Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μια συνοπτική αλλά επεξηγηματική κριτική προσέγγιση των σημαντικότερων διατάξεων του νομοσχεδίου «εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» το οποίο η κυβέρνηση επιχειρεί με συνοπτικές διαδικασίες να ψηφίσει τις επόμενες μέρες.

Ενάντια στο αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο καλούμε κι εμείς ως ΑΚΕΑ, μαζί με δεκάδες συλλογικότητες και φορείς, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας (τηρώντας τους κατάλληλους κανόνες προστασίας), τη Δευτέρα 4 Μαΐου, στις 18:00, έξω από την Βουλή.

Το νομοσχέδιο με τίτλο «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» κατατίθεται εσπευσμένα στην Βουλή, η οποία λειτουργεί με ειδικούς όρους λόγω πανδημίας, μετά από σύντομη και απολύτως προσχηματική διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, με πολλά περισσότερα άρθρα από αυτά που περιλαμβάνονταν στη διαβούλευση και έχοντας απέναντί του το σύνολο των περιβαλλοντικών οργανώσεων, θεσμικών και μη θεσμικών, και την υποστήριξη των οργανώσεων των επιχειρηματιών και των λόμπυ της «πράσινης ανάπτυξης» και των εξορύξεων. Η κεντρική ιδέα του νέου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: το νομοσχέδιο δεν προστατεύει το περιβάλλον από τις επιπτώσεις που μπορεί να του προκαλούν διάφορες επενδύσεις αλλά προστατεύει τις επενδύσεις από τις επιπτώσεις που μπορεί να τους προκαλεί το αίτημα προστασίας του περιβάλλοντος. Μειώνει, με άλλα λόγια, όχι τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επενδύσεων αλλά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις επενδύσεις. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δευτέρα 4/5, 6:00μμ: Συγκέντρωση στην Βουλή ενάντια στο νομοσχέδιο «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας»»

Δημοσθένης Χούπας *

Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων καλείται -εν μέσω υγειονομικής κρίσης- να εγκρίνει την υπαγωγή σε ρύθμιση αυθαιρέτων των εκτεταμένων αυθαιρεσιών στο αναψυκτήριο της Αίγλης στον κήπο του Ζαππείου. Θα νομιμοποιηθούν σκαναλωδώς αυθαίρετες επεκτάσεις και τραπεζοκαθίσματα που παράγουν υπερκέρδη εντός ενός μεγάλης αξίας αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου στο κέντρο της Αθήνας, με πλήθος μνημεία στον περιβάλλοντα χώρο; Το παρόν άρθρο σχολιάζει και επιχειρεί να γενικεύσει τα ερωτήματα που προκύπτουν.

Σπουδαία εποχή αυτή που εισέβαλε θριαμβευτικά στην παγκόσμια ζωή του ανθρώπου…!! Αλλά εκτός των άλλων τρομακτικών παραμέτρων γίνεται και «Λυδία λίθος» για όλες τις αξίες που έκτισαν οι κοινωνίες μας, ιδίως τα τελευταία χρόνια της «πολιτισμένης ευμάρειας» ή όπως αλλιώς βαφτίστηκε η καπιταλιστική μονοκρατορία τις τελευταίες δεκαετίες. Όμως, οι συνθήκες εξαίρεσης έστω και συγκυριακά σε άλλα ζητήματα στοχεύουν. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τι γίνεται με την πόλη σε καιρούς φυσικής απομόνωσης; Με αφορμή την Αίγλη Ζαππείου»

Γιώργος Παπαγκίκας

Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στον κατάλογο της ελληνικής συμμετοχής στην 15η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας «#This Is A Co-op», το 2016. Καταταγμένο στη θεματική της κρίσης του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα και των συλλογικών απαντήσεων σε αυτή, επιχειρεί μια παρουσίαση του εργατικού κινήματος και του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών, του βασικού συλλογικού συνδικαλιστικού φορέα στον κλάδο των τεχνικών και μηχανικών. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εργασία και εργατικό κίνημα στην Ελλάδα της κρίσης. Το παράδειγμα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών»

Μαριάννα Τζιαντζή

Το παρόν άρθρο αποτελεί εισήγηση στην εκδήλωση με τίτλο «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – Μοντερνισμός στην ΕΣΣΔ – Ένας άλλος κόσμος ήρταν εφικτός» που διοργάνωσε η ΑΚΕΑ την Κυριακή 19 Νοέμβρη στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.

