Στις προηγούμενες εκλογές του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ συνέβη η αλλαγή: η δεξιά πλειοψηφία που διοικούσε το σύλλογο ανατράπηκε. Στο πανελλαδικό ΔΣ του ΣΑΔΑΣ δημιουργήθηκε προεδρείο με κέντρο τη Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων, στο οποίο ως ΑΚΕΑ δεν συμμετείχαμε, καθώς αυτό περιλάμβανε και δυνάμεις εκτός Αριστεράς. Η ΑΚΕΑ, ωστόσο, συμμετείχε στο ευρύ αριστερό προεδρείο που συγκροτήθηκε στο Τμήμα Αττικής, όπου οι συσχετισμοί ήταν πιο θετικοί.
Η αλλαγή της πλειοψηφίας στον ΣΑΔΑΣ ανέκοψε την προηγούμενη πορεία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, τον οποίο η δεξιά διοίκηση επιχειρούσε να μετατρέψει σε έναν μηχανισμό lobbying συντεχνιακών συμφερόντων με επιχειρηματικό τρόπο λειτουργίας. Σταμάτησε η διαρκής συναλλαγή με τη διοίκηση του ΤΕΕ, που λειτουργεί ως βραχίονας του κράτους, των κυβερνήσεων και των μεγάλων εταιρειών του κλάδου στον χώρο των μηχανικών. Διακόπηκαν τα σχέδια για επιχειρηματική αξιοποίηση του Ξενώνα Στάμου Στούρνα, τα οποία η ΑΚΕΑ με τη δράση της είχε συμβάλει καίρια να αποτραπούν κατά την περίοδο της προηγούμενης διοίκησης. Ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ δεν μετατράπηκε σε μια πλατφόρμα για την επαγγελματική ανέλιξη και την ανάδειξη ιδιωτικών επιχειρηματικών συμφερόντων και μεγάλων γραφείων. Δεν είναι επομένως τυχαίο ότι η ΔΚΜ, που ήταν το κέντρο των παλιότερων δεξιών διοικήσεων του συλλόγου, δεν αισθανόταν ότι έχει να κερδίσει τίποτα πια από τον σύλλογο, για αυτό και δεν εμφανιζόταν παρά μόνο περιστασιακά και δια αντιπροσώπου στα ΔΣ, ενώ τα περισσότερα μέλη της στην πανελλαδική αντιπροσωπεία δεν είχαμε καν ποτέ την τιμή να τα γνωρίσουμε. Θα είναι ντροπή η ΔΚΜ να ξαναζητήσει την ψήφο των συναδέλφων μετά από 3 χρόνια προκλητικής αποχής.
Σε αρκετές περιπτώσεις ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ μπόρεσε, και με τη συμβολή της ΑΚΕΑ, να βρεθεί στο πλευρό των κινημάτων και των εργαζομένων. Υποστήριξε το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του 2015. Με ψηφίσματά του στάθηκε στο πλευρό κινημάτων, από την υπεράσπιση του νερού ως δημόσιου αγαθού μέχρι την αντίσταση στην καταπάτηση του δημοσίου χώρου (Ελληνικό, γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια κ.λπ.). Αντιτάχθηκε στον αντιασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου 4387/2016, ο οποίος καταβροχθίζει το 38% του εισοδήματος των συναδέλφων για ασφαλιστικές εισφορές. Πήρε θέση ενάντια στο νομοσχέδιο του ΥΠΥΜΕΔΙ για το νέο σύστημα παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών έργων, το οποίο εξελίχθηκε στον νόμο 4472/2017. Εφαρμόζοντας την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, ο νόμος επιβάλλει την ίδρυση Μητρώου συντελεστών ακόμα και για τα ιδιωτικά τεχνικά έργα, δηλαδή επεκτείνει την λογική των δημόσιων και στα ιδιωτικά έργα, διαλύοντας τα επαγγελματικά δικαιώματα των συναδέλφων, ιδίως των νέων, προς όφελος των μεγάλων γραφείων και εταιρειών που μπορούν να «αγοράζουν» όσα πτυχία θέλουν.
