Όχι στη μετατροπή της Rosa Nera σε ξενοδοχείο

Ενημέρωση από τη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στις 22/9/2020

Στο Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ της 22^ης Σεπτεμβρίου συζητήθηκε εντός της ημερήσιας διάταξης το θέμα της εκκένωσης της κατάληψης Rosa Nera στο Καστέλι, στα Χανιά, με σκοπό τη μετατροπή του ιστορικού κτιρίου σε ένα ογκώδες ξενοδοχείο. Ως ΑΚΕΑ, καταθέσαμε το παρακάτω ψήφισμα, υποστηρίζοντας ότι ο σύλλογος οφείλει να πάρει θέση τόσο ενάντια σε μια μορφή αστικής ανάπτυξης που δίνει απόλυτη προτεραιότητα στον τουρισμό και τις δραστηριότητες της αγοράς, συρρικνώνοντας οτιδήποτε δημόσιο, όσο και ενάντια στην κρατική καμπάνια κοινωνικής και πολιτικής αποστείρωσης που εκφράζεται και με τις εκκενώσεις των καταλήψεων. Οι εκπρόσωποι της Πανεπιστημονικής και της Συσπείρωσης υποστήριξαν τη λογική και το ψήφισμα, με επιμέρους προσθήκες που ήταν εύλογες. Από εκπρόσωπο της ΕΛΕΜ προτάθηκε η αφαίρεση της τελευταίας παραγράφου του ψηφίσματος, που θεωρήθηκε υπερβολικά πολιτικά χρωματισμένη. Παρότι υπερασπιστήκαμε το περιεχόμενο της τελευταίας παραγράφου, δεχτήκαμε ως συμβιβασμό την αφαίρεσή της, στον βαθμό που το υπόλοιπο κείμενο ήταν ήδη αρκετά σαφές.

Ωστόσο, οι παρατάξεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ κατάφεραν προς το παρόν να μπλοκάρουν το ψήφισμα με βασικό επιχείρημα ότι δεν έχουμε συμβουλευτεί τους φορείς του τόπου. Ακούστηκε ακόμα ότι ο σύλλογος δεν μπορεί να παίρνει πολιτικές θέσεις, αλλά μόνο επιστημονικές, και ότι είναι δικαίωμα της Συγκλήτου να αξιοποιήσει ένα κτίριο που της ανήκει όπως θέλει. Έτσι, για 1 ψήφο, το ψήφισμα δεν πέρασε και το θέμα παραπέμφθηκε στο επόμενο Δ.Σ.

Είναι σαφές ότι η τακτική των παρατάξεων που μπλόκαραν το ψήφισμα ήταν παρελκυστική και τα επιχειρήματά τους σαθρά. Τη στάση της τοπικής κοινωνίας την έδειξαν οι μαζικότατες διαδηλώσεις υπέρ της κατάληψης και ενάντια στα σχέδια για το ξενοδοχείο. Και είναι τουλάχιστον αφελές να νομίζει κανείς ότι, με το να κρύβεται πίσω από τον επιστημονικό χαρακτήρα του συλλόγου και τη γνώμη των τοπικών παραγόντων, αποφεύγει να κάνει πολιτική. Ίσα ίσα, κάνει μια πολύ συγκεκριμένη πολιτική: την πολιτική του «ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό», την πολιτική του ότι δίκιο έχει η εξουσία.

Από την πλευρά μας, δεν υποκρινόμαστε ότι αποφεύγουμε την πολιτική. Θεωρούμε ότι στόχος του ΣΑΔΑΣ είναι η προάσπιση των ανθρωπίνων αναγκών στον χώρο, και όχι του δικαιώματος των συγκλήτων, των τοπικών αρχών και των κυβερνήσεων να αποφασίζουν και να διατάζουν. Μένει να δούμε στο επόμενο Δ.Σ. αν οι παρατάξεις και οι εκπρόσωποι που ζήτησαν χρόνο και τη γνώμη των τοπικών παραγόντων θα πάρουν τελικά μια θέση που αρμόζει στοιχειωδώς στον σύλλογο ή θα συνταχθούν με την πολιτική της καταστολής, της ιδιωτικοποίησης και της τουριστικοποίησης.

Ακολουθεί το ψήφισμα που κατέθεσε η ΑΚΕΑ στο Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ:

Όχι στη μετατροπή της Rosa Nera σε ξενοδοχείο

Ξημερώματα της 5ης Σεπτέμβρη εισβάλουν δυνάμεις καταστολής στη κατάληψη της Rosa Nera στα Χανιά. Η εκκένωση αυτή έρχεται να τελέσει την απόφαση που είχε πάρει η πρυτανεία του Πολυτεχνείου Κρήτης το 2017 για την εκμίσθωση των κτιρίων της περιουσίας του Πολυτεχνείου στο Λόφο Καστέλι για 25 χρόνια στη μεγάλη ξενοδοχειακή εταιρεία της Belvedere. Αυτή η απόφαση πάρθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με πρύτανη το νυν υφυπουργό της παιδείας Νέας Δημοκρατίας Βασίλη Διγαλάκη.