Εδώ και περίπου δύο δεκαετίες εκδηλώνεται στη Δύση ένα ζωηρό ενδιαφέρον για τη σοβιετική πρωτοπορία στις εικαστικές τέχνες και την αρχιτεκτονική. Πάμπολλες εκθέσεις, πολλές εκδόσεις, πολλά συνέδρια, ντοκιμαντέρ, πλούσια αρθρογραφία, ενώ το ενδιαφέρον αυτό κορυφώθηκε με αφορμή τα 100 χρόνια από την Επανάσταση του Οκτώβρη.

Στο μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα η σοβιετική αρχιτεκτονική των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων (μέχρι το 1935 περίπου) ήταν μια μαύρη τρύπα στις σπουδές και τη βιβλιογραφία της ιστορίας της τέχνης και της αρχιτεκτονικής στη Δύση. Με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όπως εύστοχα έχει επισημανθεί, στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και τα δύο στρατόπεδα προτιμούσαν την αποσιώπηση. Οι Αμερικανοί γιατί η αναγνώριση των σοβιετικών επιτευγμάτων στην αρχιτεκτονική και τις εικαστικές τέχνες θα ανέτρεπε την προπαγάνδα τους ότι οι τρισκατάρατοι μπολσεβίκοι κατέπνιγαν τη δημιουργικότητα του ατόμου. Οι Σοβιετικοί γιατί ο κονστρουκτιβισμός δεν χωρούσε στο πλαίσιο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού – αν και υπήρξαν σημαντικοί σοβιετικοί μελετητές αυτού του ρεύματος και πριν την κατάρρευση του ᾽89. Πάντως, μετά το ’60 το κράτος προτιμούσε να προβάλλει τα τεράστια προγράμματα ανέγερσης κατοικιών για εκατομμύρια πολίτες με τη μέθοδο της προκατασκευής. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Όψεις της κληρονομιάς του κονστρουκτιβισμού στη Ρωσία σήμερα»

Άλκηστη Πρέπη

Το παρόν άρθρο αποτελεί εισήγηση στην εκδήλωση με τίτλο «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – Μοντερνισμός στην ΕΣΣΔ – Ένας άλλος κόσμος ήρταν εφικτός» που διοργάνωσε η ΑΚΕΑ την Κυριακή 19 Νοέμβρη στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.

Αφορμή να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο θέμα μου έδωσε η αναζήτηση της απάντησης στο ερώτημα: πώς και γιατί αποδυναμώθηκε η «θρυλική» στις μέρες μας ρωσική πρωτοπορία;

