100 ανθεκτικές πόλεις: μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Rockefeller

Της Άλκηστης Πρέπη, αρχιτεκτόνισσας, ΥΔ Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, μέλους της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων

Από το Ισραηλινό Τείχος της Ντροπής στη Βηθλεέμ (προσωπικό αρχείο της Άλκηστης Πρέπη)

Το παρόν άρθρο εξετάζει την έννοια της αστικής ανθεκτικότητας μέσα από τα παραδείγματα διάφορων πόλεων ανά τον κόσμο, στις οποίες εφαρμόστηκε το πρόγραμμα 100 Resilient Cities του ιδρύματος Ροκφέλερ, μεταξύ των οποίων η Νέα Ορλεάνη, η Ραμάλα και το Τελ Αβίβ, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Αποτελεί μία κριτική της έννοιας της ανθεκτικότητας στον σχεδιασμό και την διακυβέρνηση των πόλεων, η οποία αναδεικνύεται σε εργαλείο προσαρμογής των κατοίκων τους -και ειδικά των χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων- φυσικοποιώντας κοινωνικά αίτια με τη μορφή των απειλών για τις πόλεις, με στόχο την απρόσκοπτη συνέχιση της κερδοφορίας και την διαμόρφωση ενός νέου «ανθεκτικού» υποκειμένου, προσαρμοσμένου σε αυτήν. Παράλληλα αναδεικνύεται η διαφορά αυτού του υπό συγκρότηση με βάση το πρόγραμμα της ανθεκτικότητας υποκειμένου, στον παγκόσμιο Βορρά και στον παγκόσμιο Νότο.

Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το περιοδικό Marginalia. Συνεχίστε την ανάγνωση του «100 ανθεκτικές πόλεις: μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Rockefeller»

Sunshine & Boosterism: Αστικά τοπία της Μεσογείου, αφηγήσεις της ανάπτυξης και της κρίσης

article-2102074-11C3312A000005DC-604_634x423Δημήτρης Πούλιος, Ιών Σαγιάς

Η παρακάτω εισήγηση ανακοινώθηκε στο συνέδριο: “Μεταβολές και Ανασημασιοδοτήσεις του Χώρου στη Εποχή της Κρίσης”, Βόλος, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, 1-3/11/2013, σσ.337-343

Την οικονομική κρίση είναι δύσκολο να την αντιληφθείς, έγραφε πρόσφατα ένας αρθρογράφος του New Yorker (Paumgarten 2013). «Το χρέος δεν μοιάζει με τίποτα. Δεν έχει σχήμα. Αλλά με το χρόνο αφήνει ένα σημάδι. Στην Ισπανία, εμφανίστηκε αρχικά με τα άδεια σπίτια, τα μισοτελειωμένα έργα, και τις αδρανείς μηχανές. Σήμερα όλη η χώρα είναι ένα μουσείο καταδικασμένων έργων “αξιοποίησης”  – ένα σαφάρι λευκών ελεφάντων». Ακόμη πιο δύσκολο είναι να αντιληφθείς την ταχύτητα των μετασχηματισμών. Πώς, μέσα σε λιγότερο από δύο δεκαετίες η Ισπανία, γίνεται από πρότυπο αστικής αναγέννησης, μοντέλο κατάρρευσης? Τι σημαίνει άραγε αυτό για τις Αστικές Πολιτικές και τις στρατηγικές σχεδιασμού που εφαρμόστηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια? Είναι η σημερινή κρίση και κρίση των στρατηγικών αυτών, όπως υποστηρίζουν αρκετοί μελετητές (βλ. Arbaci & Tapada-Berteli 2012, Hatherlay 2012, Garcia 2012, Harvey 2011) ή η υπαιτιότητα βρίσκεται αποκλειστικά στην απληστία των τραπεζιτών και στην ασυδοσία των κερδοσκόπων του real estate. Για να ανιχνεύσουμε τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, πρέπει να δούμε την ευρύτητα του μοντέλου ανάπτυξης στο οποίο αναφερόμαστε. Η περίπτωση των Ισπανικών πόλεων, του “Barcelona Model” ή του “Bilbao Effect”,  είναι χαρακτηριστική για να περιγράψουμε μια σειρά ευρύτερων μετασχηματισμών που συνέβαιναν στις Ευρωπαϊκές πόλεις και αφορούσαν την κυριαρχία ενός αναδυόμενου τότε νεοφιλελεύθερου προτύπου και ενός Ευρωπαϊκού «τρίτου δρόμου» στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των πόλεων. Προσεγγίζοντας αυτά τα πρότυπα ο πρώτος στόχος είναι να θέσουμε τους προβληματισμούς αναζητώντας νέες μεθοδολογίες ανάλυσης. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Sunshine & Boosterism: Αστικά τοπία της Μεσογείου, αφηγήσεις της ανάπτυξης και της κρίσης»

Καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης

poster_draftΤο διεθνές εργαστήριο (workshop) με τίτλο «καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης» θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο από Πέμπτη 7 έως Σάββατο 9 Φεβρουαρίου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Πατησίων. Το εργαστήριο διοργανώνεται από την ομάδα encounter Athens σε συνεργασία με το INURA Athens και το Ινστιτούτο Δημόσιων Πολιτικών και Διακυβέρνησης του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, με την υποστήριξη του τομέα Πολεοδομίας Χωροταξίας της Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ και του Antipode Foundation. 

Στις συζητήσεις θα συμμετέχουν ερευνητές/τριες και ακτιβιστές/τριες από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία και  θα αναπτυχθούν γύρω από τρεις θεματικές ενότητες. Την «υπερ-νεοφιλελεύθερη αστική ανάπτυξη, την «κατοικία στην κρίση» και «το τοπικό ως άξονας για νέες κινητοποιήσεις – δίκτυα αλληλεγγύης και δράσης». Στο πρόγραμμα του εργαστηρίου ξεχωρίζει η εκδήλωση με τίτλο «ενάντια και πέρα από την κρίση – ο ρόλος των κοινωνικών κινημάτων πόλης» που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου στις 6:30μμ με ομιλητές τους Margit Mayer, Boaventura de Sousa Santos και τον Ντέιβιντ Χάρβεϋ.

Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να βρει κανείς στο blog των encounter Athens και στο urbanise.net.

Ακολουθεί το πρόγραμμα του εργαστηρίου: Συνεχίστε την ανάγνωση του «Καθεστώτα κρίσης και αναδυόμενα κοινωνικά κινήματα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης»