφισμα στην προηγούμενη συνεδρίαση, όπου ωστόσο η συζήτηση αναβλήθηκε, με ευθύνη των παρατάξεων της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Ως δικαιολογία είχε τότε προβληθεί η ανάγκη να ερωτηθούν πρώτα «οι φορείς του τόπου», στο πλαίσιο μιας καταφανώς παρελκυστικής τακτικής.
Οι «φορείς του τόπου», ωστόσο, δυστυχώς ίσως για όσους ήλπιζαν το αντίθετο, επιβεβαίωσαν ότι τα σχέδια τουριστικής αξιοποίησης είναι τερατώδη. Το θέμα επανήλθε στο Δ.Σ., όπου ο Πρόεδρος πρότεινε ένα άλλο ψήφισμα, το οποίο τοποθετούνταν εναντίον του σχεδιαζόμενου ξενοδοχείου, αλλά παρέλειπε εντελώς το ζήτημα της αλληλεγγύης σε μια κατάληψη με πανθομολογούμενα θετικό κοινωνικό ρόλο.
Ως ΑΚΕΑ διαφωνήσαμε έντονα με την προσπάθεια πολιτικής αποστείρωσης του ψηφίσματος που είχαμε προτείνει. Εν τέλει, με παρέμβαση της ΕΛΕΜ, διαμορφώθηκε ένα τρίτο ψήφισμα, το οποίο συνδύαζε στοιχεία των δύο προηγούμενων. Το ψήφισμα ήταν καταφανώς βελτιωμένο σε σχέση με την πρόταση του Προέδρου και είναι θετικό ότι τελικά ο σύλλογος τοποθετήθηκε με σαφήνεια και ενάντια στη σχεδιαζόμενη τουριστική αξιοποίηση, και υπέρ της κατάληψης.
Ωστόσο, πολιτικά στοιχεία του κειμένου, όπως π.χ. η αναφορά στη «δυστυχώς» βίαιη αστυνομική εκκένωση, σαν να υπήρχαν και μη βίαιες αστυνομικές εκκενώσεις, δεν μας επέτρεψαν ως ΑΚΕΑ να ψηφίσουμε υπέρ του κειμένου όπως διαμορφώθηκε. Άξια αναφοράς είναι η τοποθέτηση του εκπροσώπου των Θεσσαλών Αρχιτεκτόνων, που ανέλαβε τον ρόλο του πιο μαχητικού υπερασπιστή της ατομικής ιδιοκτησίας, περισσότερο και από τη ΔΚΜ (παράταξη της ΝΔ στον Σύλλογο), δηλώνοντας για το θέμα της κατάληψης ότι «στην δημοκρατία μας κύριος και με πλήρη εξουσία στο κάθε ακίνητο είναι ο ιδιοκτήτης».
Εμείς, πάλι, ως ΑΚΕΑ, θεωρούμε ότι στην κοινωνία μας, κύριος και με πλήρη εξουσία παράγοντας θα έπρεπε να είναι οι κοινωνικές ανάγκες, και όχι η ιδιοκτησία του ενός ή του άλλου επιχειρηματία ή φορέα που λειτουργεί ως επιχειρηματίας.
Ακολουθεί το ψήφισμα που υΙοθέτησε το Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ:
Ψήφισμα Δ.Σ. ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ για τα Κτίρια της V Μεραρχίας Κρητών στον λόφο Καστέλι Χανίων
Η κατάληψη του χώρου της V Μεραρχίας στα Χανιά με την επωνυμία «Rosa Nera» είχε συντελεστεί 16 χρόνια πριν. Ο τερματισμός της κατάληψης έγινε με παρέμβαση της αστυνομίας, δυστυχώς με διαδικασίες βίαιες που δεν θα μπορούσε κανείς να τις επικροτήσει. Στην περίπτωση αυτή μάλιστα, ο επισπεύδων ήταν το Πολυτεχνείο Κρήτης που, ως ιδιοκτήτης του χώρου απαιτούσε την ανάκτηση του ακινήτου, ώστε να διατεθεί ο χώρος αυτός προς τουριστική εκμετάλλευση. Απόφαση που είχε πάρει η Πρυτανεία του Πολυτεχνείου Κρήτης το 2017 για την εκμίσθωση των κτιρίων της περιουσίας του Πολυτεχνείου στον Λόφο Καστέλι στη μεγάλη ξενοδοχειακή εταιρεία της Belvedere.
Το κτίριο της παλιάς Μεραρχίας ήταν το τελευταίο από τα κτίρια του Πολυτεχνείου Κρήτης στη πόλη των Χανίων που αποτελούσε δημόσιο χώρο και απευθυνόταν τόσο στους φοιτητές, όσο και στη Χανιώτικη κοινωνία. Τα υπόλοιπα εντός της πόλης κτίρια του Πολυτεχνείου είχαν αδειάσει με σκοπό, είτε να παραχωρηθούν σε ιδιώτες, είτε να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά, αν και τελικά έμειναν για πολλά χρόνια σε πλήρη αχρηστία, με αποτέλεσμα την κτιριακή τους υποβάθμιση και την εκτίναξη του κόστους της επανάχρησής τους. Το 2009 είχε επαναληφθεί η ίδια διαδικασία εκκένωσης κτιρίου, με παρέμβαση της αστυνομίας, απομακρύνοντας τον σύλλογο των φοιτητών από το κτίριο Παπαδοπέτρου. Λίγο αργότερα, το 2013, η Αρχιτεκτονική Σχολή μεταφέρθηκε στην Πανεπιστημιούπολη (φιλοξενούμενη σε κτίρια άλλων σχολών), με σκοπό τα κτίρια της Γαλλικής Σχολής που τη στέγαζαν μέχρι τότε μέσα στον αστικό ιστό της πόλης των Χανίων, να πάρουν άλλη χρήση, η οποία δε θα απευθύνονταν στη φοιτητική κοινότητα. Μέχρι και σήμερα η εν λόγω «αξιοποίηση» αναμένεται και τα κτήρια ρημάζουν.