Το κτίριο της παλιάς μεραρχίας ήταν το τελευταίο από τα κτίρια του Πολυτεχνείου Κρήτης στη πόλη των Χανίων το οποίο αποτελούσε δημόσιο χώρο και μπορούσε να απευθυνθεί τόσο στους φοιτητές όσο και στη Χανιώτικη κοινωνία. Τα υπόλοιπα κτίρια του Πολυτεχνείου εντός της πόλης είχαν αδειάσει με σκοπό είτε να παραχωρηθούν σε ιδιώτες, είτε να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά, παρότι έπειτα έμειναν για χρόνια σε πλήρη αχρηστία, με αποτέλεσμα την κτιριακή τους υποβάθμιση και την εκτίναξη του κόστους της επανάχρησής τους. Και το 2009 είχαν εισβάλει ΜΑΤ, και πάλι σε χώρο ασύλου, διώχνοντας το σύλλογο φοιτητών από το κτίριο Παπαδοπέτρου, το οποίο χρησιμοποιούνταν ως κέντρο αγώνα και πολιτισμού. Ενώ λίγο αργότερα, το 2013, η αρχιτεκτονική σχολή μεταφέρεται στην Πανεπιστημιούπολη, με σκοπό το κτίριο της Γαλλικής Σχολής να πάρει άλλη χρήση, η οποία δε θα απευθύνονταν στην φοιτητική κοινότητα.

Η κατάληψη της Rosa Nera, και τα 16 χρόνια ζωής της, ήταν κάτι παραπάνω από μια κατάληψη στέγης. Αποτελούσε χώρο τόσο κοινωνικό και κινηματικό όσο και πολιτιστικό με ενεργή δράση στη πόλη των Χανίων. Στις εγκαταστάσεις της λειτουργούσε θεατρική σκηνή, βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο, χώρος παρουσιάσεων, παιδικό στέκι, εργαστήρι κατασκευών, χώρος χαριστικού παζαριού, εργαστήρι χειροποίητου ψωμιού και καφενείο. Έχουν διοργανωθεί εκατοντάδες παραστάσεις, συναυλίες, παρουσιάσεις, συζητήσεις, εργαστήρια, συνελεύσεις, γλέντια, καφενεία οικονομικής ενίσχυσης συλλογικοτήτων και δράσεων, όλα με αντιεμπορευματικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, η κατάληψη κάλυπτε στεγαστικές ανάγκες.

Η Rosa Nera αποτελούσε έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες δημόσιους και ελεύθερους χώρους στο παλιό Λιμάνι. Αποτελούσε ένα απ’ τα ελάχιστα ιστορικά και αρχιτεκτονικά κτίρια της πόλης, αν όχι το τελευταίο, το οποίο μπορούσε να έχει ζωή όχι μόνο από τους τουρίστες, αλλά και από τους Χανιώτες. Ενώ, τόσο το κτίριο της κατάληψης όσο και το δεύτερο κτίριο του λόφου Καστέλι, αποτελούν διατηρητέα κτίρια, πρυτανεία και κυβέρνηση δε διστάζουν να το ξεπουλήσουν για ψίχουλα. Είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν φωτογραφικά ακόμη και το πολεοδομικό σχέδιο της παλιάς πόλης με σκοπό να μπορέσει να χτιστεί το πολυτελές ξενοδοχείο στην «ακρόπολη των Χανίων με περισσότερες κλίνες. Αντίθετα με την κατάληψη που όχι μόνο δεν αλλοίωσε, αλλά συντήρησε το εγκαταλελειμμένο διατηρητέο κτίριο της οθωμανικής περιόδου, η επιχειρηματική του αξιοποίηση είναι σαφές ότι αδιαφορεί για τον αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα και αποσκοπεί σε έναν ακόμα ναό του τουρισμού, με ό,τι αυτό σημαίνει αρχιτεκτονικά και κοινωνικά.

Η οικοδόμηση ενός τέτοιου ξενοδοχείου έρχεται να τελεστεί μια περίοδο που δεν έχει να προσφέρει τίποτα στο σύνολο της κοινωνίας, παρά μόνο να κάνει κακό, στο πλαίσιο μιας οικονομίας του τουρισμού που με την κρίση της πανδημίας απέδειξε για άλλη μια φορά πόσο αδιέξοδη είναι. Τα Χανιά των τελευταίων χρόνων αποτελούν μία από τις πιο τουριστικοποιημένες πόλεις της Ελλάδας, όπου οι κατοικίες έχουν αντικατασταθεί από airbnb και τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά πολύ, με αποτέλεσμα φοιτητές και εργαζόμενοι να αδυνατούν να βρουν σπίτι. Καταλήγει να είναι μια πόλη που αποκλείει τα πληττόμενα κομμάτια της κοινωνίας και αναπτύσσεται μόνο τουριστικά, με σκοπό να πλουτίζουν οι ιδιώτες και το ντόπιο ή μη κεφάλαιο. Η περεταίρω εμπορευματοποίηση και η ιδιωτικοποίηση δημόσιων κτιρίων και ελευθέρων χώρων έρχεται να αποφέρει ανυπολόγιστες συνέπειες στην φυσιογνωμία της πόλης.

Δεν θα επιτρέψουμε τις εκκενώσεις των καταλήψεων, που έρχεται να συνεχίσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με σκοπό να προβάλει το πρόσωπο του «νομού και τάξης», που έταξε προεκλογικά για να εναγκαλιστεί την ακροδεξιά. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στην κατάληψη της Rosa Nera, η οποία αποτελεί μια φωνή αντίστασης, σε μια πόλη όπου επιδιώκεται οι κάτοικοι να πάψουν να έχουν λόγο. Αντιστεκόμαστε στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων χώρων και στην περεταίρω τουριστικοποίηση της πόλης. Παλεύουμε για επαρκείς και ποιοτικούς ελεύθερους χώρους, που θα ανήκουν σε όλους και θα μπορούν να στεγάσουν κάθε κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική δράση.