Η επικράτηση των κλασικιστικών μορφών στην σοβιετική αρχιτεκτονική από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, φαίνεται να παραγκώνισε τις μοντερνιστικές τάσεις της δεκαετίας του 1920. Οι κυριαρχούσες ερμηνείες για τα αίτια αυτής της μεταστροφής περιορίζονται σε μονομερείς, κατά τη γνώμη μου, θέσεις που αναζητούν επιχειρήματα σε απλοποιητικά ερμηνευτικά σχήματα και κοινωνικο-ιστορικά δεδομένα που συνήθως δεν είναι τεκμηριωμένα με επάρκεια. Έτσι ο “θάνατος της ρώσικης πρωτοπορίας”, σύμφωνα με αυτές τις αφηγήσεις οφείλεται, αρχικά, στην υιοθέτηση της ΝΕΠ, η οποία, αναπαράγοντας τις καπιταλιστικές σχέσεις, οδηγεί στην επανένταξη των αστών, κλασικιστών αρχιτεκτόνων. Και στη συνέχεια οφείλεται στην άνοδο του Στάλιν στην ηγεσία του κόμματος, καθ’ υπόδειξη του οποίου επιβάλλονται και τελικώς ηγεμονεύουν οι συντηρητικές τάσεις στην τέχνη και στην αρχιτεκτονική. Η παραπάνω όμως ανάλυση –πέρα από το ότι υποβαθμίζει το εξαιρετικά πλούσιο κοινωνικο-πολιτικό υπόβαθρο της εποχής– μοιάζει, εντέλει, να περιορίζεται στην ανάγνωση της αρχιτεκτονικής θεωρίας και παραγωγής μέσα από πολιτικές προτιμήσεις συγκεκριμένων προσώπων. Μέσα από αυτή την οπτική στην πραγματικότητα είναι δύσκολο να αποτυπωθούν οι πολύπλοκες και σύνθετες διεργασίες που ακολουθούν την Οκτωβριανή Επανάσταση σχετικά με την κατεύθυνση που θα πάρει η νέα σοβιετική αρχιτεκτονική. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η επιρροή της ΝΕΠ στην αρχιτεκτονική δημιουργία»

Την Κυριακή 22 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση – συζήτηση της Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων με τίτλο «Το ‘Συλλογικό’ στον Σχεδιασμό – Πόλη, Αρχιτεκτονική, Αυτοδιοίκηση, Συμμετοχικός Σχεδιασμός και Δημοκρατικός Έλεγχος» στα γραφεία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ). Εδώ δημοσιεύουμε τα βίντεο με την εισήγηση που έγινε στο πλαίσιο της εκδήλωσης από τον Δημήτρη Πούλιο,  αρχιτέκτονα, υποψήφιο διδάκτορα του ΕΜΠ και μέλος της ΑΚΕΑ, απόσπασμα της εισήγησης της Αναστασίας Ματσούκα, νομικού και απόσπασμα της εισήγησης της Ίριδας Λυκουριώτη, επίκουρης καθηγήτριας της Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εισηγήσεις στην εκδήλωση «Το ‘Συλλογικό’ στον σχεδιασμό – Πόλη, Αρχιτεκτονική, Αυτοδιοίκηση, Συμμετοχικός Σχεδιασμός και Δημοκρατικός Έλεγχος»»

Η μελέτη των συνθηκών διαβίωσης των «προλετάριων όλων των χωρών» ως θεμελιώδης πλευρά του μαρξισμού.

Θάνος Ανδρίτσος

Αρχιτέκτονας- πολεοδόμος, Υπ. Διδάκτορας Οικονομικής Γεωγραφίας

*Κείμενο που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 110 του περιοδικού Ουτοπία με αφιέρωμα στην Α Διεθνή και τίτλο «Α’ ΔΙΕΘΝΗΣ: ΤΟ ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ» 

  Εισαγωγή                                               

Η ίδρυση της Διεθνούς Ένωσης Εργατών (Α Διεθνής) το 1864 και η δράση της τα επόμενα χρόνια αποτελούν αναμφισβήτητα μια κορυφαία στιγμή της πολιτικής ζωής του Κάρολου Μαρξ και του Φρειδερίκου Ένγκελς.  Η αδιάκοπη και εξαντλητική ενασχόληση, κυρίως του Μαρξ, για πάνω από μια δεκαετία με όλες τις πλευρές της δράσης και της εσωτερικής ζωής της, επικυρώνει αυτή την παραδοχή. Μια σύγχρονη συζήτηση για τη σημασία της Πρώτης Διεθνούς, που φιλοξενείται στο παρόν αφιέρωμα, δεν  εκπληρώνει μονάχα το στόχο μιας επετειακής απόθεσης φόρου τιμής ενάμιση αιώνα μετά, αλλά αποτελεί αναγκαστικά μια επαναπροσέγγιση της ιστορίας του μαρξισμού και του εργατικού κινήματος και ένα βάθεμα σε ιδιαίτερες πλευρές αυτής της κληρονομιάς. Σε αυτό τον στόχο επιχειρεί να συμβάλλει το παρόν κείμενο, υποστηρίζοντας ότι η σε βάθος μελέτη και κατανόηση του τρόπου ζωής και ιδιαίτερα των συνθηκών διαβίωσης της εργατικής τάξης αποτέλεσε ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία της γέννησης και εξέλιξης της μαρξιστικής θεωρίας .

