Μετά τη συνέλευση που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στις 4 Ιουλίου η ίδρυση Τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ είναι πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός. Μία νέα προσπάθεια να πραγματοποιηθεί νέα Συνέλευση αρχιτεκτόνων στις 21 Ιουλίου δεν στέφθηκε με επιτυχία, αφησε όμως παρακαταθήκη μια ενδιαφέρουσα συζήτηση και την δέσμευση μιας νέας απόπειρας στις 15 Σεπτέμβρη. Έτσι τώρα αναμένεται να ξανατεθούν τα θέματα της 21/9 (νομοσχέδιο για τον νέο τρόπο έκδοσης αδειών δόμησης σε συνδυασμό με τη θσμοθέτηση μορφολογικών κανόνων δόμησης και ο εφαρμοστικός νόμος της κατάργησης των ελάχιστων αμοιβών), σε συνδυασμό με τα θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας όπως ο νόμος για την «τακτοποίηση» των αυθαιρέτων, ο νόμος Διαμαντοπούλου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση κ.ά. Αξίζει να είμαστε όλοι εκεί!
Η συνέλευση του Τμήματος Αττικής του ΣΑΔΑΣ πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη, ίσως όσο ποτέ άλλοτε περίοδο. Το ισχυρό μέτωπο που έχει στηθεί από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και το ΛΑΟΣ, σε απόλυτη συμφωνία με τις επιδιώξεις της ΕΕ και του ΔΝΤ, εφαρμόζει το τελευταίο διάστημα τα χειρότερα αντιδραστικά μέτρα.
Όλα δείχνουν ότι η πολιτική αυτή δεν πρόκειται να σταματήσει αν δεν τη σταματήσουμε εμείς. Τα νέα ληστρικά μέτρα που ανακοινώθηκαν μόλις πριν από μερικές μέρες, εκφράζουν για ακόμη μια φορά την αποτυχία της χρεοκοπημένης τους πολιτικής, αφού υποτίθεται ότι με την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου τον Ιούλιο, η Ελλάδα είχε λύσει το πρόβλημα του χρέους της για μερικά χρόνια.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ
Για το λόγο αυτό έχουμε την ευθύνη να αρθρώσουμε λόγο ενάντια στα νέα μέτρα που έχουν έρθει στο προσκήνιο, που μας αφορούν επιστημονικά και επαγγελματικά.
Καταρχήν, μέσα από τα διαδοχικά μνημόνια και με αποκορύφωμα τον εφαρμοστικό νόμο, προωθείται η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας με όρους fast track και η καταπάτηση οποιασδήποτε νομοθεσίας υπήρχε, στο όνομα του κέρδους. Ο εφαρμοστικός νόμος είναι τόσο κυνικός που δε χωράει καμιά αμφισβήτηση ως προς τις προθέσεις του. Συστήνει μια Ανώνυμη Εταιρεία (Ταμείο Αξιοποίησης), στην οποία περιέρχεται χωρίς αντάλλαγμα όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία του δημοσίου και των ΟΤΑ, ακόμα και τα δικαιώματα εκμετάλλευσης ή τα έσοδα που απορρέουν από αυτήν, με σκοπό να την ξεπουλήσει αποκλειστικά για την αποπληρωμή του χρέους. Η Εταιρεία αυτή, που διοικείται κατά τα 3/7 από την τρόικα και τα υπόλοιπα διορισμένα μέλη της υπογράφουν συμβόλαιο εχεμύθειας για τη δραστηριότητά της, απαλλάσσεται από κάθε φόρο και εισφορά υπέρ του Δημοσίου και μπορεί να τροποποιεί τα καταστατικά των υπό «αξιοποίηση» οργανισμών (βλ. ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, διόδια) εισπράττοντας τα έσοδά τους, την ίδια στιγμή που το Δημόσιο εξακολουθεί να επιβαρύνεται με όλες τις δαπάνες που προκύπτουν από τη διοίκησή και τη λειτουργία τους και συνεχίζει να τους επιδοτεί όπως πριν! Οι όροι που περιγράφονται είναι σκανδαλώδεις: αν υπάρχουν τρίτοι που έχουν εμπράγματα δικαιώματα από την περιουσία που περιέρχεται στο Ταμείο, για παράδειγμα ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες ή ιδιώτες, με μια απλή απόφαση του υπουργού οικονομικών αυτά απαλλοτριώνονται αναγκαστικά υπέρ του Ταμείου, ενώ τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης πληρώνει το Δημόσιο! Ακόμα, το Ταμείο μπορεί να εκδίδει μόνο του ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και να δανείζεται με αυτά, ή ακόμη και να αγοράζει πάλι ομόλογα από την ελεύθερη αγορά σε μειωμένες τιμές (κάτι που απαγορεύεται να κάνει το ίδιο το κράτος για να μειώσει το χρέος του).
Η «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας περιλαμβάνει και αρχαιολογικούς ή ευαίσθητους περιβαλλοντικά χώρους, με τη διαφορά ότι εκεί αξιοποιείται μόνο η εκμετάλλευσή τους (βλ. εισιτήρια). Κατά τα άλλα, προβλέπεται η σύνταξη Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ), σε χρόνους ρεκόρ και μετά από απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, τα οποία θα μπορούν να τροποποιούν Ρυθμιστικά, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και χρήσεις γης! Για ακόμη μια φορά οι όροι είναι σκανδαλώδεις: τα συνοδά έργα υποδομής που θα απατούνται στα νέα ΕΣΧΑΔΑ, θα επιβαρύνουν το Δημόσιο, προφανώς μακριά από τις κοινωνικές ανάγκες. Αλλά η επιβάρυνση θα έχει και περιβαλλοντικές απολήξεις, από τη στιγμή που κατοχυρώνεται η παραχώρηση της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού, παραλίας και των εγκαταστάσεών τους στους επενδυτές για 50 χρόνια… Και για να γίνουν όλα αυτά, θα εκδίδονται οικοδομικές άδειες από το ΥΠΕΚΑ μέσα σε 60 μέρες, με όρους και δικαιολογητικά που θα αποφασίζει κατά περίπτωση ο Υπουργός Οικονομικών, φτιάχνοντας τη σύγχρονη γενιά αυθαιρέτων.
Μια άλλη όψη αυτής της εισπρακτικής λογικής είναι ο νέος νόμος για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων και είναι κρίσιμο να εκφράσουμε την επιστημονική μας διαφωνία στην περιβαλλοντική επιβάρυνση στο όνομα του κέρδους. Για ακόμα μια φορά, καταστρατηγείται η όποια νομοθεσία υπήρχε για τα αυθαίρετα ενώ νομιμοποιείται επί της ουσίας η αυθαιρεσία, σε όσους βέβαια μπορούν να την εξαγοράσουν, κάνοντας σε κάθε περίπτωση τους αρχιτέκτονες συνένοχους και διεκπεραιωτές της παρανομίας.
Όμως και επαγγελματικά, το σκηνικό στη δουλειά του αρχιτέκτονα είναι δραματικό. Επί της ουσίας, με αφορμή το μνημόνιο και την οικονομική τρομοκρατία που διαμορφώνεται την περίοδο της κρίσης και της ανεργίας, εδραιώνονται οι ελαστικές σχέσεις εργασίας. Ο μύθος που συνέδεε το επάγγελμα του αρχιτέκτονα με κοινωνική και οικονομική ευημερία έχει καταρριφθεί προ πολλού και, ειδικά στους νέους, τη θέση του έχει πάρει η ελαστική ανασφάλιστη εργασία, η μαθητεία χωρίς απολαβές, οι απλήρωτες υπερωρίες και η απόλυση χωρίς δικαιώματα.
Άλλωστε, οι όποιες αυταπάτες είχε ο αρχιτέκτονας να ζήσει από τη δουλειά του σε μια λογική αυτοαπασχόλησης, καταρρίπτονται κι αυτές, μέσα στη γενικότερη πολιτική που ασκείται που συρρικνώνει δραματικά τη δυνατότητα του κόσμου να χτίσει, αλλά και με τα τελευταία νομοθετήματα του «ανοίγματος» του επαγγέλματος και της κατάργησης των ελάχιστων αμοιβών. Σαν τελευταίο χτύπημα, το επικείμενο νομοσχέδιο για την κατάργηση των πολεοδομιών και τη θέσπιση μορφολογικών κανόνων, κατακερματίζει τους αρχιτέκτονες σε μια σειρά βαθμίδες διαφόρων πιστοποιήσεων, ιδιωτικοποιώντας τον έλεγχο και την ευθύνη που αναλάμβαναν οι δημόσιες υπηρεσίες, επιβαρύνοντας τους πολίτες με το οικονομικό βάρος των ελέγχων, ενώ από την άλλη εξευτελίζει την έννοια της αρχιτεκτονικής σύνθεσης σαν άθροισμα κάποιων μορφολογικών κανόνων.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα περιβάλλον τραγικής ανεργίας, με τους αρχιτέκτονες να καλούνται να πληρώσουν το ένα μετά το άλλο έκτακτες εισφορές και χαράτσια, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική θέση και η εργασία τους. Έτσι, ουσιαστικά μισθωτοί, υποαπασχολούμενοι και άνεργοι πρέπει να πληρώσουν άδικους κεφαλικούς φόρους, τη στιγμή που δυσκολεύονται να πληρώσουν το ΤΣΜΕΔΕ.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΜΩΣ ΜΟΝΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ;
Είναι σαφές ότι από το νέο τοπίο που διαμορφώνεται δε θα βγουν όλοι χαμένοι. Άλλωστε, και τα όργανα που μιλούν στο όνομα μας δεν είναι ουδέτερα, γιατί οι αρχιτέκτονες δεν είμαστε όλοι ίδιοι, δεν έχουμε τα ίδια συμφέροντα με τους εργοδότες μας και με τις εταιρείες.
Εμείς, οι μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι και άνεργοι αρχιτέκτονες, είναι αναγκαίο σε αυτή την κρίσιμη στιγμή να διαλέξουμε στρατόπεδο. Στην επίθεση που δεχόμαστε να οργανωθούμε για να διεκδικήσουμε ενωμένοι το δικαίωμά μας στην αξιοπρεπή εργασία, αντιτιθέμενοι στον εργασιακό κανιβαλισμό απέναντι στους εργαζόμενους συναδέλφους μας από τις άλλες ειδικότητες, που απορρέει από κάθε είδους συντεχνιακή λογική.
Η πλήρης κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, η ώθηση στη φτώχεια μεγάλου κομματιού της κοινωνίας, το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, η διάλυση των κοινωνικών υπηρεσιών, αλλά και ο νέος νόμος που καταστρέφει το δημόσιο πανεπιστήμιο και καταργεί το άσυλο, απαιτεί σήμερα την ανατροπή του κυβερνητικού μπλοκ ΠΑΣΟΚ,ΝΔ και ΛΑΟΣ, της ΕΕ και του ΔΝΤ, σε συμμαχία με τους υπόλοιπους εργαζόμενους, στο όνομα των οποίων πρέπει να μιλήσουμε και με την ιδιότητά μας σαν αρχιτέκτονες.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 