Το Τμήμα Αττικής, ειδικότερα, βρέθηκε στο πλευρό των κατοίκων της Μάνδρας, που καταστράφηκε από μια καταστροφή που δεν ήταν καθόλου «φυσική», αλλά το αποτέλεσμα της καπιταλιστικής χωρικής ανάπτυξης. Διοργάνωσε το Επιστημονικό Συνέδριο «Αττική σε Κρίση», ένα συνέδριο ανοιχτό στους συναδέλφους και στον κοινωνικό προβληματισμό, σε ρήξη με τη λογική του προηγούμενου Συνεδρίου, που είχε γίνει στο Ζάππειο, αποστειρωμένο από αγώνες και κριτική, αλλά γεμάτο χορηγούς και διαφημίσεις. Η ΑΚΕΑ στήριξε όλες τις θετικές αποφάσεις και δράσεις του συλλόγου, αρκετές από τις οποίες τις πρότεινε η ίδια.
Αποδείχτηκε, ωστόσο, ότι η αλλαγή στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ δεν ήταν και τόσο μεγάλη. Εξακολούθησαν να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία και τις αποφάσεις του συλλόγου. Τα προβλήματα αυτά οφείλονται ασφαλώς στον ετερόκλητο χαρακτήρα του προεδρείου και της πλειοψηφίας κυρίως στο πανελλαδικό ΔΣ, με τα μέλη του προεδρείου που προέρχονταν από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ και κατέληξαν στον ΣΥΡΙΖΑ να προωθούν μια φιλοκυβερνητική γραμμή που δεν συμβιβάζεται με τις ανάγκες των εργαζόμενων και άνεργων αρχιτεκτόνων συναδέλφων. Τα προβλήματα οφείλονται όμως και στις αντιφάσεις της πολιτικής της ίδιας της πλειοψηφίας του προεδρείου. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στην Συσπείρωση εξακολουθούν να συμμετέχουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, παρότι η πλειοψηφία της παράταξης αποχώρησε από αυτόν.
Συγκεκριμένα, το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ τήρησε στάση ανοχής έως κριτικής στήριξης στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τον «Έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», το οποίο κατάληξε στον νόμο 4495/2017, παρότι το τμήμα Αττικής σε γενική του συνέλευση τάχθηκε καθαρά εναντίον του νομοσχεδίου. Με την αυταπάτη ότι η θεωρούμενη ως προοδευτική ομάδα εργασίας του Υπουργείου και η παρέμβαση του συλλόγου στη διαβούλευση θα μπορούσαν να βελτιώσουν το νομοσχέδιο, το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ έχασε την πολιτική ουσία. Ο νέος νόμος διαιωνίζει την εισπρακτική μνημονιακή λογική της διαχείρισης του προβλήματος των αυθαιρέτων, ανοίγει επικίνδυνους δρόμους για την οικοδόμηση χωρίς κανένα έλεγχο, με την αλλαγή του τρόπου έκδοσης των οικοδομικών αδειών, φτιάχνει ένα παρατηρητήριο αγνώστων σκοπών και τρόπου λειτουργίας και κάνει ένα ακόμα βήμα για την ιδιωτικοποίηση του ελέγχου του δομημένου περιβάλλοντος, που θα σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη ασυδοσία και συναλλαγές, μεταφέροντας ταυτόχρονα το βάρος της ευθύνης του δημόσιου έλεγχου σε ιδιώτες συναδέλφους και συναδέλφισσες. Η ΑΚΕΑ κατήγγειλε εξαρχής την πολιτική λογική του νομοσχεδίου.