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Από το Λονδίνο της Πρώτης Διεθνούς και το βιομηχανικό Μάντσεστερ στις ρώσικες στέπες.»

Γιώργος Παπαγκίκας

Με αφορμή τη λήξη της έκθεσης του ελληνικού περιπτέρου της 14ης biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας στη χώρα μας, το άρθρο θα επιχειρήσει μια προσέγγιση της ελληνικής συμμετοχής στη διοργάνωση. Η απόπειρα αυτή δε θα αναφερθεί στο υπόλοιπο σύνολο της biennale και δεν θα κάνει συγκρίσεις με άλλα εθνικά περίπτερα ούτε θα περιγράψει τον κατάλογό της· θα προβεί σε μια παρουσίαση και κριτική του θεάματος με το οποίο ήρθε σε επαφή το ευρύ ελληνικό κοινό, δηλαδή αποκλειστικά της έκθεσης όπως αυτή εμφανίσθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Όπως οι περισσότεροι αρχιτέκτονες γνωρίζουν, κάθε δύο χρόνια η Βενετία γίνεται το κέντρο του παγκόσμιου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος φιλοξενώντας το σημαντικότερο περιοδικό γεγονός στο συγκεκριμένο πεδίο, τη biennale αρχιτεκτονικής. Τους 6 μήνες λειτουργίας της, οι περίπου 200.000 επισκέπτες γίνονται θεατές μιας τεράστιας εκθεσιακής εγκατάστασης η οποία οργανώνεται σε τρία τμήματα. Εκτός από τις δύο μεγάλες ενιαίες εκθέσεις (η μία στην περιοχή του παλιού arsenale και η άλλη στην περιοχή των Giardini, δηλαδή των κήπων της πόλης) ο θεσμός περιλαμβάνει τις εθνικές συμμετοχές, οι περισσότερες εκ των οποίων παρουσιάζοντα στα εθνικά περίπτερα (τα οποία βρίσκονται και αυτά στην περιοχή των κήπων) και καλούνται κάθε φορά να διερευνήσουν ένα κοινό ερευνητικό ερώτημα.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τοπία τουρισμού: μια κριτική παρουσίαση της ελληνικής συμμετοχής στη 14η biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας»

Πρόσφατα ήρθαν στη δημοσιότητα τα σχέδια της Εκκλησίας της Ελλάδος για το μέλλον του κτιρίου του πρώην Υπ. Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως (που είναι ιδιοκτησία της). Μετά από δέκα διαγωνισμούς αξιοποίησης, το κτίριο περνάει στη διαχείριση του ξενοδοχειακού ομίλου του Γεράσιμου Φωκά και μετατρέπεται σε ξενοδοχείο. Οι διάφοροι «σωτήρες» του κέντρου της Αθήνας υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό την είδηση. Στον ημερήσιο τύπο είδαμε άρθρα με τίτλους όπως «Η Εκκλησία δίνει ζωή σε κτίριο-φάντασμα του Κέντρου» που έρχονταν να σφραγίσουν το πνεύμα της «μεγάλης επένδυσης».

Οι τελευταίες αυτές εξελίξεις φέρνουν ακόμη μια φορά στο προσκήνιο το ζήτημα του κέντρου της Αθήνας, ενώ οι Αρχιτεκτονικές «λύσεις» για το νέο ξενοδοχείο αναδεικνύουν πόσο δευτερεύουσα είναι κάθε έννοια προστασίας και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς για Κυβέρνηση και Δήμο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Υπερσυντηρητική η αρχιτεκτονική της «επιστροφής στο κέντρο»; Ένα σχόλιο με αφορμή το πρώην κτίριο του Υπ.Παιδείας στη Μητροπόλεως»