Το κτίριο της V Μεραρχίας, ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες δημόσιους και ελεύθερους χώρους στο παλιό Λιμάνι, ένα απ’ τα σημαντικότερα, ιστορικά και αρχιτεκτονικά, κτίρια της πόλης, πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει όχι μόνο από τους τουρίστες, αλλά κυρίως για τους κατοίκους της πόλης.
Η ανατροπή που επήλθε σε πολλούς τομείς λόγω της πανδημίας, μας κάνει να σκεπτόμαστε ιδιαίτερα τα πληττόμενα κομμάτια της κοινωνίας σε σχέση με την άκριτη ‘’τουριστικοποίηση’’ των πόλεών μας, όπως και της πόλης των Χανίων.
Η κατάληψη της ‘’rosa nera’’, πέρα από μια κατάληψη στέγης, επεδίωξε να αποτελέσει χώρο τόσο κοινωνικό και κινηματικό όσο και πολιτιστικό, με ενεργή δράση στην πόλη των Χανίων. Στους χώρους του, πριν από την εκκένωση, λειτουργούσε θεατρική σκηνή, βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο, χώρος παρουσιάσεων, παιδικό στέκι, εργαστήρι κατασκευών, χώρος χαριστικού παζαριού, εργαστήρι χειροποίητου ψωμιού και καφενείο. Είχαν διοργανωθεί εκατοντάδες παραστάσεις, συναυλίες, παρουσιάσεις, συζητήσεις, εργαστήρια, συνελεύσεις, γλέντια, καφενεία οικονομικής ενίσχυσης συλλογικοτήτων και δράσεων, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, η κατάληψη κάλυπτε και κάποιες στεγαστικές ανάγκες.
Η επιλογή του συγκεκριμένου Πανεπιστημιακού Ιδρύματος να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση και τουριστική εκμετάλλευση του χώρου, επανέφερε ενεργά στο προσκήνιο μία συζήτηση για τον τρόπο αξιοποίησης και εκμετάλλευσης αρχαιολογικών χώρων, μνημείων, ιστορικών κτιρίων, δημόσιων χώρων και κτιρίων, αλλά και γενικότερα κάθε πολιτισμικού αποθέματος που έχει αποκτήσει κάποιο ιδιαίτερο χαρακτήρα, κάποια ειδική προστασία.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης ως ιδιοκτήτης του χώρου θεώρησε σκόπιμο να διαθέσει προς ενοικίαση για 25 χρόνια ένα χώρο με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, ένα τοπόσημο με μία πολύ βαριά ιστορία από τους Μινωικούς χρόνους, την αρχαιότητα, τη Βυζαντινή περίοδο, τα βενετσιάνικα χρόνια, μέχρι και την οθωμανική περίοδο.
Σήμερα, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Χανίων, η Διευθύντρια των ανασκαφών στον λόφο Καστέλι Χανίων, ο Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, φορείς και προσωπικότητες των Χανίων, συμφωνούν και συναινούν στην αποκατάσταση των μνημείων και στη διατήρηση του δημοσίου χαρακτήρα τους.
Η πόλη των Χανίων, η Κρήτη, η Ελλάδα, ο Πολιτισμός, έχουν ανάγκη να τους αποδίδουμε αυτό που δικαιούνται και τους αρμόζει.
Μία εσφαλμένη επιλογή ενός Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται να αγγίζει κατ’ αυτό τον τρόπο ”μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης” στον χώρο που υψώθηκε το Μινωικό Ανάκτορο, στην Ακρόπολη της Αρχαίας Κυδωνίας.
Το κόστος της ακύρωσης μιας ιδιωτικής σύμβασης δεν μπορεί να συγκριθεί με την αξία που έχει ο Πολιτισμός, η Παιδεία, η Ιστορική Μνήμη, η Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, ή να κοστολογηθεί. Θα ήταν μία πρόκληση έναντι των Διεθνών Συμβάσεων στις οποίες έχει προσχωρήσει η χώρα μας, όπως η Σύμβαση της UNESCO του 1981, της Γρανάδας το 1985, της Βαλέτας το 1992, της Φλωρεντίας το 2000, της Χάρτας της Βενετίας και της διακήρυξης του Άμστερνταμ.
Ο ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων υιοθετεί πλήρως την άποψη της τοπικής κοινωνικής και επιστημονικής πλειοψηφίας, που συγκλίνει προς έναν διάλογο μεταξύ όλων αυτών των επιστημονικών φορέων, των συλλογικοτήτων και των κατοίκων της πόλης, που δικαιούνται μία θέση ”στο μπαλκόνι των Χανίων”.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 
Nice postt thanks for sharing