Σημαντικές αντιφάσεις και προβλήματα αναδείχτηκαν και στη συμμετοχή του ΔΣ του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στη διαδικασία του άρθρου 29 του νόμου 4439/16 για τη «Ρύθμιση του επαγγέλματος του μηχανικού», που είναι μνημονιακή απαίτηση. Όλες οι ειδικότητες των μηχανικών κλήθηκαν να συστήσουν επιτροπή και να δηλώσουν στο υπουργείο τους τομείς της δραστηριότητας του κλάδου τους. Για την ΑΚΕΑ ήταν φανερό ότι όλη η διαδικασία είναι μια παρωδία με σαφή πολιτική κατεύθυνση να περιγράψει το αντικείμενο κάθε ειδικότητα με πλατύ και αόριστο τρόπο, την ίδια στιγμή που τα επαγγελματικά δικαιώματα στην πράξη θα κατατεμαχίζονται με διαδικασίες όπως τα Μητρώα. Στο ΔΣ ωστόσο επικράτησε η αυταπάτη ότι κάτι μπορεί να κερδηθεί από αυτή τη διαδικασία. Έτσι, η πρόταση της ΑΚΕΑ να καλέσουμε όλες τις ειδικότητες να απέχουν από τη στημένη διαβούλευση απορρίφθηκε. Τελικά, οι απεσταλμένοι του ΔΣ στην επιτροπή στο Υπουργείο κατέληξαν πολύ αργά στο ίδιο οδυνηρό συμπέρασμα, και απείχαν από τις τελικές ψηφοφορίες. Η κριτική παρατάξεων όπως η ΕΛΕΜ, η ΔΚΜ και η ΣΑΕ δείχνει απλώς την εξάρτησή τους από την πρακτική των διαπραγματεύσεων στους διαδρόμους της εξουσίας. Εμείς κάνουμε την αντίθετη κριτική: ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ πρέπει να εγκαταλείψει την αυταπάτη ότι με τη θεσμική του συμμετοχή μπορεί να αλλάξει τον χαρακτήρα της κυβερνητικής πολιτικής. Μόνο η κινητοποίηση των ίδιων των μελών του συλλόγου μπορεί να φέρει κατακτήσεις.
Ως ΑΚΕΑ αντιταχθήκαμε και αντιτασσόμαστε στην ιδέα ότι ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ είναι ένας αποκλειστικά επιστημονικός σύλλογος που θα πρέπει να περιορίζεται στα της επιστήμης του και να μην ασχολείται με πολιτικά θέματα. Με αυτή τη λογική, πολλές φορές το ΔΣ αρνήθηκε να πάρει θέση για σημαντικά θέματα, όπως π.χ. για τα σχέδια τουριστικής αξιοποίησης και εκκένωσης της κατάληψης Rossa Nera στο Καστέλι της πόλης των Χανίων (το ΔΣ απέρριψε 3 φορές τις σχετικές προτάσεις της ΑΚΕΑ!). Τα μέλη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ είναι στην πλειοψηφία τους εργαζόμενοι ή άνεργοι αρχιτέκτονες, μισθωτοί και μισθωτές ή μικροί ελεύθεροι επαγγελματίες, η ζωή των οποίων δεν διαχωρίζεται από αυτή της υπόλοιπης κοινωνίας, και για αυτό και δεν μπορεί να διαχωριστεί και από την «πολιτική». Θέλουμε ο σύλλογός μας να παίρνει πολιτική θέση, στο πλευρό του αγωνιζόμενου κινήματος.
Αντιταχθήκαμε και αντιτασσόμαστε στην ιδέα ότι η δύναμη του συλλόγου είναι ο θεσμικός του ρόλος, οι πιθανοί του σύμμαχοι είναι στα δημοτικά συμβούλια, στις επιτροπές του Υπουργείου, στις ηγεσίες του ΤΕΕ κ.λπ. Η δύναμη του συλλόγου είναι τα μέλη του και οι σύμμαχοί του είναι οι άλλοι εργαζόμενοι/ες και άνεργοι/ες στους υπόλοιπους κλάδους, στα σωματεία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, στις αγωνιστικές συλλογικότητες.
Αντιταχθήκαμε και αντιτασσόμαστε στην ιδέα ότι η λύση είναι η σύνδεση του συλλόγου με την αγορά και την επιχειρηματικότητα. Η λογική της αγοράς είναι που οδηγεί σε μια κοινωνία όλο και μεγαλύτερης εκμετάλλευσης και καταπίεσης, εμπορευματοποίησης και διακρίσεων ταξικών, κοινωνικών, φυλετικών, έμφυλων.
Αντιταχθήκαμε και αντιτασσόμαστε στην ιδέα ότι η λύση είναι η εμμονική προσφυγή στην ιερότητα του καταστατικού και των κανόνων λειτουργίας. Η τυπολατρική λογική οδήγησε πρόσφατα στον αποκλεισμό από τους εκλογικούς καταλόγους δεκάδων μελών από την επαρχία. Ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ προσπάθησε να λύσει το μακροχρόνιο πρόβλημα των αντιφατικών σχέσεων με τους συλλόγους της επαρχίας αποσυνδέοντας την ιδιότητα του μέλους στους συλλόγους αυτούς από την ιδιότητα του μέλους στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ. Οι περισσότεροι τοπικοί σύλλογοι δεν σεβάστηκαν τις διαδικασίες και δεν ενημέρωσαν τα μέλη τους, για τους δικούς τους γραφειοκρατικούς και πολιτικούς λόγους. Με την απόφασή του όμως να μην προβεί σε καμία ενέργεια απευθείας ενημέρωσης των μελών αυτών των συλλόγων για το γεγονός ότι χρειάζεται εγγραφή τους και στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ο σύλλογος άφησε εκτός συναδέλφους που θα ενδιαφέρονταν να συμμετέχουν, αποδυναμώνοντας και τον εαυτό του.
Αντιταχθήκαμε και αντιστεκόμαστε στην εγκατάλειψη των μαζικών διαδικασιών του συλλόγου. Το να ζητά κανείς την ψήφο των συναδέλφων, να εκλέγεται και έπειτα να μην εμφανίζεται σχεδόν ποτέ στις διαδικασίες, προφανώς επειδή εκτιμά ότι δεν έχει να κερδίσει τίποτα, είναι χυδαίο και εκφυλιστικό. Ελιτίστικη και διαλυτική είναι επίσης η αποχή παρατάξεων επειδή είναι μειοψηφία. Το Νέο Κίνημα Αρχιτεκτόνων επέλεξε πρακτικά τον ίδιο δρόμο με τη ΔΚΜ, σε αυτή τη θητεία που ο συσχετισμός υπερ της αριστεράς ήταν σαφής και ειδικά στο Δ.Σ του τμήματος Αττικής και όχι στις προηγούμενες δεξιές θητείες, και έγινε μέρος του προβλήματος.
Ως ΑΚΕΑ, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, παρουσιάσαμε τις απόψεις και τις προτάσεις μας, στηρίξαμε κάθε αγωνιστική δράση του συλλόγου και κάθε συλλογική του διαδικασία. Συμμετείχαμε μαζικά στις συνελεύσεις του τμήματος Αττικής και μπορούμε να περηφανευόμαστε ότι είχαμε το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής των εκλεγμένων αντιπροσώπων μας στις συνεδριάσεις της Πανελλαδικής Αντιπροσωπείας από όλες τις παρατάξεις.
Χρειαζόμαστε έναν ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ζωντανό και μαζικό. Ενεργό στην υπεράσπιση των εργαζόμενων και άνεργων αρχιτεκτόνων και των μικρών ελεύθερων επαγγελματιών/αυταπασχολούμενων. Ενεργό στα κοινωνικά κινήματα και τις εργατικές διεκδικήσεις. Φιλόξενο για τους νέους συναδέλφους. Ανοιχτό στην πολιτική συζήτηση και διατεθειμένο να πάρει πολιτική θέση ενάντια στις κυβερνήσεις, το κεφάλαιο, την ΕΕ και τους μηχανισμούς τους. Χρειαζόμαστε έναν ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ που θα μάχεται καθημερινά για τα δικαιώματά μας, αλλά και θα βάλει το δικό του λιθαράκι στην προσπάθεια της απελευθέρωσης από τα δεσμά ενός συστήματος εκμετάλλευσης και καταπίεσης.
Για αυτόν το σύλλογο αγωνίζεται η Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 