Χρήστος Σελιανίτης
Το παρόν άρθρο αποτελεί εισήγηση του αρχιτέκτονα Χρήστου Σελιανίτη στην ημερίδα «οι δημόσιοι χώροι ως κοινωνικό αγαθό σε κρίση» που έγινε με πρωτοβουλία του Νέου Κινήματος Αρχιτεκτόνων στην Αθήνα στις 15 Ιανουαρίου 2011. Η εισήγηση αφορά τις επιπτώσεις του νόμου 3894/2010 με τον τίτλο “επιτάχυνση και διαφάνεια υλοποίησης Στρατηγικών Επενδύσεων” – πιο γνωστού με την κωδική ονομασία “fast – track” που στο όνομα της αντιμετώπισης «γραφεικρατικών εμποδίων» στην υλοποίηση στρατηγικών επενδύσεων προωθεί την ταχεία και απόλυτη ιδιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου, καταργώντας όρους δόμησης, πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις και την προστασία της παραλίας, του αιγιαλού και του πυθμένα (!) ενώ συνοδεύεται και από τη δυνατότητα απαλλοτρίωσης κοινοφελών και κοινόχρηστων χώρων και παραχώρησής τους στον «επενδυτή». Η εισήγηση συνοδεύεται και από την ανάλυση του λιγότερο γνωστού νομου 3937/2011 με τον τίτλο «διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις», ο οποίος περιλαμβάνει τροποποιήσεις που εισάγουν «δραστηριότητες» σε περιοχές προστασίας που εξαιρούνται από το fast track, ειδικά για επενδύσεις στους τομείς του τουρισμού και των ΑΠΕ.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ “FAST TRACK” ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ
Η έννοια του δημόσιου χώρου στην κοινή συνείδηση έχει ένα ασαφές και συνήθως υποκειμενικό περιεχόμενο. Οπωσδήποτε όμως το κοινό αίσθημα συνδέει έστω αόριστα και διαισθητικά τον δημόσιο χώρο με τα δικαιώματα του πολίτη. Αυτό βεβαίως δεν είναι περίεργο. Συνήθως οι νομικοί, με τις καλύτερες προθέσεις, και στην προσπάθεια υπεράσπισης των δικαιωμάτων αυτών, ερμηνεύουν ότι τα “δημόσια κοινόχρηστα πράγματα” ανήκουν “κατά κυριότητα και εξ αδιαιρέτου σε όλους μας”. Οι αποφάσεις του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ για τα θέματα της πόλης και του περιβάλλοντος, ανεξάρτητα από την όποια κριτική μπορεί να ασκηθεί από την πλευρά των αρχιτεκτόνων για υπέρβαση της εξουσιοδότησής του, αναμφισβήτητα, αποτέλεσαν σε γενικές γραμμές μια συμβολή στους αγώνες για αυτά τα δικαιώματα. Η επίκληση από τον νομικό κόσμο των ευρωπαϊκών οδηγιών και της ελληνικής νομοθεσίας στην προσπάθεια στήριξης των προσπαθειών του για τα ζητήματα αυτά, συγκρούεται με την δραματική πραγματικότητα, όπως περιγράφεται από τούς ίδιους (1). Ο πρόσφατος νόμος για τις “Στρατηγικές Επενδύσεις” (νόμος 3894 για το “fast track”, ΦΕΚ 204 A, 2/12/2010), με τον οποίο ασχολείται αυτή η εισήγηση, αποτελεί μία ακόμα επιβεβαίωση του γεγονότος ότι οι νόμοι, οι κοινοτικές οδηγίες και τα συντάγματα δεν αποτελούν βεβαίως κείμενα αρχών, αλλά αποτύπωση σε διατάξεις της έκβασης μαχών της ταξικής πάλης την εποχή της έγκρισής τους. Συνεχίστε την ανάγνωση του ««Στρατηγικές επενδύσεις» μέσω ταχείας και απόλυτης ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου»