Όλοι γνωρίζουμε ότι η κατάσταση στον κλάδο μας έχει αλλάξει το τελευταίο διάστημα βίαια και ριζικά. Ο μύθος που συνέδεε το επάγγελμα του αρχιτέκτονα με κοινωνική και οικονομική επιτυχία έχει καταρριφθεί πια, και πίσω του αναδύονται στο έπακρο οι συνθήκες εργασίας που κρύβονταν σχολαστικά τόσο καιρό, μαζί με τα νέα δραματικά δεδομένα.
Η μαύρη εργασία με τη μορφή μαθητείας και η αμοιβή με δελτίο παροχής υπηρεσιών που υπολογίζεται με την ώρα, ουσιαστικά από τα προηγούμενα χρόνια είχαν συνθέσει το σκηνικό ελαστικοποίησης της εργασίας του αρχιτέκτονα, ειδικά του νέου, ο οποίος επί της ουσίας δούλευε με τις δεσμεύσεις ενός κανονικού μισθωτού, χωρίς όμως να απολαμβάνει κανένα από τα κεκτημένα που απορρέουν από την εξαρτημένη του εργασία. Έτσι, πληρώνεται με 11 μισθούς, οι οποίοι περικόπτονται ακόμα περισσότερο αφού ασθένειες, αργίες ή άλλα προσωπικά γεγονότα οδηγούν αυτόματα σε μείωση του εισοδήματος, ενώ οι υπερωρίες απλά πληρώνονται σαν παραπάνω ώρες και όχι με προσαύξηση, την ίδια στιγμή που οι εργοδότες τους εισφοροδιαφεύγουν και απαλλάσσονται από το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας. Οι συνθήκες αυτές ίσχυαν λίγο ή πολύ και πριν την περίοδο της κρίσης. Η διαφορά είναι ότι η επισφάλεια αυτή τώρα διευρύνεται δραματικά, με τις νέες μορφές υποαπασχόλησης και οικονομικής τρομοκρατίας που επακολουθούν την τραγική αύξηση της ανεργίας, τη μη πληρωμή δεδουλευμένων, τις παράνομες απολύσεις χωρίς αποζημιώσεις και άλλες αυθαιρεσίες που βιώνει κάθε εργαζόμενος καθημερινά.
Και βέβαια, οι αυταπάτες την περίοδο του μνημονίου τελειώνουν. Η παραμικρή ελπίδα που είχε ο αρχιτέκτονας για να μπορέσει να ζήσει από τη δουλειά του φτιάχνοντας ένα μικρό γραφείο διαλύεται και τυπικά με βάση το νόμο που ψηφίστηκε πριν από λίγες μέρες για το «άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων». Άλλωστε, την περίοδο της οικονομικής κρίσης πολλοί συνάδελφοί μας, αδυνατώντας να βρουν άλλη διέξοδο, αυτοαπασχολούνται ουσιαστικά υποαπασχολούμενοι. Ο νόμος που καταργεί τις ελάχιστες αμοιβές πλήττει κυρίως αυτόν τον κόσμο και ευνοεί τις μεγάλες τεχνικές εταιρίες που θα συγκεντρώσουν όλο το αρχιτεκτονικό έργο, το οποίο γίνεται εμπορεύσιμο προϊόν και υπάγεται σε μια λογική κανόνων προσφοράς και ζήτησης, εξολοθρεύοντας μικρά και μεσαία γραφεία. Την ίδια στιγμή ο νόμος αυτός εισάγει και θεσμικά τις πιστοποιήσεις, διαιρώντας το αντικείμενό μας και τα επαγγελματικά δικαιώματα που πηγάζουν από αυτό.
ΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ
Είναι σαφές ότι από την πολιτική που ακολουθείται δεν θα βγούμε όλοι χαμένοι. Άλλωστε, ούτε τα όργανα που μιλούν στο όνομά μας είναι ουδέτερα. Το ΤΕΕ, που ευθυγραμμίστηκε απόλυτα με τις κυβερνητικές επιλογές τη στιγμή που εξέφραζε το άγχος του για τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες μπορούν να καταργηθούν οι αμοιβές μας, εκπροσωπεί επί της ουσίας τις μεγάλες εταιρείες και το κεφάλαιο στον κλάδο των μηχανικών. Είναι απορίας άξιο σε τελική ανάλυση πώς μπορεί ένα όργανο να εκφράζει τα συμφέροντα των εργοδοτών και των εργαζόμενών τους την ίδια στιγμή. Αλλά και ο ΣΑΔΑΣ, ο επιστημονικός μας σύλλογος, σε αυτή τη συγκυρία τοποθετείται πολιτικά όταν διοργανώνει ένα συνέδριο σκάνδαλο, με αλόγιστες δαπάνες και είσοδο συμμετοχής, χορηγούς και επίσημο καλεσμένο το Σηφουνάκη που ψήφισε το μνημόνιο, σε ένα θεματικό συνέδριο για το ρόλο του αρχιτέκτονα που ως δια μαγείας τα εργασιακά μας προβλήματα λείπουν.
ΔΙΑΛΕΓΟΥΜΕ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ
Εμείς, οι μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι και άνεργοι αρχιτέκτονες, είναι αναγκαίο σε αυτή την κρίσιμη στιγμή και με το μέγεθος της επίθεσης που δεχόμαστε, να οργανωθούμε για να διεκδικήσουμε ενωμένοι το δικαίωμά μας στην αξιοπρεπή εργασία, αντιτιθέμενοι στον εργασιακό κανιβαλισμό.
Οι μισθωτοί και οι άνεργοι συνάδελφοί μας, έχουν οργανωθεί εδώ και 12 χρόνια στο Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών (http://www.somtechnik.gr), που απευθύνεται σε μισθωτούς τεχνικούς του ιδιωτικού τομέα, έχοντας πλούσια δράση και σπουδαίες συλλογικές κατακτήσεις. Ήδη από το 2006 το ΣΜΤ ήταν το πρώτο Σωματείο που πέτυχε την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης με τις εργοδοτικές ενώσεις, στην οποία οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι αναγνωρίζονται σαν πραγματικοί εργαζόμενοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας, με τα ίδια δικαιώματα που έχουν και οι μισθωτοί. Αυτό βέβαια δεν έγινε τυχαία, καθώς το ΣΜΤ είναι ένα πολύ δραστήριο κι ολοένα μαζικότερο Σωματείο, που λειτουργεί με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και τακτικές συνελεύσεις και εκφράζει έμπρακτα την αντίσταση και την αλληλεγγύη στις απολύσεις και την εργοδοτική αυθαιρεσία.
Επειδή η δύναμη του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών προκύπτει από τα ίδια τα μέλη του, που συμβάλλουν και διαμορφώνουν τις συλλογικές του διαδικασίες, σήμερα είναι πιο κρίσιμη από ποτέ η ενίσχυση του με τη συμμετοχή κάθε εργαζόμενου.
Επίσης, το τελευταίο διάστημα με αφορμή την κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών συγκροτήθηκε ένα Συντονιστικό Αγώνα που απευθύνεται σε αυτοαπασχολούμενους, μισθωτούς και άνεργους μηχανικούς, έτσι ώστε να μπορέσουν να πάρουν στα χέρια τους, με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, τη δράση τους ενάντια σε αυτά που ήρθαν και έρχονται. Ειδικά για τους άνεργους συναδέλφους μας, υπάρχει μια προσπάθεια για συγκρότηση Συνέλευσης άνεργων μηχανικών.
Οι αρχιτέκτονες είναι αναγκαίο να αρθρώσουμε το λόγο μας απέναντι σε αυτά που μας ετοιμάζουν. Μπορούμε και πρέπει να εκφράσουμε λόγο για την πόλη, τα κινήματα και τα έργα, από τη σκοπιά της κοινωνικής πλειοψηφίας, αλλά και σαν ένα μέρος της να διεκδικήσουμε αυτά που μας ανήκουν για να εργαστούμε με αξιοπρέπεια.
Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων 