Συμπτώματα των καιρών μας – Πανδημία, βιοπολιτική και δημόσιος χώρος

Χαρά Παγούνη

Η ακόλουθη μελέτη αποτέλεσε ερευνητικό θέμα στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, με επιβλέπων τον Σταύρο Σταυρίδη. Παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2021.

Μία από τις δημοφιλέστερες σειρές στο Netflix, το Black Mirror, μία σειρά που φημίζεται για τις ρεαλιστικές και ταυτόχρονα δυστοπικές ιστορίες που δείχνει, άρχισε να εξελίσσεται στην καθημερινή ζωή. Στο επεισόδιο Arkangel της τέταρτης σεζόν, τα παιδιά παρακολουθούνται μέσω μικροτσίπ, απόφαση που παίρνεται από τους ίδιους τους γονείς για την προστασία των παιδιών: προστασία από τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να τους προκαλούσαν φόβο, άγχος, στενοχώρια. Η προστασία εδώ παρουσιάζεται σαν μια λύση στο συνεχές άγχος των γονιών αλλά και στους πραγματικούς κινδύνους που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν τα μικρά παιδιά. Στο επεισόδιο, λοιπόν, ολόκληρη η ζωή της μικρής Σάρα παρακολουθείται ανά πάσα στιγμή από την μητέρα της για το δικό της καλό. Καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου ο θεατής αναμετράται με το κατά πόσο η επιλογή της μητέρας είναι προς όφελος της μικρής ή κατά πόσο η παραβίαση της ζωής της τελικά της κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Φέρνοντας την αναλογία στην καθημερινή ζωή της πανδημίας, η προστασία από μία γενική έννοια κινδύνου για τα παιδιά γίνεται συγκεκριμένη: προστασία του κοινωνικού σώματος από τον COVID-19, προστασία της ζωής από την ασθένεια και τον θάνατο. Η τεχνολογία χρησιμοποιείται τώρα, εξασφαλίζοντας την παροχή των δεδομένων και των στοιχείων για αυτήν την προστασία, τροφοδοτώντας με άπειρο όγκο προσωπικών data τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ποιος αποφασίζει όμως τι συνιστά προστασία σε αντίθεση με την κατάχρηση;

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Συμπτώματα των καιρών μας – Πανδημία, βιοπολιτική και δημόσιος χώρος»

Χώροι και Τόποι της Πανδημίας

Κείμενο του Θάνου Ανδρίτσου, αρχιτέκτονα – πολεοδόμου, μέλους της ΑΚΕΑ, και του Γιώργου Βελεγράκη, διδάκτορα γεωγραφίας και πολιτικής οικολογίας.

Δημοσιεύτηκε στα Τετράδια Μαρξισμού, τεύχος 13 (2020-21), σελ. 69-84, ISSN: 2529-020713.

Περίληψη

Η εν εξελίξει πανδημία έβαλε βίαια τις κοινωνίες μπροστά σε θεμελιώδη ερωτήματα. Σε πρώτο πλάνο αναδείχτηκε η σημασία του δημόσιου συστήματος υγείας και συνολικά η επαναδιαπραγμάτευση της νεοφιλελεύθερης θεοποίησης της αγοράς. Ωστόσο, τόσο η γέννηση όσο και η παγκόσμια εξάπλωσή του ιού, έφεραν στην επιφάνεια βαθύτερες αναζητήσεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τις επιπτώσεις του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης. Το παρόν κείμενο εισηγείται μια θέαση της πανδημίας μέσα από την οπτική του χώρου και παρουσιάζει τις χωρικές ρίζες της που συνδέονται με την περιβαλλοντική κρίση και την εκτεταμένη παγκόσμια αστικοποίηση. Υπό αυτό το πρίσμα, εισέρχεται στη σύγχρονη συζήτηση για τη «βιωσιμότητα» και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που γίνεται όλο και πιο έντονη τόσο στους κυρίαρχους κύκλους, όσο και στα ολοένα και ισχυρότερα κινήματα για την πόλη και το περιβάλλον.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Χώροι και Τόποι της Πανδημίας»